W uroczystości otwarcia Muzeum Prus Górnych w Morągu wzięła udział Hanna Wróblewska, minister kultury i dziedzictwa narodowego, Marcin Kuchciński – marszałek województwa warmińsko-mazurskiego, Radosław Król – wojewoda warmińsko-mazurski, Robert Szewczyk – prezydent miasta Olsztyn, oraz posłowie, senatorowie, przedstawiciele władz samorządowych i kościelnych, instytucji kultury i nauki.
– Pałac Dohnów, w którym się znajdujemy, jest prawdziwym świadkiem historii – jego historia sięga XVI wieku. W tym czasie wiele doświadczył, wiele przetrwał. Dziś, poddany pieczołowitej konserwacji i modernizacji, zrealizowanym również dzięki środkom z programu „Infrastruktura kultury”, rozpoczyna nowy rozdział swojej historii – mówiła minister Hanna Wróblewska. – Dziękuję wszystkim zaangażowanym w prace modernizacyjne przy tym unikatowym zabytku. Tak ogromne zaangażowanie w dbałość o substancję architektoniczną i skuteczne pozyskiwanie na ten cel funduszy zasługuje na uznanie nie tylko społeczności lokalnej, ale nas Wszystkich, w tym resortu kultury. Jestem przekonana, że podjęte działania jeszcze bardziej podniosą atrakcyjność Muzeum, co przełoży się na jego frekwencyjny sukces – dodała.
Nowe wystawy w Muzeum Prus Górnych prezentują bogactwo kulturowe, artystyczne i historyczne regionu Warmii i Mazur. Każda z przygotowanych 7 wystaw stanowi podróż w czasie, wypełnioną zabytkami, mapami, dokumentami i unikatowymi dziełami sztuki. Pozwolą one lepiej zrozumieć przeszłość ziem leżących w granicach obecnego województwa warmińsko-mazurskiego.
Na zwiedzających w Muzeum Prus Górnych czekają następujące wystawy:
„Krajobraz kulturowy Górnych Prus. Kurhany” – opowieść o pradawnych mogiłach, będących świadectwem najstarszych śladów osadnictwa,
„Przestrzeń Morąga i okolic” - spojrzenie na miasto i region jako centrum życia społecznego, pełne symboliki i historii,
„Historia pałacu Dohnów w Morągu” – losy jednej z najważniejszych rezydencji szlacheckich w Prusach Książęcych,
„Luterańskie epitafia i portrety upamiętniające” – unikatowe dzieła sztuki sakralnej, ukazujące wpływ reformacji na kulturę Prus Górnych,
„Portret holenderski XVII wieku z galerii rodu zu Dohna” – kolekcja arcydzieł malarskich, które kiedyś zdobiły rezydencje pruskiej arystokracji,
„Okruchy przeszłości. Pamiątki z pruskich dworów” – przedmioty codziennego użytku, obrazujące styl życia dawnych właścicieli ziemskich,
„Z niepamięci. Rzeźby Adolfo Wildta z kolekcji Franza Rosego z Dylewa” – niezwykła kolekcja rzeźb włoskiego modernisty, łącząca sztukę z historią regionu.
Muzeum Prus Górnych w Morągu – oddział Muzeum Warmii i Mazur
Muzeum mieści się w dawnym pałacu rodu szlacheckiego Dohnów, który powstawał w kilku etapach od lat 60. XVI wieku. W latach 20. XX wieku Dohnowie sprzedali pałac starostwu powiatowemu i do stycznia 1945 roku pełnił on rolę urzędu. Po wkroczeniu Armii Czerwonej został w znacznym stopniu spalony. W latach powojennych nastąpiła dalsza dewastacja obiektu. Do końca lat 60. XX wieku zachowały się tylko fragmenty murów obwodowych. Ze stałego wystroju wnętrz pozostał jedynie mały fragment gzymsu sali na pierwszym piętrze, sklepienie jednej z sal na parterze i sklepienia dwóch małych piwnic. Odbudowa pałacu trwała do 1976 do 1985 roku. Ostatecznie jego właścicielem stało się Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, które w 1986 roku otworzyło tu swój oddział, upamiętniający urodzonego w Morągu niemieckiego pisarza i historyka filozofii - Johanna Gottfrieda von Herdera.
1 grudnia 2024 r. Muzeum im. J.G. Herdera w Morągu zmieniło nazwę na Muzeum Prus Górnych. Od XV wieku mianem Prus Górnych określa się jedną z trzech krain historycznych regionu dawnych Prus w granicach Polski. Termin ten, upowszechniony m.in. za sprawą profesorów Mariana Biskupa i Gerarda Labudy, odnosi się do międzyrzecza Dolnej Wisły i Pasłęki – obszaru położonego pomiędzy Warmią, Dolnym Powiślem, a definiowanymi etnograficznie Mazurami.
MKiDN (gov.pl)
