Tomasz, zwany także Didymos (tzn. bliźniak), należał do ścisłego grona 12 apostołów. Ewangelie wspominają go, kiedy jest gotów pójść z Jezusem na śmierć (J 11, 16); w Wieczerniku podczas Ostatniej Wieczerzy (J 14, 5); osiem dni po zmartwychwstaniu, kiedy ze sceptycyzmem wkłada rękę w bok Jezusa (J 20, 19-29); nad Jeziorem Genezaret, gdy jest świadkiem cudownego połowu ryb po zmartwychwstaniu Jezusa (J 21, 2).

Święty Tomasz jest w rodzaju duchowego architekta nie tylko w sferze wiary, ale w wymiarze budowania, tworzenia na chwałę Bożą. Jest adresatem modlitw wiernych w chwilach zwątpień.

Święty Tomasz Apostoł zwany był również Didymos, co znaczy – bliźniak.

Św. Tomasz występuje na kartach Ewangelii jako człowiek pozornie pełen sprzeczności. Z jednej strony przed wyruszeniem Pana do Jerozolimy mówi on do współuczniów: „Pójdźmy i my, abyśmy z nim umarli”, z drugiej niedowierza im, gdy opowiadają o zmartwychwstaniu Pańskim, stąd przylgnął do niego przydomek „niewiernego” Tomasza. Raz więc gotów jest iść ze Zbawicielem na śmierć, innym razem mówi, iż nie uwierzy we wszechmoc Pana, jeśli nie otrzyma dowodu.

Kościół Święty podaje nieco może zaskakującą wykładnię owego zwątpienia Tomaszowego – zwraca bowiem uwagę na jego wartość jako rozumowe poszukiwanie Pana Boga, a nie poprzestawanie na opinii innych osób. W takim kontekście „niewierny” Tomasz staje się pierwszym apologetą Kościoła – daje niejako wzór przyszłej apologetyki, czyli dziedziny nauki zajmującej się rozumowym i historycznym dowodzeniem prawdziwości objawionej religii. Jego zwątpienie staje się dla nas wzmocnieniem i dowodem wiary. Mówił o tym święty Grzegorz Wielki w jednej ze swych homilii, przypadającej na dzień wspomnienia tegoż Apostoła: „Więcej mianowicie nam Tomasza niewiara do wiary służy niż wiara wiernych uczniów, ponieważ kiedy ten do wiary został doprowadzony przez dotyk, nasz rozum odłożył wszelką wątpliwość i umocnił się w wierze”.

Św. Tomasz jest patronem Indii, Portugalii, Urbino, Parmy, Rygi, Zamościa; architektów, budowniczych, cieśli, geodetów, kamieniarzy, murarzy, stolarzy, małżeństw i teologów.

W ikonografii św. Tomasz przedstawiany jest jako młodzieniec (do XIII w. na Zachodzie, do XVIII w. na Wschodzie), później jako starszy mężczyzna w tunice i płaszczu. W prezentacji ikonograficznej powraca wątek „niewiernego” Tomasza. Atrybutami Świętego są: kątownica, kielich, księga, miecz, serce, włócznia, którą go przeszyto, zwój.

Na podst. brewiarz, wikipedia, pch24