Jak się wydaje, do umocnienia proeuropejskiego nastawienia przyczyniły się wydarzenia na Ukrainie, które uświadomiły Polakom znaczenie wyboru, jakiego dokonali opowiadając się za akcesją.
Oceniając członkostwo Polski w UE Polacy doceniają przede wszystkim otwarcie granic i korzyści z tym związane, w tym możliwość podejmowania pracy za granicą, a także pozyskiwania pieniędzy z funduszy europejskich. W ostatnich latach szczególnie doceniana jest także poprawa stanu dróg i infrastruktury w Polsce oraz polepszenie stanu środowiska naturalnego.
Dla wielu osób widoczny stał się rozwój miast i wsi związany z realizacją różnego rodzaju inwestycji infrastrukturalnych. Niektórzy skłonni są nawet mówić w tym kontekście o skoku cywilizacyjnym, odbudowie kraju czy zbliżaniu się Polski do krajów Zachodu.
Wśród konkretnych dziedzin, które korzystają z funduszy unijnych, znalazły się m.in. gospodarka i rynek pracy. Badani wskazują zatem na dotacje dla firm, wspieranie przedsiębiorczości poprzez fundusze na rozpoczęcie działalności gospodarczej oraz na promocję zatrudnienia poprzez dofinansowywanie staży dla bezrobotnych, kursów i szkoleń zawodowych.
Zwracano ponadto uwagę na swobodę podróżowania po UE, możliwość kształcenia się oraz dostęp do opieki medycznej w państwach Unii.
Wśród najczęściej wskazywanych pozytywnych skutków obecności Polski w UE znalazły się korzyści ekonomiczne: wzrost gospodarczy, inwestycje zagraniczne, dostęp do nowych technologii. Korzyści gospodarcze wiążą się z napływem pieniędzy z funduszy unijnych, ale także m.in. z uczestnictwem we wspólnym rynku. Brak barier celnych i rozwój handlu również należą do relatywnie często wymienianych pozytywnych następstw obecności Polski w UE.
Do plusów przynależności Polski do UE relatywnie często zaliczano także różnego rodzaju korzyści dla rolnictwa, wśród których wymieniano przede wszystkim wsparcie finansowe dla rolnictwa i rolników, a także poszerzenie rynku zbytu dla polskiej żywności.
Warto też zwrócić uwagę na utrzymane w tonie entuzjastycznym wypowiedzi na temat związanego z członkostwem w UE otwarcia na Europę, możliwości poznania innych narodów, likwidacji wzajemnych stereotypów i poczucia wspólnoty.
W kontekście wydarzeń na Ukrainie częściej niż w latach ubiegłych Polacy skłonni są dostrzegać pozytywny wpływ członkostwa w UE na bezpieczeństwo Polski - ich zdaniem Polska jako członek UE jest bardziej bezpieczna, niż byłaby pozostając poza Wspólnotą.
Już po rocznej obecności Polski w Unii Europejskiej znaczna grupa badanych oceniała, że integracja wpłynęła na poprawę samooceny Polaków. Obecnie, tak samo jak pięć lat temu, opinię taką wyraża co drugi ankietowany.
W ocenie społecznej przystąpienie do Unii Europejskiej miało korzystne skutki dla sytuacji Polski na arenie międzynarodowej. Utrwalone już jest przekonanie, że obecność Polski w Unii wzmocniła pozycję kraju w Europie.
Zdecydowanie więcej trudności sprawiło badanym wymienienie negatywnych aspektów członkostwa w UE. Niemal jedna piąta (19%) stwierdziła, że nie dostrzega minusów integracji, a więcej niż jedna czwarta (28%) nie potrafiła ich wskazać. Łącznie zatem prawie połowa badanych nie wymieniła negatywnych skutków związanych z przynależnością Polski do UE.
Mimo zauważalnej poprawy pozycji Polski w Europie po wejściu do Wspólnoty, znaczenie kraju na forum unijnym wciąż nie jest na miarę aspiracji Polaków. W ich odczuciu bowiem Polska nie ma wystarczającego wpływu na decyzje i działania UE.
Wprawdzie członkostwo w Unii oznacza konieczność dostosowania prawa polskiego do prawa unijnego oraz pociąga za sobą ograniczenie suwerenności państwowej, jednak wobec korzystnie ocenianego ogólnego bilansu integracji jest to – w odczuciu społecznym – cena, jaką warto zapłacić.
Wejście Polski do Unii Europejskiej budziło wiele nadziei, ale także obaw wynikających z niepewności co do skutków tej decyzji, jednak, jak pokazuje badanie CBOS, gdyby dziś Polacy mieli jeszcze raz podejmować decyzję w tej kwestii, byłaby ona taka sama.
Jakie są plusy członkostwa Polski w UE?
OTWARTE GRANICE: KORZYŚCI DLA OBYWATELI
Otwarcie granic, swoboda przemieszczania się, układ z Schengen, ruch bezwizowy 31%
Swoboda podejmowania pracy w UE, swoboda działalności gospodarczej i mniejsze bezrobocie w Polsce 17%
Swoboda podróżowania, rozwój turystyki 3%
Możliwość kształcenia, studiowania za granicą 2%
Korzyści dla młodych, szanse dla młodych 2%
Łatwiejszy dostęp do opieki medycznej za granicą 1%
FUNDUSZE UNIJNE
Korzyści finansowe, napływ pieniędzy z funduszy unijnych, dotacje i projekty unijne – ogólnie 30%
Inwestycje w infrastrukturę drogową i kolejową – budowa dróg, autostrad, mostów, ścieżek rowerowych 11%
Rozwój kraju, rozwój miast i wsi, poprawa infrastruktury – ogólnie 8%
Korzyści dla oświaty, szkolnictwa: boiska dla szkół, budowa/ remonty szkół, przedszkoli; programy unijne w szkołach 3%
Wsparcie rynku pracy, promocja zatrudnienia: dofinansowywanie staży dla bezrobotnych, dofinansowywanie młodych pracowników 2%
Dotacje dla firm, dofinansowywanie gospodarki 2%
Wspieranie przedsiębiorczości, fundusze na rozpoczęcie działalności gospodarczej 2%
Korzyści dla nauki, finansowanie nauki, wymiany studenckie, współpraca naukowa 1%
Korzyści dla środowiska naturalnego, ekooczyszczalnie, dopłaty do kolektorów słonecznych 1%
Inwestycje sportowe: orliki, stadiony 1%
Korzyści dla kultury: modernizacja zabytków, wymiana kulturalna 1%
Skok cywilizacyjny, odbudowa kraju - ogólnie 1%
Zbliżamy się do UE, wyrównywanie poziomu w Polsce i innych krajach UE 1%
ROLNICTWO
Korzyści dla rolnictwa - promocja polskiej żywności, dopłaty do rolnictwa 13%
GOSPODARKA I WARUNKI ŻYCIA
Korzyści dla gospodarki – rozwój gospodarczy i techniczny, stabilizacja gospodarcza, dostęp do nowych technologii, napływ kapitału zagranicznego, impuls prorozwojowy 10%
Rozwój handlu – artykuły z UE, brak barier celnych, rynki zbytu, lepsze relacje handlowe 6%
Poprawa materialnych warunków życia, wzrost płac 1%
BEZPIECZEŃSTWO POLSKI I JEJ POZYCJA NA ARENIE MIĘDZYNARODOWEJ
Poprawa bezpieczeństwa kraju i poprawa stosunków międzynarodowych, obrona przed Rosją, wspólna polityka zagraniczna 5%
Poprawa pozycji Polski w Europie: wpływ na decyzje UE, głos Polski bardziej się liczy na forum europejskim 1%
OTWARCIE NA ŚWIAT
Otwarcie na świat, integracja ze światem, brak barier kulturowych, wzajemne poznanie, likwidacja stereotypów, poczucie wspólnoty 3%
WSPÓLNOTA POLITYCZNA
Wspólna polityka i współpraca w różnych dziedzinach: kultura, wymiar sprawiedliwości, ogólnie: wspólne działanie 1%
Ujednolicenie prawa, lepsza kontrola stosowania prawa, możliwość odwoływania się od decyzji polskich sądów do europejskich trybunałów 1%
Kontrola i nadzór UE, Unia nas pilnuje – ogólnie 1%
INNE KONKRETNE PLUSY
Wolność – ogólnie 1%
Więcej demokracji, rozszerzenie demokracji bezpośredniej, wartości demokratyczne 1%
OGÓLNIKI: duży wpływ UE, bez UE nic byśmy nie mieli, jest lepiej 1%
BRAK PLUSÓW, BRAK KORZYŚCI 6%
NIE WIEM, NIE INTERESUJĘ SIĘ 13%.