Kongres „Rzeczpospolita Kresowa” odbył się w dniach 11-13 października w Olsztynie oraz Ostródzie. Wydarzenie zorganizował Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” wraz z Oddziałem Warmińsko-Mazurskim Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” we współpracy z Zarządem Głównym Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej oraz Warmińsko-Mazurskim Urzędem Wojewódzkim.
Spotkanie miało formę kongresu. W ramach programu odbyła się merytoryczna dyskusja nad proponowanymi do wdrożenia programami edukacyjnymi popularyzującymi historię, ludzi i kulturę kresową.
W kongresie udział wzięli m.in.: Adam Kiwacki - Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo - Wschodnich, Krystyna Limanowicz - Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, Oddział w Poznaniu, Helena Juchniewicz - dyrektor Gimnazjum im. Jzefa Ignacego Kraszewskiego w Nowej Wilejce, Jarosław Książek - były konsul generalny RP w Grodnie i Brześciu, Vira Szerszniowa - dyrektor Szkoły nr 10 im. Marii Magdaleny we Lwowie, Anna Kietlińska - dyrektor Centrum Pomocy Humanitarnej SWP dla Białorusi, Dyrektor III Liceum im. KK Baczyńskiego w Białymstoku, Rada Krajowa SWP, Rafał Piotrowski - naczelnik Wydziału Oświaty m. Częstochowa, organizator pomocy dla środowisk polskich za wschodnią granicą, Rada Krajowa SWP, Władysław Wojnicz - Dom Kultury Polskiej w Wilnie, dr Adam Hlebowicz - IPN Gdańsk, Rada Krajowa SWP, Joanna Moro - polsko-litewska aktorka filmowa i teatralna, piosenkarka oraz prezenterka telewizyjna, absolwentka Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Wilnie.
W roli gospodarza wystąpili Dariusz Piotr Bonisławski - prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” i Katarzyna Czyżycka - dyrektor Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”.
Zebrani wysłuchali - jako wprowadzenia do tematu Kongresu - wykładów i dyskusji: Rola Towarzystw Kresowych w podtrzymaniu wiedzy o znaczeniu dawnych ziem RP dla rozwoju , nauki i kultury naszego kraju zaprezentowanych i poprowadzonych przez Adama Kiwackiego i Krystynę Limanowicz, Polskość i Polacy na Kresach w czasach wojny i pandemii z udziałem Heleny Juchniewicz, Jarosława Książka i Viry Szerszniowej. Tematykę kresową w programach nauczania polskich szkół omówiła Anna Kietlińska
Poznaj Kresy
Kulminacyjnym punktem była inauguracja kampanii społecznej „Poznaj Kresy”, poprzedzona filmem Duch Mickiewicza zrealizowanego przez Izę Orłowską z Gimnazjum im. św. Jana Pawła II w Wilnie. Jak zapowiedział prezes Dariusz Piotr Bonisławski, w ramach kampanii oprócz informacji, spotkań i wywiadów planowane jest uruchomienie dwóch dużych projektów mogących w naszym przekonaniu przyczynić się do popularyzacji wśród młodego pokolenia wspaniałego dorobku mieszkańców dawnych Kresów RP.
Pierwszy z nich to przygotowane metodyczne wyjazdy edukacyjne na tereny dzisiejszej Wileńszczyzny, umożliwiające zapoznanie się z kulturą kresową, ale również praktyczne zrealizowanie zagadnień programu nauczania z języka polskiego oraz historii.
Drugi to akcja propagująca przyjmowanie imion „patronów – ludzi lub miejsc” związanych z kresową nauką lub kulturą, przez polskie placówki oświatowe, a następnie współpraca z działającymi lokalnie towarzystwami kresowymi oraz placówkami polskimi na terenie dzisiejszej Litwy, Ukrainy czy Zaolzia.
Gala kongresowa
Gala kongresowa odbyła się w Warmińsko-Mazurskim Urzędzie Wojewódzkim w Olsztynie, ale wcześniej uczestnicy odwiedzili - Sanktuarium Maryjne w Gietrzwałdzie, jedyne w Polsce uznane przez Kościół miejsce objawień maryjnych oraz miejscowość znaną z walki o polskość w czasach zaborów. Wykład programowy na gali wygłosił dr Adam Hlebowicz, zaś w części artystycznej wystąpił zespół Melodia z Wilna oraz Joanna Moro, która otrzymała także Akt Powołania na Ambasadora Projektu.
Medale 30-lecia Wspólnoty Polskiej otrzymali przy tej okazji Wojewoda Warmińsko Mazurski Artur Henryk Chojecki oraz Gimnazjum im. J. I. Kraszewskiego w Wilnie, szkoła z polskim językiem wykładowym, mieszcząca się w Nowej Wilejce, wschodniej dzielnicy Wilna. Szkoła mająca długą tradycję powstała na bazie utworzonego w 1945 roku XXVI Gimnazjum z polskim językiem wykładowym. Przed II wojną światową w miejscu szkoły znajdowało się Państwowe Gimnazjum im. św. Kazimierza. Dodamy, że to tam właśnie uczył się ceniony polski poeta, bajkopisarz i eseista Sławomir Worotyński. Na biografii poety silne piętno odcisnęła sytuacja polityczna Litwy drugiej połowy XX wieku oraz tęsknota za polskim Wilnem, co znalazło również odzwierciedlenie w jego twórczości czy też Wojciech Stanisław Borzobohaty ps. Jelita podpułkownik Polskich Sił Zbrojnych, pierwszy prezes Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy AK. Sławnych absolwentów szkoły można wymieniać długo.
Program uzupełniła prezentacja założeń Kampanii „Poznaj Kresy” składająca się z programu szkół patronackich i Młodzieżowych Klubów Miłośników Kresów, wyjazdów edukacyjnych i „Zaścianka Kresowego – ocalić od zapomnienia” czyli rekonstrukcji tradycyjnych „kresowych zabudowań” z centrum edukacyjnym. To miejsce w Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku uczestnicy kongresu zwiedzili w trakcie wizyty studyjnej.
wspolnotapolska.org.pl
