Jako pierwszy spośród posłów z Litwy głos zabrał Waldemar Tomaszewski, który wystąpił w imieniu Frakcji Europejskich Konserwatystów i Reformatorów (EKR), jednej z pięciu największych frakcji w Parlamencie Europejskim.

Przewodniczący AWPL podkreślił, że kierunkami litewskiej prezydencji powinno być budowanie Europy wzrostu gospodarczego, Europy równych szans, Europy wartości oraz solidaryzmu europejskiego.

Waldemar Tomaszewski

WT w PEW. Tomaszewski zaznaczył, że konieczne jest podjęcie działań w celu zniwelowania ogromnych różnic w wysokości dopłat bezpośrednich dla rolników z tzw. Starej i Nowej Unii.

- Prezydencja litewska rozpoczyna się w trudnym okresie dla Unii Europejskiej. Unia przeżywa głęboki kryzys ekonomiczny, wysokie bezrobocie oraz kryzys wartości. Oto kilka spraw, na które chciałbym zwrócić uwagę. Europa równych szans. Jedno z podstawowych haseł Wspólnoty. Ale czy można mówić dzisiaj o równych szansach, na przykład w sektorze rolnym, gdy rolnicy z Nowej Unii otrzymują niewspółmiernie niższe dopłaty od ich kolegów z Europy Zachodniej? Wieloletni okres przejściowy mamy już za sobą, a w nowej perspektywie budżetowej niesprawiedliwość w dopłatach do rolnictwa jest nadal utrzymywana. O jakich równych szansach zatem mówimy? Mam nadzieję, że zwróci Pani, Pani Prezydent na to szczególną uwagę tak, aby orwellowskie powiedzenie, że „są równi i równiejsi", nie miało więcej zastosowania – podczas inauguracji litewskiego przewodnictwa mówił eurodeputowany.

W przemówieniu W. Tomaszewski mówił również o zagrożeniach, jakie niesie budowanie elektrowni atomowej w białoruskim Ostrowcu nieopodal granicy z Litwą.

- Solidaryzm europejski. Powinien on mieć szczególne zastosowanie w odniesieniu do bezpieczeństwa energetycznego Europy. Ale czy można mówić o solidaryzmie europejskim, gdy jedno z państw członkowskich buduje rurociąg Nord Stream, wbrew protestom krajów Europy Środkowo – Wschodniej? W tych sprawach Unia musi mówić jednym głosem, bo tylko w ten sposób będziemy w stanie zapewnić niezależność energetyczną państw wchodzących w skład Wspólnoty. Jest jeszcze jedna ważna kwestia, związana z energetyką atomową. Chodzi o budowę w bezpośrednim sąsiedztwie Unii, 40 kilometrów od stolicy Litwy, elektrowni atomowej w Ostrowcu na Białorusi. Przykład Fukushimy powinien dać nam wiele do myślenia. Wyrażam nadzieję, że nie dojdzie do realizacji tej niefortunnej inwestycji zagrażającej mieszkańcom Unii – mówił W. Tomaszewski. Tej części przemówienia europosła towarzyszyły oklaski.

Przewodniczący AWPL W. Tomaszewski wyraził nadzieję, że Litwa, wzorem Danii i Finlandii, będzie respektowała prawa autochtonicznych mniejszości narodowych.

- „Zjednoczeni w różnorodności" – to motto Unii. Unia Europejska promuje różnorodność kulturową i językową. Niestety, nawet dzisiaj, w XXI wieku, są kraje w Unii Europejskiej, które nie przestrzegają tej zasady i nie respektują praw autochtonicznych mniejszości narodowych. Za przykład dobrych rozwiązań w tych sprawach może posłużyć Dania lub Finlandia. Mam nadzieję, że Pani Prezydent wcieli te standardy w życie – podkreślił eurodeputowany.

W. Tomaszewski wyraził przekonanie, że zwalczyć kryzys Europie może pomóc kierowanie się wartościami chrześcijańskimi.

- Europa, jeśli chce wyjść z kryzysu wartości, powinna powrócić do źródła. Powinna powrócić do myśli i idei założycielskich, o których tyle mówił Robert Schumann, Europa powinna budować swą tożsamość na uniwersalnych wartościach chrześcijańskich. Jestem przekonany, tak jak i moi koledzy z frakcji EKR, że Europa powinna pozostać "Europą Ojczyzn", co pozwoli nam zachować swoją tożsamość i różnorodność kulturową. Europa wzrostu gospodarczego, Europa równych szans, Europa wartości, solidaryzm europejski – oto idee, które powinny być kierunkami litewskiej prezydencji – przemówienie wygłoszone w imieniu Grupy Europejskich Konserwatystów i Reformatorów zakończył eurodeputowany.

Waldemar Tomaszewski w swoim przemówieniu poruszył aktualne i ważne zagadnienia, dlatego spotkało się ono z dużym zainteresowaniem, odnosili się do niego inni mówcy. Warty odnotowania jest nie tylko fakt wypracowania przez lidera AWPL w Europarlamencie mocnej pozycji, dzięki której występował w imieniu całej frakcji EKR i miał najdłuższy czas spośród wszystkich posłów litewskich, ale też wygłoszenia pozytywnie wyróżniającego się przemówienia, pretendującego do najbardziej rzeczowych w tej debacie.

Sprawy związane z aktualną sytacją polskiej mniejszoci narodowej na Litwie oraz nurtujące ją problemy były obecne także w wystąpieniach innych europosłów.

Mirosław Piotrowski z Frakcji EKR mocno zaakcentował panującą na Litwie dyskrymiancję mieszkających tu Polaków, którzy są rdzennymi mieszkańcami tych terenów.

-  Polacy są ze szczególną niechęcią traktowani są przez kolejne litewskie rządy - mówił Piotrowski. - Są pozbawieni praw, które gwarantuje prawodawstwo unijne, np. prawa do posługiwania się językiem ojczystym w urzędach, zapisywania nazwisk w oryginalnej pisowni i nazw ulic i miejscowości po polsku, a także zamyka się kolejne polskie szkoły.

Csaba Sandor Tabajdi

Poseł wspomniał też o powtarzających się atakach chuligańskich i bezczeszczeniu polskich nagrobków na cmentarzach. Szczególnie często te haniebne wybryki mają miejsce na wileńskiej Rossie, na której pochowanych jest wielu wybitnych mieszkańców Wilna i Wileńszczyzny. Tu także spoczywa Serce Marszałka Józefa Piłsudskiego we wspólnej mogile z Matką, a grób ten jest dla wszystkich Polaków miejscem szczególnym, pełniącym rolę narodowego mauzoleum. Dewastowanie cmentarzy i zakłócanie miejsca spoczynku zmarłych to skrajny przejaw nienawiści, która ma swoją przyczynę w panującej atmosferze podejrzliwości i szykanowaniu polskiej mniejszości.

Poseł Piotrowski wezwał Litwę do podjęcia na początek choćby symbolicznych działań, które by były sygnałem powrotu do europejskich standardów oraz uwiarygodniły działania Litwy w Radzie Unii Europejskiej.

Węgierski deputowany Csaba Sandor Tabajdi z Grupy Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów podkreślił wagę polskiej mniejszosci narodowej na Litwie i jej udział w koalicyjnym rządzie oraz zwrócił sie do prezydent Grybauskaitė wyrażając nadzieję, że uda się rozwiązać nurtujące tę mniejszość problemy.

Na podstawie www.awpl.lt