W myśl znowelizowanej ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych uprawnieniami objęci będą żołnierze służby wojskowej, którzy byli przymusowo zatrudniani w kopalniach i otrzymali jednorazowe odszkodowanie w związku z przymusowym zatrudnieniem, albo w odniesieniu do których zostało orzeczone inwalidztwo będące następstwem przymusowego zatrudnienia w tych kopalniach.

Projekt zgłosił Senat

Bezpłatne leki przysługiwać mają żołnierzom zastępczej służby wojskowej, którzy w latach 1949-1959 byli przymusowo zatrudniani w kopalniach węgla, kamieniołomach oraz w zakładach pozyskiwania i wzbogacania rud uranowych; żołnierzom z poboru w 1949 r., którzy byli wcieleni do ponadkontyngentowych brygad "Służby Polsce" i przymusowo zatrudniani w kopalniach węgla i kamieniołomach, a także żołnierzom przymusowo zatrudnianym w batalionach budowlanych w latach 1949-1959.

Projekt jeszcze w grudniu 2012 r. zgłosił Senat. Zakładał on, że żołnierze-górnicy, tak jak inwalidzi wojenni, otrzymają prawo do bezpłatnego zaopatrzenia w objęte refundacją leki oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego. O przyjęcie takiego rozwiązania do marszałka Senatu apelował m.in. Związek Represjonowanych Politycznie Żołnierzy Górników.

Początkowy sprzeciw resortu

W lutym 2013 r. Sejm skierował projekt do komisji zdrowia, a ta - do podkomisji. We wrześniu 2013 r. po otrzymaniu negatywnego stanowiska rządu, podkomisja opowiedziała się za jego odrzuceniem, jednak komisja odrzuciła sprawozdanie podkomisji i ponownie skierowała projekt do prac w podkomisji. Ostateczne sprawozdanie podkomisja, a potem komisja zdrowia, przyjęły pod koniec lipca.

W toku prac ograniczono jednak krąg uprawnionych do tych, którzy w związku z przymusowym zatrudnieniem faktycznie ponieśli uszczerbek na zdrowiu. Dodatkowo, czego nie przewidywał projekt senacki, osoby te będą musiały uzyskać stosowne zaświadczenie, które będzie wystawiane przez Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Początkowo resort zdrowia sprzeciwiał się przyznaniu wszystkim przymusowo zatrudnianym żołnierzom-górnikom prawa do bezpłatnych leków, argumentując, że nie istnieją wiarygodne dane naukowe wskazujące na to, że status zdrowotny osób, które mają otrzymać uprawnienie do bezpłatnych leków, jest inny niż ich rówieśników, którzy świadczeniem nie zostaliby objęci.

Obawy przed nadmiernym spożyciem lekarstw

Ministerstwo wskazywało też, że przyznanie prawa do bezpłatnych leków "naturalnie zwiększa ich konsumpcję, ale nie udało się wykazać, że jest to świadczenie, które poprawia stan zdrowia osób objętych tym dodatkowym uprawnieniem".

Inny z argumentów mówił, że według geriatrów istotnym zagrożeniem zdrowotnym w populacji senioralnej jest nie brak leków, a właśnie nadmierna ich konsumpcja, która skutkuje negatywnymi interakcjami lekowymi.

Według analiz resortu osoby w wieku senioralnym, które nie mają uprawnienia do otrzymania bezpłatnych leków refundowanych, zwykle dopłacają do nich ze swoich budżetów domowych niespełna 30 zł miesięcznie. Jednocześnie koszt refundacji tych leków wynosi ponad 54 zł miesięcznie (650 zł rocznie).

W przypadku osób, które zostały uprawnione do bezpłatnego zaopatrzenia w leki refundowane, koszt refundacji kupowanych przez nie leków jest czterokrotnie wyższy i wynosi prawie 233 zł miesięcznie (2794 zł rocznie). PAP