W uroczystości przekazania ikony wziął udział Maciej Wróbel, sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

– Restytucja dóbr kultury jest jednym z priorytetów Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Dzięki działaniom restytucyjnym do dziś odzyskaliśmy 782 dobra kultury. Obecnie prowadzimy ponad 180 spraw restytucyjnych w 20 krajach. Efektem tych działań jest także dzisiejsza uroczystość. Do zbiorów Muzeum Warmii i Mazur wraca trzecia ikona z cennego zespołu 29 obiektów skradzionych w grudniu 1990 roku. Ten zwrot, jak i dwa poprzednie, zawdzięczamy bardzo dobrej współpracy Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego z Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, za którą bardzo dziękuję – mówił wiceminister Maciej Wróbel. – Na odnalezienie czeka jeszcze 26 ikon ze zbioru skradzionego w grudniu 1990 roku. Zapewniam Państwa, że Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego dołoży wszelkich starań, aby je odnaleźć i odzyskać - dodał.

Mandylion – „Nierukotwornyj obraz Chrystusa”

Ikona „Nierukotwornyj obraz Chrystusa” powstała najprawdopodobniej na terenie Rosji między końcem XVII a XVIII lub początkiem XIX wieku. Obraz został wykonany techniką tempery jajecznej na desce. Ma 54 cm wysokości i 47 cm szerokości.

Ikona należy do przedstawień typu Mandylion. Jest to oblicze Chrystusa ukazane na białej chuście przymocowanej za dwa górne rogi. Na jasnym tle chusty niemal symetrycznie po obu stronach głowy rozłożone są kosmyki długich włosów i brody. Wokół głowy Chrystusa znajduje się tzw. nimb krzyżowy - atrybut ikonograficzny przysługujący jedynie Zbawicielowi, przypominający o jego śmierci na krzyżu. Na nimbie wypisane są greckie litery oznaczające imię Boga „Jestem Który Jestem” oraz skrót imienia „IC XC” (ze staro-cerkiewno-słowiańskiego Iisus Christos).

Ikona „Nierukotwornyj obraz Chrystusa” była jedną z 29 ikon, które w grudniu 1990 r. zostały skradzione z ekspozycji Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. Jej odnalezienie było możliwe dzięki działaniom restytucyjnym Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w tym monitorowaniu rynku aukcyjnego przy użyciu nowoczesnych metod i zaawansowanych narzędzi. Pochodzenie ikony potwierdziła dokumentacja zebrana przy pomocy pracowników Muzeum w Olsztynie.

Działania restytucyjne MKiDN

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego prowadzi obecnie ponad 180 spraw restytucyjnych w 20 krajach. Dzięki działaniom restytucyjnym do dziś odzyskaliśmy 782 dobra kultury.

W ostatnich latach resort kultury odnalazł i sprowadził do Polski dwie ikony z kolekcji skradzionej w grudniu 1990 r. z Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie:

- ikonę z przedstawieniem Michała Archanioła (XVII/XVIII wiek), która powróciła z Muzeum Ikon w Recklinghausen w Niemczech w grudniu 2021 roku,
- ikonę „Trzy Marie u grobu” (XVI wiek), która została odnaleziona na niemieckim rynku aukcyjnym i powróciła w kwietniu 2022 roku.

Ministerstwo kontynuuje starania o odnalezienie pozostałych, wciąż zaginionych ikon z tej cennej kolekcji.

MKiDN (gov.pl)