19 grudnia podczas konferencji prasowej w Sekretariacie Konferencji Episkopatu Polski został zaprezentowany najnowszy rocznik Annuarium Statisticum Ecclesiae in Polonia Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego SAC za rok 2022.
Badanie wiernych zostało przeprowadzone po raz pierwszy od czasu, gdy w kościołach zniesiono obostrzenia związane z pandemią Covid-19. „To nie jest tak, że już się pozbieraliśmy po pandemii. Dotyczy to również innych instytucji. Polacy nie wrócili do kościołów w takiej liczbie, jak przed pandemią, aczkolwiek dostrzegalne jest pewne odbicie” – zaznaczył prof. Krzysztof Koseła, kierownik Katedry Metodologii i Teorii Socjologicznej w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Dodał, że „epidemia była uderzeniem w rutynowe praktyki”.
„W prezentowanych liczbach dostrzegalne jest długie wychodzenie z pandemii” – podkreślił dr hab. Marcin Jewdokimow, dyrektor ISKK.
Rocznik statystyczny za 2022 rok podaje, że wskaźnik dominicantes (osób uczestniczących w niedzielnej Mszy św.) wyniósł 29,5%, zaś communicantes (osób przystępujących do komunii św.) 13,9%. W stosunku do 2021 roku oznacza to wzrost wskaźnika dominicantes o 1,2% zaś communicantes o 1%. Najwyższy wskaźnik dominicantes odnotowano w diecezji tarnowskiej (61,5 %), rzeszowskiej (52,0%) i przemyskiej (49,5%). Najwyższy wskaźnik communicantes w diecezji tarnowskiej (25,6%), białostockiej (20,5%) oraz zamojsko-lubaczowskiej (19,6%).
W 2022 roku sakrament chrztu udzielono 302,2 tys. osobom, czyli o 4,2% mniejszej liczbie osób niż w roku poprzednim. Do I Komunii św. przystąpiło niespełna 337,2 tys. osób. Sakrament bierzmowania przyjęło 304,7 tys. osób. Sakrament małżeństwa został udzielony 87,9 tys. parom.
W roku szkolnym 2022/2023 na lekcje religii w placówkach edukacyjnych uczęszczało 80,3% uczniów. Najwyższy odsetek uczniów uczęszczających na lekcje religii odnotowano w diecezji przemyskiej (96,5%), tarnowskiej (96,3%) oraz rzeszowskiej (94,9%), zaś najniższy w diecezji warszawskiej (59,8%), opolskiej (63,4%) oraz łódzkiej (65,4%).
W 2022 roku działalność duszpasterską prowadziły w Polsce 10 357 parafie katolickie (w tym 676 stanowiły parafie zakonne), co stanowi wzrost o 0,01% w porównaniu do roku 2021.
Liczba księży inkardynowanych do diecezji i eparchii w 2022 roku wyniosła 23 765, czyli 219 księży mniej niż w roku poprzednim. Najwyższą liczbę księży inkardynowanych odnotowano w diecezji tarnowskiej – 1 470, krakowskiej – 1 138 oraz katowickiej – 1004). Najmniejszymi diecezjami pod względem liczby księży (nie wliczając Ordynariatu Polowego WP) były: drohiczyńska (252), elbląska (261) i ełcka (298).
Ponownie odnotowano spadek liczby alumnów diecezjalnych z 1,3 tys. w roku 2021 do 1,2 tys. w roku 2022. W przeliczeniu na 100 księży inkardynowanych, najwięcej alumnów diecezjalnych studiuje w diecezji warszawskiej (10/100), elbląskiej (9/100) oraz łódzkiej (8/100), najmniej zaś w diecezjach bydgoskiej (2/100), łowickiej (2/100) oraz zielonogórsko-gorzowskiej (2/100).
W żeńskich zgromadzeniach czynnych w 2022 roku, liczba sióstr zakonnych wyniosła 15,9 tys., co stanowi spadek w porównaniu do roku poprzedniego (16,3 tys.). W przypadku zgromadzeń klauzurowych również zauważalny jest postępujący spadek liczby sióstr. W roku 2022, w 83 wspólnotach zgromadzeń było 1 165 mniszek, zaś w roku poprzednim 1 198. Najliczniejsze zgromadzenie czynne stanowiły Służebniczki NMP Starowiejskie, zaś kontemplacyjne – karmelitanki.
Liczba zakonników oraz członków stowarzyszeń życia apostolskiego w 2022 roku wynosiła łącznie 10,5 tys. (spadek z 10,7 tys. w porównaniu do 2021 roku). Najliczniejszymi męskimi zgromadzeniami są franciszkanie, salezjanie oraz pallotyni.
W tegorocznym wydaniu rocznika zostały opublikowane również wybrane dane w ujęciu globalnym. W odniesieniu do okresu referencyjnego (1970 rok) liczba parafii z rezydującym proboszczem wzrosła ze 191 tys. do 218 tys. w 2020 roku, a liczba katolików z 653,6 miliona do 1,045 miliona w 2020 roku. O ile liczba sióstr zakonnych spadła z ponad miliona w 1970 roku do prawie 620 tys. w 2020 roku, a braci zakonnych z 79 tys. do 50,5 tys. w 2020 roku, to liczba diakonów stałych wzrosła z 300 do aż 48 tys. Liczba księży ogółem spadła o 9 tys. (z prawie 420 tys. w 1970 roku do 410,5 tys. w 2020 roku), jednak liczba księży diecezjalnych w tym okresie wzrosła o 10 tys., a zakonnych spadła o 21 tys.
Rocznik wyjątkowo jest zakończony dodatkiem, w którym prof. Przemysław Śleszyński przybliża procesy i struktury demograficzne na poziomie diecezji, opierając się na danych Narodowego Spisu Powszechnego. W tekście analizowane są procesy ludnościowe związane z tzw. drugim przejściem demograficznym i starzeniem się populacji.
ISKK / BP KEP
