Historia kynologii policyjnej
Założycielskim ośrodkiem szkolącym psy służbowe w powojennej Polsce była Szkoła Przewodników i Tresury Psów Milicyjnych utworzona w Junikowie pod Poznaniem przez sierż. Zygmunta Rembielaka i kpr. Jana Kuternogę. W dniu 1 września 1945 r. rozpoczęto szkolenie przewodników i psów służbowych. Do wiosny 1946 r., do czasu likwidacji ośrodka, na potrzeby terenowych jednostek MO województwa poznańskiego wytresowano 24 psy służbowe. W maju 1946 r., na podstawie rozkazu Komendanta Głównego MO, gen. bryg. Franciszka Jóźwiaka, w Centrum Wyszkolenia Milicji Obywatelskiej w Słupsku została utworzona Szkoła Przewodników i Tresury Psów Służbowych MO. Jej Komendantem został chor. Marian Grabski, przewodnik psa służbowego w przedwojennej Policji Państwowej. Szkoła Przewodników i Tresury Psów Służbowych CWMO w Słupsku istniała do 1949 roku. Jej ostatnim komendantem był założyciel ośrodka w Junikowie, st. sierż. Zygmunt Rembielak. W 1949 roku Komenda Główna MO wystąpiła do Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego z wnioskiem o połączenie Szkoły Przewodników i Tresury Psów Służbowych w Słupsku z Zakładem Tresury Psów Służbowych Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego w Sułkowicach. Już w pierwszych miesiącach 1950 r. przeprowadzono reorganizację dotychczasowych ośrodków tresury, w następstwie której w Sułkowicach powstał Zakład Tresury Psów Służbowych KBW i MO.
Obecnie Zakład Kynologii Policyjnej Centrum Szkolenia Policji w Legionowie jest jedynym w kraju ośrodkiem szkolenia przewodników i tresury psów służbowych Policji.
Najliczniejszą grupę psów służbowych w Policji stanowią psy kategorii patrolowo-tropiącej (459 psów). Psy tej kategorii używane są w służbie patrolowej, do przeszukania terenu i pomieszczeń, pościgu za osobą oraz podczas zasadzek. Stanowią pomoc przy wykonywaniu czynności interwencyjnych, przy zatrzymywaniu osób, doprowadzaniu i konwojowaniu osób. Mogą być również używane do tropienia śladów ludzkich. Psy kategorii patrolowej (51 psów) realizują działania prewencyjne. Psy kategorii bojowej (6 psów) używane są w służbie kontrterrorystycznej. Psy kategorii tropiącej (66 psy) używane są do tropienia śladów ludzkich na miejscu zdarzenia oraz przeszukują teren w celu odnalezienia osób zaginionych. Kolejną ważną grupę stanowią psy do zadań specjalnych, które w obliczu rosnącej przestępczości związanej z przemytem i handlem narkotykami oraz aktami terroru używane są do wyszukiwania zapachów narkotyków (163 psów) oraz do wyszukiwania zapachów materiałów wybuchowych oraz broni palnej i amunicji (101 psów). W Policji używane są również psy do wyszukiwania zapachu zwłok ludzkich na lądzie (15 psów) i wyszukiwania zapachu zwłok ludzkich na wodzie (4 psy) oraz psy do badań osmologicznych (30 psów). Nowym kierunkiem działania Zakładu Kynologii Policyjnej CSP w Legionowie jest szkolenie psów tropiących osoby według założeń mantrailingu. Psy te z powodzeniem używane są w zachodnich policjach do poszukiwań osób zaginionych. W odróżnieniu od używanych już w Policji psów tropiących, psy tropiące osoby według założeń mantrailingu są w stanie odnaleźć ślad pozostawiony przez człowieka nawet kilkanaście dni wcześniej. Aktualnie w Biurze Kryminalnym KGP znajdują się 4 psy tej kategorii, które ukończyły 3- letnie szkolenie w ZKP CSP w Legionowie. W roku 2022 kolejnych 5 psów tej kategorii rozpoczęło szkolenie w ZKP CSP.
Rasy psów służbowych używane w Policji:
Owczarek niemiecki
Owczarek belgijski malinois
Owczarek holenderski
Labrador retriever
Wyżeł niemiecki
Posokowiec bawarski
Bloodhound
Foksterier
Parson russell terrier
Terrier walijski
Płochacz niemiecki
Ogar polski
Mały munsterlander.
Wycofanie z użycia zwierząt służbowych w Policji
Od początku obowiązywania nowych rozwiązań, tj. ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw (poz. 1728), Komendant Główny Policji, mając na uwadze dobro psów i koni służbowych wycofanych z użycia przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej, tj. przed 21 grudnia 2021 r., objął takim samym wsparciem, jak zwierzęta wycofane z użycia w Policji po dniu wejścia w życie ustawy zmieniającej, 51 psów służbowych.
Ustawą kompleksowo uregulowano status prawny zwierząt od momentu doboru do służby, poprzez czas realizacji zadań aż po ich sytuację po wycofaniu z aktywnej pracy w Policji, w tym:
wymogi dla opiekuna, któremu przydziela się zwierzę pod opiekę, w poszczególnych formacjach, obowiązki opiekunów zwierząt,
zasady żywienia zwierząt,
zasady wykonywania zabiegów profilaktycznych i leczenia, którym te zwierzęta są poddawane,
zasady wycofania zwierzęcia z użycia w służbie,
status zwierząt wycofanych ze służby,
mechanizmy kontroli i nadzoru.
