W tegorocznej, 18. edycji konkursu pt. „Choć nauka nie ma ojczyzny, uczony ją posiada” pierwszą nagrodę otrzymała Marzena Wróbel-Szała za reportaż radiowy o prof. Hilarym Koprowskim pt. „Powrót do korzeni” wyemitowany na antenie Polskiego Radia Zachód 24 listopada 2021 r.
Jury wysoko oceniło reportaż o wybitnym, nieżyjącym już, wirusologu, który na emigracji w Stanach Zjednoczonych, równolegle z amerykańskimi naukowcami, stworzył szczepionkę przeciwko polio i przekazał bezinteresownie Polsce 9 mln szczepionek na początku lat 60., kiedy szalała epidemia choroby Heinego-Medina. W ocenie jury reportaż, znakomicie wpisuje się w temat i cel konkursu. Barwny, wielopłaszczyznowy reportaż opisuje dokonania naukowca, jego związki z ojczyzną, a także starania m.in. społeczności lokalnej o odbudowę rodzinnej posiadłości „Koprówki” w Celestynowie, dla zachowania pamięci o wybitnym naukowcu. Reportaż jest ilustrowany wspomnieniami osób, które znały profesora, wypowiedziami autorki książki o profesorze, archiwalnymi nagraniami rozmów z profesorem.
Drugą nagrodę jury przyznało Iwonie Piętak za rozmowę radiową z prof. Marianem Cholewą pt. „Fascynujący świat fizyki” wyemitowaną na antenie Polskiego Radia Rzeszów 24 listopada 2021 r.
Według jury, to niezwykle interesująca rozmowa z fizykiem, profesorem uniwersytetu w Melbourne, zafascynowanym wykorzystaniem fizyki w biologii i medycynie. Poznajemy życiową drogę profesora do sukcesu poza granicami Polski, potem powrót do kraju i odnalezienie się w naszej naukowej rzeczywistości. Z rozmowy dowiadujemy się o tym, co pomaga rozwijać się nauce, o kondycji polskiej nauki, a także o tym, że powinno stworzyć się warunki, by polscy naukowcy, którzy opuścili nasz kraj w stanie wojennym, wrócili do kraju co, zdaniem profesora, mogłoby przyczynić się do rozwoju polskiej nauki. Z rozmowy dowiadujemy się także o najnowocześniejszych metodach leczenia nowotworów.
Jury zdecydowało o przyznaniu dwóch równorzędnych trzecich nagród:
Ewie Trzcińskiej za rozmowę z prof. Tadeuszem Iwańcem opublikowaną 24 listopada 2021 r. na portalu polacywewłoszech.com.
To wywiad z wybitnym polskim matematykiem specjalizującym się w dziedzinie analizy matematycznej, wykładowcą na uniwersytecie w Syracuse w USA. Profesor opowiada o swoim dzieciństwie i młodości w Polsce, o zainteresowaniach, o rodzinie, o zajęciach z wybitnymi matematykami takimi jak Hugo Steinhaus, Stanisław Mazur, Stanisław Ulam, a później o karierze w Stanach Zjednoczonych, a także o swoich związkach z Polską. Jak podkreślił w rozmowie, polska szkoła matematyczna znana jest na całym świecie, co i jemu ułatwiło pracę poza granicami.
Joannie Gąsce za audycję radiową o prof. Josephie Schatzkerze „Pracuję na Nobla” wyemitowaną w Radiu Kraków 17 listopada 2021 r.
To rozmowa z wybitnym chirurgiem, traumatologiem, który z grupą szwajcarskich uczonych stworzył podstawy nowoczesnej traumatologii. Wywiad wzbogacony został o fragmenty uroczystości wręczenia naukowcowi doktoratu honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Profesor opowiada o swoich losach wojennych, o emigracji, o studiach i powrotach do Polski. Szczególnie rozbudowany został wątek współpracy profesora z polskimi lekarzami, także w małych miasteczkach w całej Polsce, gdzie uczył lekarzy nowej metody zespalania kości. W ocenie jury praca znakomicie wpisuje się w tematykę konkursu.
Jury przyznało jedno wyróżnienie:
Tomaszowi Wolffowi za reportaż o prof. Stanisławie Czudku pt. „Po drugiej stronie zawsze jest człowiek”, który został opublikowany w „Głosie” gazecie Polaków w Republice Czeskiej 26 listopada 2021 r.
Reportaż prasowy o światowej sławy onkochirurgu, specjaliście z zakresu telechirurgii, wykonującemu od 30 lat operacje metodą laparoskopową, jednym ze stu lekarzy na świecie wyznaczonych przez NASA do operowania astronautów na odległość. Bohater reportażu studia medyczne ukończył w Ołomuńcu, mieszka koło Jabłonkowa w Czechach. Autor reportażu towarzyszy profesorowi w ciągu jednego dnia jego pracy w szpitalu w Zawierciu. Jury doceniło ciekawą formę pracy, wysoki poziom warsztatu dziennikarskiego, interesujące połączenie historycznych wydarzeń z dziedziny medycyny z praktyką bohatera reportażu.
W tym roku najwięcej prac na konkurs nadesłano z Polski. Były też prace z Niemiec, Włoch, Czech, Szkocji i Rosji.
Z nadesłanych prac wynika, że polscy naukowcy poza granicami odnoszą sukcesy i możemy być z nich dumni. Chętnie wracają do rodzinnego kraju, gdzie dzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem, współpracują z naukowcami i ośrodkami naukowymi. Zdaniem większości bohaterów nadesłanych prac, narodowość nie miała wpływu na ich kariery poza granicami.
Laureaci tegorocznej i ubiegłorocznej edycji konkursu zostaną zaproszeni na spotkanie w Senacie na początku przyszłego roku na uroczystość wręczenia dyplomów.
