W 1929 roku delegaci polonijni z 18 krajów oraz Wolnego Miasta Gdańska zainaugurowali tradycję spotkania i wspólnej pracy nad kształtem i kierunkami działalności polonijnej.To wówczas powołano Radę Organizacyjną Polaków za Granicą, której kontynuatorami był kolejno Światowy Związek Polaków z Zagranicy (Światpol), Rada Koordynacyjna Polonii Wolnego Świata i wreszcie Rada Polonii Świata.
Znaczącą rolę przy odbudowie tradycji Zjazdów w wolnej Polsce - po roku 1989 - odegrało Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” organizując z inicjatywy profesora Andrzeja Stelmachowskiego, wówczas prezesa „Wspólnoty Polskiej” i marszałka Senatu RP I kadencji, przy współdziałaniu Rządu Londyńskiego, Rady Koordynacyjnej Polonii Wolnego Świata i Polaków zamieszkałych za wschodnią granicą Polski, konferencję „Kraj – Emigracja” w Rzymie w dniach 26-30 października 1990 r. Obradu zwieńczone zostały audiencją prywatną u papieża Jana Pawła II, wielkiego orędownika budowania jedności Polaków w kraju i na obczyźnie, wspólnej kontynuacji narodowej tradycji i myślenia o wszystkich rodakach w kategorii narodu, niezależnie od miejsca zamieszkania.
Rzymska konferencja przyniosła owoce w postaci I Zjazdu Polonii i Polaków z Zagranicy w Krakowie w 1992 i kolejnych w 2001, 2007, 2012 i 2018 roku. Doceniając trud budowania wspólnoty Polaków ponad granicami na ostatnim Zjeździe Prezydent RP Andrzej Duda powiedział m.in. - oddając istotę takich spotkań: Dziękuję za to, że tworzycie wspólnotę, także za to, że nas reprezentujecie i wystawiacie swoją codzienną działalnością, swoim życiem także świadectwo Polsce, często bardzo dobre świadectwo osiągając ogromne sukcesy w życiu zawodowym i osobistym. Dziękuję, że czujecie się Polakami i nimi jesteście. Wierzę w to, że także dzięki Waszemu wsparciu zbudujemy Polskę taką, która jest Polską Waszych i naszych marzeń. Silną, sprawnie działającą, bezpieczną, liczącą się w świecie, której głos jest wszędzie słyszalny. Polskę, z której będziecie mogli być dumni.
wspolnotapolska.org.pl