Obchody rozpoczęły się od mszy św. w kościele pw. Miłosierdzia Bożego w Dębicy. Następnie na placu przy rondzie Adama Mickiewicza odbyła się ceremonia odsłonięcia i poświęcenia pomnika. Odczytany został także apel pamięci, oddano salwę honorową i złożono kwiaty.
Kolejną częścią uroczystości był uroczysta gala w Domu Kultury, podczas której wręczone zostały honorowe wyróżnienia i podziękowania dla fundatorów, osób i instytucji wspierających budowę pomnika.
Podczas gali list prezesa IPN dr. Karola Nawrockiego, skierowany do uczestników wydarzenia:
– Dzisiejsza uroczystość znakomicie wpisuje się w ten proces przywracania pamięci o podpułkowniku „Zbroi”. Nie mam wątpliwości, że właśnie Dębica jest jednym z tych miejsc, w których ze wszech miar zasłużył on na godne upamiętnienie.
Bo przecież zanim stanął na czele Okręgu Wrocław „WiN”, w czasie II wojny światowej dał się poznać jako sprawny organizator wojskowych struktur podziemnych w powiecie dębickim. Tu w roku 1944 był komendantem Obwodu AK. Po wojnie zaś aktywnie współorganizował struktury poakowskie na Rzeszowszczyźnie i w tym czasie nadal często przyjeżdżał do Dębicy. Świetnie ją znał jeszcze z młodych lat, kiedy tu właśnie jako uczeń chodził do gimnazjum. Dodajmy, że niedaleko stąd, w Brzezinach, przyszedł na świat.
Oddajemy dziś zasłużony hołd synowi tej ziemi – napisał prezes IPN.
W obchodach w Dębicy wziął udział syn ppłk. Ludwika Marszałka – Krzysztof Marszałek, rodziny ppłk. Adama Lazarowicza oraz innych Żołnierzy Niezłomnych z ziemi dębickiej, władze samorządowe, parlamentarzyści, przedstawiciele IPN oraz wielu mieszkańców miasta.
Podczas obchodów można było nabyć książkę autorstwa dr. hab. Tomasza Balbusa: Podpułkownik Ludwik Marszałek „Zbroja” oraz liczne publikacje IPN.
Pomnik podpułkownika Ludwika Marszałka oraz Żołnierzy Niezłomnych z ziemi dębickiej powstał w hołdzie dla żołnierzy Armii Krajowej Obwodu Dębica, którzy po 1944 r. kontynuowali walkę o wolną Polskę w strukturach Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Monument składa się z kilku elementów. W centralnej części umieszczona została figura ppłk. Ludwika Marszałka ps. Zbroja, ostatniego komendanta dębickiej Armii Krajowej. Na głównej kolumnie umieszczono odlew orła nawiązujący do godła Rzeczypospolitej Polskiej oraz krzyż Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Z kolei na granitowych postumentach znajdują się tablice upamiętniające członków Zrzeszenia „WiN” z ziemi dębickiej, w tym nazwiska zamordowanych w więzieniach we Wrocławiu, Warszawie, Rzeszowie, Krakowie i Wronkach.
Autorem koncepcji upamiętnienia, które powstało jako inicjatywa społeczna realizowana przez Fundację Non Notus oraz Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej w Dębicy, jest artysta – rzeźbiarz Józef Opala. Pomnik został sfinansowany z indywidualnych wpłat darczyńców, sponsorów oraz ze środków pochodzących z dotacji pozyskanych przez Fundację Non Notus.
IPN