– W tzw. pobożności ludowej te litanie funkcjonowały już od dawna. Wymagały jednak formalnego zatwierdzenia Stolicy Apostolskiej, aby zostać zaliczone do modlitw oficjalnych Kościoła – tłumaczy w rozmowie z „Naszym Dziennikiem” ks. bp Adam Bałabuch, przewodniczący Komisji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Konferencji Episkopatu Polski.
To litanie ściśle chrystologiczne, które kierują nasz wzrok na Jezusa, Kapłana i Ofiarę, który jest też ukryty w Najświętszym Sakramencie. Mają nas uwrażliwiać na dar sakramentu kapłaństwa i konieczność modlitwy za osoby duchowne i powołania. Za ich pośrednictwem mamy też uwielbiać Najświętszy Sakrament.
Modlitwa tymi litaniami jest dziś szczególnie ważna. Zwłaszcza że żyjemy w świecie, w którym kreowany jest negatywny obraz księży, podważa się autorytet kapłanów i Kościoła. Powielane w internecie dezinformacje prowadzą do jego ośmieszania i oczerniania. Dlatego potrzeba gorliwej modlitwy, która uświadomi nam, jak wielkim skarbem jest dar kapłaństwa i Najświętszego Sakramentu. Jest to bardzo ważne w czasach, gdy również słabnie pobożność eucharystyczna. To kapłan mocą sakramentu ma dar przeistoczenia chleba w Ciało Pana Jezusa i wina w Jego Krew.
Litania do Chrystusa, Kapłana i Ofiary znana była pod nazwą Litania do Chrystusa, Kapłana i Żertwy. Powstała na przełomie XVII i XVIII wieku we Francji. Bardzo ją sobie cenił św. Jan Paweł II, który przyznawał, że dzięki tej modlitwie wzrastało jego powołanie. Śpiewana była w krakowskim seminarium duchownym w przeddzień święceń kapłańskich. Była też inspiracją do napisania programowej encykliki „Redemptor hominis”. Została również dołączona do papieskiej książki „Dar i tajemnica”.
– W tłumaczeniu tej litanii warto zwrócić uwagę na fakt, że zrezygnowano w nim z archaizmu „żertwa”, a w to miejsce wprowadzono słowo „Ofiara”, pisane dużą literą, ponieważ jest ono synonimem Chrystusa – zaznacza ks. bp Bałabuch.
Z kolei Litania do Najświętszego Sakramentu jest znanym tekstem, do którego Wolfgang Amadeusz Mozart ułożył muzykę. – Tekst tej litanii został oficjalnie zatwierdzony ze zmianami, które przede wszystkim miały na celu to, aby wezwania litanijne były bardziej jasne dla współczesnego człowieka – wyjaśnia ks. bp Bałabuch. Na przykład w wersji łacińskiej tej litanii użyto trzech synonimów, które trudno przetłumaczyć odrębnie w języku polskim: „hostia, oblatio, sacrificium”. Stąd w tym przypadku zachowany został zwrot „Hostio”.
Kongregacja rozesłała do wszystkich episkopatów litanie w języku łacińskim. Bardzo szybko zostały przetłumaczone na język polski przez Komisję ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, a następnie zatwierdzone przez Konferencję Episkopatu Polski i odesłane do Kongregacji do ostatecznej akceptacji. – Otrzymaliśmy zatwierdzenie ich tłumaczenia. To oznacza, że mogą być upowszechniane i publikowane w różnych modlitewnikach jako litanie nie tylko do prywatnego, ale również publicznego odmawiania – podkreśla świdnicki biskup pomocniczy.
Wpływ na zaproponowanie tych litanii przez Kongregację całemu Kościołowi powszechnemu miała zachęta Papieża Benedykta XVI do wprowadzania w Kościołach lokalnych nowego święta – Chrystusa Najwyższego i Wiecznego Kapłana. Decyzją polskich biskupów to święto przeżywaliśmy w Polsce po raz pierwszy już w 2013 roku. Jest ono obchodzone w czwartek po Niedzieli Zesłania Ducha Świętego, tydzień przed uroczystością Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa (zwaną Bożym Ciałem). Jak ocenia ks. bp Adam Bałabuch, rozpoczynający się czas Wielkiego Postu to szczególna okazja, aby sięgnąć po te litanie. – W swoich wezwaniach odnoszą nas bezpośrednio do Ofiary, jaką złożył Jezus dla naszego zbawienia i którą przeżywamy podczas każdej Eucharystii. Te prawdy rozważamy w okresie Wielkiego Postu, a także w czasie Triduum Paschalnego – zaznacza ks. bp Bałabuch.
Na znaczenie modlitwy w formie litanijnej wskazuje o. dr hab. Szczepan Praśkiewicz OCD. – Modlitwa litanijna znana była już Żydom i niektóre psalmy mają właśnie litanijną formę. Najczytelniejszym przykładem jest Psalm 136. Chrześcijanie przejęli litanijne modlitwy psalmów, ale nie zatrzymali się tylko na nich. Stworzyli własne litanie, tj. modlitwy błagalne utworzone z tytułów, jakimi obdarza się Pana Jezusa czy Serce Boże lub Najświętszą Maryję Pannę, a nadto ułożyli Litanię do Wszystkich Świętych, która została włączona do ważniejszych rytuałów obrzędów kościelnych – tłumaczy konsultor watykańskiej Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych.
Jak podkreśla, trzeba się cieszyć, że Kościół oficjalnie zatwierdza kolejne litanie. – Ta błagalna forma modlitwy bardzo pozytywnie wpływa na życie wierzących, jest sposobem uwielbiania Boga w Jego tajemnicach i przymiotach, a nadto sposobem przyzywania Jego świętych. Jest formą wypraszania łask i zachętą do pogłębiania życia religijnego – zaznacza o. Praśkiewicz.
LITANIA DO CHRYSTUSA, KAPŁANA I OFIARY
Kyrie eleison.
Christe, eleison.
Kyrie eleison.
Chryste, usłysz nas.
Chryste, wysłuchaj nas.
Ojcze z nieba Boże, zmiłuj się nad nami.
Synu, Odkupicielu świata, Boże,
Duchu Święty, Boże,
Święta Trójco, Jedyny Boże,
Jezu, Kapłanie i Ofiaro, zmiłuj się nad nami.
Jezu, Kapłanie wieczny na wzór Melchizedeka,
Jezu, Kapłanie posłany przez Boga dla głoszenia Dobrej Nowiny ubogim,
Jezu, Kapłanie, Ty na Ostatniej Wieczerzy ustanowiłeś wzór wieczystej Ofiary,
Jezu, Kapłanie żyjący na wieki, aby się wstawiać za nami,
Jezu, Kapłanie, Ciebie Ojciec namaścił Duchem Świętym i mocą,
Jezu, Kapłanie z ludzi wzięty,
Jezu, Kapłanie dla ludzi ustanowiony,
Jezu, Kapłanie naszej wiary,
Jezu, Kapłanie większej od Mojżesza czci godzien,
Jezu, Kapłanie prawdziwego kultu,
Jezu, Kapłanie dóbr przyszłych,
Jezu, Kapłanie święty, niewinny i nieskalany,
Jezu, Kapłanie wierny i miłosierny,
Jezu, Kapłanie pałający gorliwością o Boga i ludzi,
Jezu, Kapłanie doskonały na wieki,
Jezu, Kapłanie, Ty przez Krew własną wszedłeś do nieba,
Jezu, Kapłanie, Ty nas wprowadziłeś na nową drogę,
Jezu, Kapłanie, Ty nas umiłowałeś i obmyłeś z grzechów Krwią swoją,
Jezu, Kapłanie, Ty wydałeś samego siebie jako dar i ofiarę dla Boga, Jezu, Ofiaro Boga i ludzi,
Jezu, Ofiaro święta i niepokalana,
Jezu, Ofiaro przebłagalna,
Jezu, Ofiaro pokój przynosząca,
Jezu, Ofiaro przebłagania i chwały,
Jezu, Ofiaro pojednania i pokoju,
Jezu, Ofiaro, w której mamy ufność i śmiały przystęp do Boga,
Jezu, Ofiaro wiecznie żywa,
Bądź nam miłościw, wybaw nas, Panie.
Od lekkomyślnego przyjęcia święceń,
Od grzechu świętokradztwa,
Od ducha nieumiarkowania,
Od nieuczciwego zysku,
Od grzechu symonii,
Od nieuczciwego zarządzania dobrami kościelnymi,
Od umiłowania świata i jego marności,
Od niegodnego sprawowania Twoich świętych misteriów,
Przez Twoje wieczne kapłaństwo,
Przez święte namaszczenie, mocą którego Bóg Ojciec uczynił Cię Kapłanem,
Przez Twego kapłańskiego ducha,
Przez posługiwanie, którym wsławiłeś na ziemi Twojego Ojca,
Przez krwawą ofiarę z samego siebie, raz złożoną na krzyżu,
Przez tę samą Ofiarę codziennie na ołtarzu odnawianą,
Przez Boską władzę, którą w sposób niewidzialny pełnisz za pośrednictwm Twoich kapłanów,
Prosimy Cię, abyś całe duchowieństwo zachował w świętej pobożności, wysłuchaj nas, Panie.
Prosimy Cię, abyś dał swojemu ludowi pasterzy według Twego Serca,
Prosimy Cię, abyś ich napełnił duchem Twojego kapłaństwa,
Prosimy Cię, aby usta kapłanów strzegły wiedzy,
Prosimy Cię, abyś posłał na swoje żniwo wiernych robotników,
Prosimy Cię, abyś pomnożył liczbę świętych szafarzy Twoich misteriów,
Prosimy Cię, abyś dał im ducha wiernej służby według Twojej woli,
Prosimy Cię, abyś im udzielił łagodności w posłudze, umiejętności w działaniu i wytrwałości w modlitwie,
Prosimy Cię, aby na każdym miejscu krzewili cześć Najświętszego Sakramentu,
Prosimy Cię, abyś przyjął do radości wiecznej tych, którzy wiernie Tobie służyli.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam, Panie.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas, Panie.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami, Panie.
Jezu, Kapłanie, usłysz nas.
Jezu, Kapłanie, wysłuchaj nas.
Módlmy się
Boże, Uświęcicielu i Opiekunie swojego Kościoła, wzbudź przez Twojego Ducha godnych i wiernych szafarzy świętych misteriów, aby dzięki ich posługiwaniu i przykładowi lud chrześcijański, przez Ciebie wspierany, szedł drogą zbawienia. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.
albo:
Boże, Ty dla Twojej chwały i dla zbawienia ludzkości ustanowiłeś Chrystusa najwyższym i wiecznym Kapłanem, spraw, aby lud, który On nabył dla Ciebie Krwią swoją, z uczestnictwa w Ofierze Eucharystycznej czerpał moc płynącą z Jego Krzyża i Zmartwychwstania. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen.
LITANIA DO NAJŚWIĘTSZEGO SAKRAMENTU
Kyrie eleison.
Christe, eleison.
Kyrie eleison.
Chryste, usłysz nas.
Chryste, wysłuchaj nas.
Ojcze z nieba Boże, zmiłuj się nad nami.
Synu, Odkupicielu świata, Boże,
Duchu Święty, Boże, Święta Trójco, Jedyny Boże,
Chlebie żywy, któryś zstąpił z nieba,
Boże ukryty i Zbawicielu,
Pszenico wybranych,
Hostio święta,
Hostio żywa,
Hostio Bogu przyjemna,
Pokarmie Aniołów,
Manno ukryta,
Ofiaro czysta,
Ofiaro nieustająca,
Baranku bez skazy,
Ołtarzu najczystszy,
Pokarmie i uczto,
Kielichu błogosławieństwa,
Kapłanie i Ofiaro,
Tajemnico wiary,
Sakramencie pobożności,
Więzi miłości,
Pamiątko cudów Bożych,
Chlebie nadprzyrodzony,
Bezkrwawa Ofiaro,
Najświętsze i najwznioślejsze misterium,
Boskie lekarstwo nieśmiertelności,
Najpotężniejszy fundamencie łask,
Wzniosły i czcigodny Sakramencie,
Ofiaro najświętsza ze wszystkich,
Słowo, które stało się ciałem i zamieszkało między nami,
Niebiańskie lekarstwo, chroniące nas przed grzechami,
Najświętsza pamiątko Męki Pańskiej,
Cudzie zadziwiający ponad wszystko,
Darze przekraczający wszelką pełnię,
Szczególna pamiątko Bożej miłości,
Nieskończona skarbnico Bożych bogactw,
Budzący bojaźń i ożywiający Sakramencie,
Umocnienie dusz świętych,
Najsłodsza uczto, w której posługują Aniołowie,
Prawdziwa Ofiaro przebłagalna za żywych i umarłych,
Pokarmie na drogę dla umierających w Panu,
Zadatku przyszłej chwały,
Bądź nam miłościw, wybaw nas, Panie.
Od niegodnego przyjmowania Ciała i Krwi Twojej,
Od pożądliwości ciała,
Od pożądliwości oczu,
Od pychy tego świata,
Od wszelkiej okazji do grzechu,
Przez Twoje pragnienie spożywania Paschy z uczniami,
Przez największą pokorę, z jaką obmyłeś uczniom nogi,
Przez najgorętszą miłość, z którą ustanowiłeś ten Boski Sakrament,
Przez Twoją drogocenną Krew, którą pozostawiłeś nam na ołtarzu,
Przez pięć ran Twojego najświętszego Ciała, które dla nas przyjąłeś,
Prosimy Cię my, grzesznicy, wysłuchaj nas, Panie.
Prosimy Cię, abyś wzmocnił w nas i zachował wiarę, cześć i nabożeństwo do tego przedziwnego Sakramentu,
Prosimy Cię, abyś doprowadził nas poprzez szczerą spowiedź do częstego przyjmowania Eucharystii,
Prosimy Cię, abyś uwolnił nas od wszelkich błędów, wiarołomstwa i ślepoty serca,
Prosimy Cię, abyś nam udzielił drogocennych i niebiańskich owoców tego Najświętszego Sakramentu,
Prosimy Cię, abyś tym niebiańskim pokarmem na drogę umocnił nas w godzinę śmierci.
Prosimy Cię, Jezu, Synu Boga żywego.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam, Panie.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas, Panie.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami, Panie.
Módlmy się
Boże, Ty w Najświętszym Sakramencie zostawiłeś nam pamiątkę swej Męki, daj nam taką czcią otaczać święte tajemnice Ciała i Krwi Twojej, abyśmy nieustannie doznawali owoców Twego odkupienia. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen.
Komisja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Konferencji Episkopatu Polski Małgorzata Bochenek
Małgorzata Bochenek
