W swoim raporcie, opublikowanym w internecie, PISM przeanalizował międzynarodowe kontakty 64 jednostek samorządowych. Wzięto pod uwagę zarówno kontakty sformalizowane (oparte na podpisanym dokumencie - umowie, liście intencyjnym, porozumieniu itp.), co stanowi ponad 80 proc. badanych przypadków, jak i działania niesformalizowane.

Wśród zbadanych 64 samorządów wyodrębniono 629 różnego rodzaju kontaktów międzynarodowych z ponad 50 państwami świata, na wszystkich kontynentach poza Australią. Wśród nich 427 jest aktywnych lub bardzo aktywnych, 26 znajduje się w fazie początkowej.

Zgodnie z raportem wśród państw, z którymi polskie samorządy mają najwięcej partnerów, od lat dominują Niemcy i Ukraina, w dalszej kolejności są m.in. Francja, Szwecja, Czechy, Litwa, Słowacja, Białoruś, Węgry, Austria, Rosja, a także Chiny.

Relacje polskich samorządów z partnerami w Niemczech stanowią 15 proc. wszystkich, przy czym 30 proc. z nich określana jest jako bardzo aktywna (kilka projektów w ciągu roku). Polscy samorządowcy korzystają między innymi z doświadczeń niemieckich w wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii oraz ochronie środowiska.

Aktywne działania z samorządami niemieckimi deklaruje 75 proc. przebadanych samorządów, w tym 14 urzędów marszałkowskich, 12 byłych miast wojewódzkich, 12 miast powiatowych i dziewięć gmin.

Raport podaje, że w ramach programów transgranicznych realizowanych jest sporo projektów poprawiających infrastrukturę na granicy, z widocznym efektem w postaci wybudowanych dróg i mostów czy wprowadzenia ułatwień dla mieszkańców podzielonych granicą miast. Prowadzone są też projekty kulturalne, turystyczne i sportowe skierowanych na integrowanie społeczności obu państw.

Jeśli chodzi o Ukrainę, w raporcie zwrócono uwagę na dużą liczbę nawiązanych relacji, które jednak nie przełożyły się na działania (30 proc. nieaktywnych relacji) m.in. z powodu trudnej sytuacji na wschodzie kraju i związany z tym brak przewidywalności i bezpieczeństwa.

W ostatnich latach głównym inicjatorem relacji samorządowych byli partnerzy ukraińscy, którym zależy zwłaszcza na udziale w projektach unijnych i pozyskiwaniu doświadczeń samorządowych. Sporo inicjatyw było nastawione również na współpracę szkół, różnych grup społecznych i zawodowych oraz organizację imprez kulturalnych.

Polscy partnerzy przekazali Ukraińcom wiedzę na temat organizacji samorządu terytorialnego; polskie samorządy przyznają staże, przedsiębiorcy obu krajów biorą udział we wspólnych targach i misjach gospodarczych.
W porównaniu z poprzednimi latami zmniejsza się liczba kontaktów z niektórymi państwami Europy Zachodniej, szczególnie Wielką Brytanią, Holandią i Danią. Z kolei współpraca z samorządami z Francji i Włoch wciąż plasuje się wysoko.

Kolejna zmiana w kierunkach współpracy dotyczy bardziej odległych państw. Zmniejsza się liczba relacji z USA, Kanadą i państwami Ameryki Południowej. Jednocześnie przybywa wspólnych działań z państwami azjatyckimi, szczególnie z Chinami (21 aktywnych relacji) oraz w mniejszym stopniu z Koreą Południową, Tajwanem czy Kazachstanem.

www.pism.pl, www. stefczyk.info