– Powołujemy Muzeum Biskupa Ignacego Krasickiego - instytucję kultury, która ma służyć ziemi warmińsko-mazurskiej, ale ma też służyć Polsce. Chcemy zaopiekować się spuścizną po biskupie, a jednocześnie w odpowiedni sposób zagospodarować Pałac w Smolajnach, gdzie Krasicki przebywał prawie 30 lat i stworzył wspaniałe założenie parkowe. To właśnie tam powstały jego największe dzieła – powiedział wicepremier prof. Piotr Gliński podczas uroczystości podpisania listu intencyjnego między MKiDN a Archidiecezją Warmińską dotyczącego utworzenia i prowadzenia jako wspólnej instytucji kultury – Muzeum Biskupa Ignacego Krasickiego.

Dokument zakłada przekształcenie kompleksu pałacowo-parkowego w Smolajnach w muzeum, w którym znajdzie się również Archiwum Archidiecezji Warmińskiej, wspierane przez Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w zakresie działalności naukowo-badawczej.

W zbiorach Archidiecezji Warmińskiej w Olsztynie znajdują się najbardziej cenne rękopisy Ignacego Krasickiego, które zostaną przekazane do tworzonego w Pałacu w Smolajnach muzeum poświęconego biskupowi.

– Dotychczas w Polsce nie było muzeum poświęconego jednemu z najbardziej znanych bajkopisarzy, a jednocześnie ważnej postaci polskiej kultury i historii. Przygotowania do powołania tej instytucji trwają już od pewnego czasu. Myślę, że od przyszłego roku będzie już ona funkcjonowała – poinformował prof. Piotr Gliński.

Muzeum Biskupa Ignacego Krasickiego w Smolajnach

W budynku Pałacu Biskupiego, wchodzącego w skład kompleksu pałacowo-parkowego w Smolajnach, powstanie Muzeum Biskupa Ignacego Krasickiego. Ekspozycję poświęconą życiu i twórczości literackiej biskupa stworzą m.in. sala z pamiątkami, zrekonstruowany gabinet, sala warsztatowa oraz sale tematyczne. Przewidywany koszt inwestycji to ok. 100 mln zł.

Stworzenie atrakcyjnej wystawy tematycznej umożliwią przede wszystkim zasoby Archidiecezji Warmińskiej. W odpowiednio urządzonych piwnicach pałacowych zaplanowano stworzenie Archiwum, w którym przy wsparciu Instytutu Północnego im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie magazynowany będzie niezwykły zbiór archiwaliów, sięgający XIII w. To przede wszystkim dokumenty osób ważnych dla historii Polski, a w tym również Warmii, takich jak: Mikołaj Kopernik, Stanisław Hozjusz, Jan Dantyszek czy Ignacy Krasicki. Połączenie instytucji muzealnej z archiwum stworzy możliwość organizowania w Pałacu konferencji, szkoleń czy sympozjów.

Muzeum będzie prowadzić działalność edukacyjną poprzez organizację warsztatów, lekcji czy konkursów literackich, a także organizować wydarzenia okazjonalne związane z ważnymi etapami życia biskupa Ignacego Krasickiego. Uzupełnieniem oferty będzie edukacyjna funkcja parku, w którym znajdą się szlaki spacerowe, ścieżki dydaktyczne oraz letnia scena.

Pałac w Smolajnach – letnia rezydencja biskupów warmińskich

Pałac w Smolajnach został wybudowany w latach 1741 - 43 w stylu barokowym, na zlecenie biskupa Adama Stanisława Grabowskiego jako letnia rezydencja biskupów warmińskich.

Lata świetności pałacu przypadają na czasy ostatniego biskupa warmińskiego przed rozbiorami – poety Ignacego Krasickiego, który na Warmii przebywał w latach 1767 – 1795. Krasicki w majątku ukształtował obszerne założenie parkowe w stylu ogrodów angielskich, które dodatkowo wzbogacił licznymi egzotycznymi gatunkami roślin i kwiatów. W 1782 roku, w celu rozbudowy parku, który sam projektował, wydzierżawił wieczyście od króla Prus Fryderyka II Wielkiego parcelę. Podczas prac przy parku rozebrał także psujące mu koncepcję założenia oficynę oraz kaplicę pałacową, w zamian uzupełniając majątek o liczne elementy tzw. małej architektury, jak groble, kładki czy mostki. Krasicki w Smolajnach zbudował także zwierzyniec, założył hodowlę jeleni oraz dbał o odpowiednią ilość zwierzyny na polowania w pobliskich lasach.

W okresie przynależności do Prus pałac nadal pełnił funkcję letniej rezydencji biskupów, a ponadto stał się popularnym miejscem polowań. Czasy II wojny światowej pałac przetrwał w dość dobrym stanie. W latach powojennych do Smolajn zaczęli przyjeżdżać na wakacje studenci Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Następnie pałac oraz zabudowania przejęło Państwowe Gospodarstwo Rolne, później w budynku pałacu głównego otwarto szkołę (do 2014 r.) Pałac pozostawał jednak cały czas własnością Archidiecezji Warmińskiej.

Inf. MKiDN