Popadający w ruinę dworek Łęskiego, właściciela majątku Biała Waka, fundatora kościoła będącego centrum parafii wojdackiej, przypomina nam o tym, że Polacy na tych terenach mieszkali od stuleci. Dzisiejsze pokolenie mieszkańców tych miejscowości przejęło tradycje ojców i stoi na straży polskości zarówno w najbliższym rodzinnym otoczeniu, jak i wśród lokalnego społeczeństwa.
Prezesi obu kół „Pogiry" i „Biała Waka – Wojdaty" – to małżeństwo pedagogów Walentyny i Michała Treszczyńskich. Być może dlatego Anna Adamowicz nie omieszkała podkreślić, że tak lubiana piosenka „Wszyscy Polacy – to jedna rodzina" jak ulał pasuje na określenie rodzinnej działalności państwa Treszczyńskich dla polskiego środowiska.
Koło ZPL w Pogirach
Pani Walentyna do Pogir przyjechała za mężem. Jak sama wspomina, koniec lat 80., powstawanie pierwszych kół społecznej organizacji zrzeszającej Polaków wlewało w serca nie tylko nadzieję, lecz i niesamowitą odwagę, by iść i walczyć o swoje. „Równolegle, rzec można, z powstaniem organizacji zrzeszającej Polaków, w szkole w Pogirach zostały utworzone klasy z polskim językiem nauczania. Na początek przyszliśmy do dyrektora z 10 podaniami, w końcu klasa ta rozrosła się podwójnie i już od ponad dwóch dziesięcioleci placówka w Pogirach kształci polską młodzież, która zbiera swojej placówce laury, zdobywając zaszczytne miejsca w konkursach i olimpiadach przedmiotowych oraz na maturze" – opowiadała Walentyna Treszczyńska., podkreślając, że pierwsi członkowie koła – to byli pracownicy pogirskich cieplarni.
Państwo Kodziowie, Ambrosowie, Kieżunowie, Mickiewiczowie, Milewscy, Biernatowie, Naniewiczowie, Jankowscy, Szugalscy, Sawiccy – to ich latorośle przecierali ścieży w pierwszej polskiej klasie w roku 1988. Pani Walentyna podkreśliła, że wiele pomocy uzyskali od Stanisława Akanowicza, Aniceta Brodawskiego oraz ówczesnego starosty Jana Pawłowicza. Treszczyńska zaznaczyła, że wtedy wiele osób dbało o krzewienie polskości – powstawały kółka języka polskiego w klasach rosyjskich, prowadzone przez Józefa Jałowika, czy też lekcji religii, prowadzonych przez katechetkę Anetę Sawicką. Na prośby rodziców powstały też polskie grupy w przedszkolu. W starostwie działa polski chór, którego inicjatorkami są Teresa Statkiewicz i Teresa Kołtan.
Działalność koła ZPL w Wojdatach skupiła się na bazie pedagogów Wileńskiej Szkoły Technologii, Biznesu i Rolnictwa, wówczas Wyższej Szkoły Rolniczej. Początkowo było 3-częściowe: prezesem w dziale produkcji był Józef Rodziewicz, w szkole – Waldemar Wiszniewski, wśród uczniów – Stanisław Butkiewicz, zaś ogólnym prezesem – Michał Treszczyński. Jak wspominał Michał Treszczyński pierwsze plany działalności koła były skonsultowane ze śp. Stefanią Romer, zasłużoną nauczycielką, ostatnią na Litwie przedstawicielką wielkiego rodu Romerów.
"Biała Waka - Wojdaty"
Koło ZPL „Biała Waka – Wojdaty" było inicjatorem różnych tradycji, które zostały przejęte później na skalę rejonu. Tutaj odbyły się pierwsze Zimowe Igrzyska Związku Polaków na Litwie w roku 1989. Zorganizowane pod czujnym okiem Lidwika Adamowicza, Zbyszarda Rusielewicza, Anny Adamowicz. Przy szkole rolniczej odbyły się także pierwsze dożynki rejonu wileńskiego.
Polską społeczność Wojdat na arenie kulturalnej w kraju i za granicą reprezentuje zespół „Ballada" (kier. Teresa Kołtan). Zaangażowanej postawie nauczycieli wielu absolwentów Wileńskiej Szkoły Technologii, Biznesu i Rolnictwa otrzymało stypendia MSZ Polski i kontynuowało naukę w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie.
Polacy z pogirskiego starostwa aktywnie uczestniczyli i nadal uczestniczą w życiu społecznym Polaków Litwy. Zaczynając od Szlaku Bałtyckiego, poprzez udział w zebraniach i zjazdach założycielskich Polskiego Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego, aż po te, które w nieodległej przeszłości były organizowane w obronie polskich szkół, czy też pochodach z okazji Dnia Polonii i Polaków za Granicą. Uczestniczą w pielgrzymkach dekanatu trockiego do Trok, w przedsięwzięciach kulturalnych, sportowych i religijnych rejonu.
Podwójny jubileusz
Tak się złożyło, że w dniu, gdy spotkały się miejscowe koła ZPL w Wojdatach, swój piękny jubileusz obchodziła również kierowniczka zespołu „Ballada" Teresa Kołtan. To na jej ręce powędrowały pierwsze gratulacje i dyplomy uznania – od Waldemara Tomaszewskiego, przewodniczącego AWPL, eurodeputowanego, prezesa Wileńskiego Rejonowego Oddziału ZPL. Dyplom w imieniu mer rejonu Marii Rekść wręczył radny Michał Treszczyński.
Podczas jubileuszowego koncertu wystąpili uczniowie klas początkowych Gimnazjum w Pogirach, przygotowane przez nauczycielki – Olga Sielezniowa, Olga Iwanuszkina, Danuta Ostiło, Ludmiła Rynkiewicz. Wystąpił także miejscowy zespół „Ballada".
Słowa uznania i podziękowania do miejscowych Polaków, którzy od lat tworzą struktury organizacji, skierował Waldemar Tomaszewski. Lider polskiej mniejszości na Litwie zwrócił uwagę na to, że przez minione 25-lecie dużo udało się zdziałać, m.in. zachować polską oświatę na różnych szczeblach – zarówno na poziomie przedszkola, szkoły średniej, jak i uczelni wyższej. „Należy dalej działać, by zachować to, co dotąd udało się zdobyć, i dalej walczyć o należna prawa" – mówił europoseł, przypominając, że nasz język ojczysty wciąż nie ma należnego statusu.
Podkreślił też, że polskość jest wartością uniwersalną, dlatego należy łączyć w działalności na rzecz wspólnego dobra ludzi różnych narodowości. Dlatego też AWPL wystawia swoje listy nie tylko w samorządach Wileńszczyzny, lecz i w innych rejonach Litwy, m.in. w ostatnich wyborach samorządowych w rejonie elektreńskim, malackim, jezioroskim.
Waldemar Tomaszewski zaznaczył, że Polacy z Wileńszczyzny, którzy mają tak mocną pozycję w kraju, są zobowiązani, by wspierać rodaków rozproszonych w innych regionach Litwy, jak też nieść pomoc i dzielić się doświadczeniem pracy na rzecz polskości dla Polaków zza wschodniej granicy Wileńszczyzny, którzy są na Białorusi, czy też mieszkającym na Łotwie. „Zdobyliśmy mocną pozycję, mamy swoją frakcję w Sejmie RL, z nami się liczą. Ale też im bardziej jesteśmy mocni, tym więcej odbieramy ataków" – mówił przewodniczący AWPL. Podkreślił, że podstawowym zadaniem działaczy ZPL jest łączenie wszystkich ludzi różnych narodowości, krzewiąc wspólne wartości polskości – chrześcijańskiej wiary, zasad moralnych, szacunku do innego człowieka.
Waldemar Tomaszewski wręczył aktywnym działaczom ZPL dyplomy dziękczynne.
Jubileuszowe spotkanie kół ZPL w Wojdatach zostało ufundowane przez Wileński Rejonowy Oddział ZPL oraz miejscowego przedsiębiorcę Antoniego Krzywickiego.
Teresa Worobiej
Fot. autorka
Komentarze
Bardzo urzekające są występy naszych zespołów, miło popatrzeć szczególnie na dzieci i młodzież, bo to nasza przyszłość.
Kanał RSS z komentarzami do tego postu.