Według danych wydziału opieki socjalnej Samorządu Rejonu Wileńskiego 1 stycznia 2013 r. rejon podstołeczny zamieszkiwały 5162 osoby niepełnosprawne, z których 4790 – to osoby dorosłe, 372 – dzieci (do 18. roku życia).
Kierowniczka tego wydziału Stefania Stankiewicz z niepokojem odnotowuje wzrastającą w ciągu ostatnich lat liczbę niepełnosprawnych dzieci.
„Liczba dzieci niepełnosprawnych zwiększa się nie tylko u nas, ale i w całym kraju" – mówi Stefania Stankiewicz. Podstawową przyczyną niepełnosprawności wśród dzieci naszego kraju są naruszenia psychiki i zachowania, wrodzone wady w rozwoju, choroby systemu nerwowego i oddechowego.
Spośród 3169 osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym pracuje 657 osób. Jak powiedziała S. Stankiewicz, osoby niepełnosprawne chcą pracować, ale trudno im znaleźć odpowiednią pracę, bo pracodawcy wolą zatrudniać osoby zdrowe. Kierowniczka podkreśla, że spośród osób niepełnosprawnych największą część stanowią ci, których poziom niepełnosprawności wynosi 45-55 proc. Takie osoby, według ustaleń lekarzy, mogą pracować. Niestety, jak mówi S. Stankiewicz, przychodzi do niej wiele zrozpaczonych osób, które, mimo stwierdzonej zdolności do pracy, nie dają rady, muszą odrzucać propozycje składane w Urzędzie Pracy, tracąc wszystkie gwarancje społeczne.
„Były czasy, kiedy informację o niepełnosprawnych starano się ukrywać. Te osoby nie uczestniczyły w życiu społecznym. Od czasów odzyskania niepodległości sytuacja kardynalnie się zmieniła. Problemy osób z niepełnosprawnością są poruszane często, wspierany jest ich udział w życiu społecznym, dąży się do zniesienia barier, z jakimi się zmagają" – mówi mer rejonu wileńskiego Maria Rekść.
Władze państwowe, także samorządowe, czują się odpowiedzialne za te osoby, dlatego dokładają wszelkich starań, aby ludzie, naznaczeni ciężką dolą, czuli się pełnoprawnym ogniwem wspólnoty. W rejonie wileńskim działa wiele placówek, gdzie niepełnosprawni mogą znaleźć pomoc: ośrodki dziennego pobytu dla niepełnosprawnych w Niemenczynie i usług społecznych w Wołczunach, Dom Opieki Społecznej w Podbrzeziu, Dom Samopomocy „Pod jednym dachem" w Wołczunach, Centrum Kryzysowe w Kowalczukach. W tym roku w Niemenczynie otwarto też Specjalistyczną Poradnię Psychiatryczną.
Powstające w wielu zakątkach rejonu wielofunkcyjne centra mają świadczyć również usługi społeczne. „Takie centrum już działa w Wesołówce. W grudniu zostanie zakończona budowa centrum w Szumsku, a w 2014 roku – w Ławaryszkach i Rudowsiach. Będą w nich świadczone usługi edukacyjne, kulturowe, informacyjne, oświatowe, socjalne, w tym dla ludzi z niepełnosprawnością" – mówi mer M. Rekść.
Osobom niepełnosprawnym, które nie mają własnego transportu, samorząd oferuje też bezpłatne usługi transportowe, aby mogły one dojechać np. do szpitala czy przychodni. „Ludzie o tym wiedzą i chętnie z tego korzystają. Nieraz dziennie zdarzają się nawet dwa wyjazdy, czasami więcej. To wielka pomoc dla niepełnosprawnych" – twierdzi S. Stankiewicz.
W l. 2007 - 2012 do potrzeb 29 osób niepełnosprawnych z rejonu wileńskiego przystosowano mieszkania i środowisko (poszerzono drzwi, urządzono specjalne łazienki, windy itd.).
Mer oraz kierowniczkę wydziału opieki społecznej cieszy fakt, że niepełnosprawni rejonu sami zaczynają aktywnie działać. W końcu ubiegłego roku w Pogirach powołano Stowarzyszenie Niepełnosprawnych Rejonu Wileńskiego. Przewodniczącą tej pozarządowej organizacji jest Regina Girin. „Ta organizacja już aktywnie działa. Zrzesza wiele osób. Złożyli projekt na realizację w 2014 r. usług rehabilitacji społecznej" – cieszy się S. Stankiewicz. Dodaje też, że w następnym roku w Bujwidziszkach zostanie otwarte centrum dzienne dla dzieci niepełnosprawnych, które założone zostało przez pewną organizację pozarządową.
„Dążymy do tego, aby poszerzać zakres usług oferowanych osobom niepełnosprawnym. Na dzień dzisiejszy utrzymanie rejonowych placówek świadczących usługi społeczne kosztuje nam 1,5 mln litów rocznie. To sporo, ale nie zamierzamy zmniejszać tych kosztów. Wręcz odwrotnie" – zapewnia mer.
Mer rejonu stara się często odwiedzać podopiecznych placówek socjalnych z okazji imprez, by złożyć życzenia świąteczne, poobcować. Widzi ogromne zmiany, jakie zachodzą w tych ludziach dzięki aktywności społecznej. „Gdy odwiedzałam Centrum Dziennego Pobytu w Niemeczynie, to, spoglądając na nowo przybyłych podopiecznych, widziałam przestraszone, zagubione twarze. A teraz są uśmiechnięci, odkrywają swoje zdolności, malują, tworzą, śpiewają, udają się na wycieczki. Cieszą się, że mogą być aktywni" – stwierdziła mer, pokazując na stojące w gabinecie na zaszczytnym miejscu wykonane przez niepełnosprawnych upominki, które otrzymała od nich w darze.
„Chciałoby się też życzyć, by nasze społeczeństwo inaczej się ustosunkowywało do osób niepełnosprawnych. Nie spoglądało na nich z litością, ale traktowało ich tak, by nie odczuwały znaków swej niepełnosprawności" – podkreśla gospodyni samorządu podstołecznego. Zaznaczyła, że o problemach, z jakimi borykają się niepełnosprawni, powinien wiedzieć każdy z nas, bo w pojedynkę nie sposób zdziałać nic znaczącego. „Chciałabym też podziękować pracownikom socjalnym za ich oddaną pracę, za ich serce" – dziękuje mer M. Rekść.
Iwona Klimaszewska
