Dzień ten jest rocznicą bitwy pod Lepanto w 1571 roku, w której państwa Świętej Ligi skupione wokół Państwa Kościelnego pokonały flotę Imperium Osmańskiego. Zwycięstwo to przypisywano modlitwie różańcowej odmawianej w czasie błagalnych procesji po ulicach Rzymu.
Mając świadomość, komu zawdzięcza cudowne ocalenie Europy przed nawałą turecką, papież Pius V w 1572 roku ten dzień ogłosił świętem Matki Bożej Zwycięskiej. Rok później, decyzją papieża Grzegorza XIII, zmieniono nazwę na Święto Różańca.
Początkowo święto to było obchodzone jedynie w kościołach, gdzie funkcjonowały Bractwa Różańcowe. Po kolejnych zwycięstwach nad Turkami odniesionymi pod Belgradem w 1716 roku, papież Klemens XI rozszerzył święto na cały Kościół, jednocześnie przeniósł świętowanie tego dnia na pierwszą niedzielę października. W 1913 roku Pius X przywrócił święto na 7 października. Od 1969 roku, decyzją Pawła VI, 7 października obchodzone jest święto Matki Bożej Różańcowej.
W modlitwach mszalnych tego święta prosimy Pana Boga, abyśmy rozważając w Różańcu „życie, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa, przez które wysłużył nam wieczne zbawienie”, według tych tajemnic „kształtowali swoje życie i osiągali to, co one obiecują”.
Na świecie znajdują się liczne miejsca nazywane sanktuarium Matki Bożej Różańcowej. W dużej części są to ośrodki związane z zakonem dominikańskim, w którym modlitwa różańcowa ma szczególne znaczenie i według legendy założyciel dominikanów – Dominik Guzmán – otrzymać miał różaniec od Matki Bożej w objawieniu jakiego doświadczył.
Na Wileńszczyźnie kościół Najświętszej Marii Panny Różańcowej znajduje się w Dziewieniszkach (rejon solecznicki).
Modlitwa do Matki Bożej Różańcowej
Maryjo Dziewico,
pomóż mi tak ukochać modlitwę różańcową, bym jej nigdy nie zaniedbał, by się stała moją codzienną potrzebą. Niech ta ewangeliczna modlitwa stanie się coraz silniejszą więzią, łączącą mnie z Jezusem i z Tobą, hołdem dziecięcej pobożności i miłości, umocnieniem i zachętą do radosnego i sumiennego wypełniania obowiązków w naśladowaniu Ciebie i Twego Syna. Spraw, aby rozważanie Tajemnic Waszego życia wprowadzało mnie w duchowe głębie, gdzie rozum, wola i uczucia pozwalają ogarnąć się i przeniknąć sprawami Bożymi. W świetle świętych Tajemnic Różańcowych ukazuj mi Matko powagę życia ziemskiego, które przygotowuje mi los wieczny, więc powinno być godne, czyste i szlachetne. Przez Tajemnice Różańcowe pouczaj mnie, że cierpienie pokornie przyjęte i ofiarowane Ojcu, przynosi wielkie owoce zbawcze, że przetrwanie z Jezusem na Kalwarii doświadczenia otwiera przede mną blask zmartwychwstania na wieczne szczęście z Nim, tam nie będzie już łez, lecz nieustanne dziękczynienie za łaski, które z cierpienia Bóg wydobył dla mnie i dla braci moich w Chrystusie. Królowo Różańca świętego, módl się o zbawienie wszystkich ludzi!!! Amen.