Według tradycji chrześcijańskiej, archaniołowie należą do szczególnego rodzaju duchów posyłanych przez Boga, którzy odegrali ważna rolę w wielu wydarzeniach historii zbawienia. Zgodnie z tradycją, archaniołowie odegrali ważniejszą rolę od aniołów, stąd to rozróżnienie.
Nie jest znana dokładna liczba archaniołów, Biblia podaje jednak imiona 3 z nich.
Do ostatniej reformy kalendarza kościelnego (z 14 lutego 1969 r.) istniały trzy odrębne święta: św. Michała czczono 29 września, św. Gabriela – 24 marca, a św. Rafała – 24 października. Obecnie wszyscy trzej archaniołowie są czczeni wspólnie.
Michał (imię to oznacza: „Któż jak Bóg”) wymieniony jest w Starym i Nowym Testamencie jako „jeden z przedniejszych książąt nieba”, obrońca wiernych, wódz zastępów anielskich walczący z Szatanem. Archaniołowi Michałowi przypisuje się zwycięstwo w walce ze złymi duchami (upadłymi aniołami) i strącenie ich, wraz z Lucyferem na czele, z nieba do czeluści piekielnych u początku historii stworzonego przez Boga świata, jeszcze przed grzechem Adama i Ewy. Św. Michał jest zarazem aniołem sądu jak i miłosierdzia Bożego: wspiera wiernych w walce ze złem, a jako szczególny opiekun Kościoła, stojąc u wezgłowia umierających, pomaga w ostatecznej walce o zbawienie i towarzyszyć duszom zmarłych na sądzie Bożym.
Gabriel („Bóg jest mocą”, „mąż Boży”) pojawia się w Starym Testamencie w księdze proroka Daniela, tłumacząc sens proroczych wizji i wolę Bożą. Najpiękniejszą rolę św. Gabriel wypełnił w Nowym Testamencie. W świątyni jerozolimskiej zwiastował Zachariaszowi narodzenie syna, św. Jana Chrzciciela, a przede wszystkim zwiastował Maryi, że zostanie Matką Syna Bożego. Papież Pius XII ogłosił go patronem telefonu, telegrafu, radia i telewizji.
Rafał („Bóg uleczył”) uważany jest za szczególnego patrona podróżnych i chorych. W Starym Testamencie czytamy, że Archanioł przeprowadza młodego Tobiasza przez wiele trudów w czasie podróży do Persji, pozwala mu szczęśliwie się ożenić i uzdrawia ze ślepoty ojca młodzieńca. „Ja jestem Rafał, jedne z siedmiu aniołów – czytamy w księdze Tobiasza – którzy stoją w pogotowiu i wchodzą przed majestat Pański” (12, 15).
