Generał broni Józef Dowbor-Muśnicki urodził się 25 października 1867 r. w Garbowie (ówczesny pow. sandomierski). Po skończeniu 4 klas wstąpił do Korpusu Kadetów im. Mikołaja 1 w Petersburgu, który ukończył w 1886 r., uzyskując stopień podoficera. Dalszą naukę kontynuował w Konstantynowskiej Szkole Wojskowej, również w Petersburgu. Po ukończeniu (1888) szkoły oficerskiej otrzymał stopień podporucznika i przydział do 140 Zarajskiego Pułku Piechoty w Kastromie (n. Wołgą). 7 sierpnia 1891 r. mianowany został porucznikiem. Po 6-letniej służbie na Syberii otrzymał nowy przydział do 11 Pułku Grenadierów w Jarosławiu, gdzie pełnił służbę przez następne 3 lata. W 1899 po zdaniu egzaminów rozpoczął kształcenie w Mikołajewskiej Akademii Sztabu Generalnego w Petersburgu, którą ukończył w 1902. W trakcie studiów dwukrotnie awansował. W 1900 roku został sztabskapitanem, a w roku 1901 – kapitanem. W kolejnych latach odbył staż dla oficerów Sztabu Generalnego w sztabie Moskiewskiego Okręgu Wojskowego, a następnie w 2. Pułku Grenadierów. W latach 1904-1905 był uczestnikiem wojny rosyjsko-japońskiej. Pełnił funkcję oficera do zleceń w I Syberyjskim Korpusie. Po wojnie został szefem sztabu Korpusu Wojsk Nadgranicznych (Zaamurski Okręg Wojskowy) w Harbinie. W 1906 został przeniesiony do Irkucka do powstającego Irkuckiego Okręgu Wojskowego. W 1908 został skierowany do sztabu X Korpusu w Charkowie, a następnie w 1910 został szefem sztabu 11. Dywizji Piechoty. Dwa lata później objął to samo stanowisko w 7. Dywizji Piechoty z Woroneża.
W dniu 6 stycznia 1919 otrzymał wezwanie od Naczelnej Rady Ludowej do objęcia dowództwa nad powstaniem wielkopolskim. Muśnicki udał się najpierw do Warszawy, gdzie odbył rozmowę z Józefem Piłsudskim, który potwierdził nominację NRL, a następnie do Poznania, gdzie przybył 8 stycznia. Oficjalnie stanowisko dowódcy przejął od majora Stanisława Taczaka 16 stycznia. Kontynuował on organizację Armii Wielkopolskiej („Sił Zbrojnych Polskich w byłym zaborze pruskim”) wprowadzając m.in. obowiązkową służbę wojskową i powołując pod broń 11 roczników rekrutów, dzięki czemu udało mu się stworzyć blisko 100-tysięczną armię. Dążył do apolityczności wojska odsuwając od wpływu na decyzje oficerów o radykalnych poglądach oraz likwidując rady żołnierskie. Jako dowódca popierał idee rozszerzenia powstania na Pomorze Gdańskie i ofensywę w kierunku Gdańska, sprzeciwiając się jednocześnie uszczuplaniu Armii Wielkopolskiej poprzez posyłanie oddziałów na wschód. W marcu 1919 został awansowany na generała broni. Następnie przeprowadził proces integracji Armii Wielkopolskiej z resztą WP, pozostając faktycznym jej dowódcą jako dowódca Frontu Wielkopolskiego.
Po wybuchu wojny polsko-bolszewickiej oddał się do dyspozycji Piłsudskiego, który chciał, aby przejął od gen. Wacława Iwaszkiewicza, jego dawnego podwładnego, dowództwo armii południowej pod Lwowem. Dowbor odmówił, ponieważ cenił Iwaszkiewicza. W kwietniu 1920 odmówił przyjęcia stanowiska dowódcy 4. Armii, a w sierpniu tego roku stanowiska dowódcy Frontu Południowego wobec czego w dniu 6 października 1920 przeniesiony został do rezerwy, a z dniem 31 marca 1924 w stan spoczynku.
Pełniąc funkcje dowódcze w Poznaniu, urzędował w budynku przy placu Działowym; miał też własne, dwupokojowe mieszkanie przy ul. Mylnej 15. W końcu marca 1920 osiadł w Lusowie, a następnie w Batorowie koło Poznania. Jako zwolennik apolitycznej armii, podczas zamachu majowego opowiedział się przeciw puczowi. Zmarł na serce 26 października 1937 w Batorowie. Został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu w Lusowie, gdzie znajduje się też jego pomnik, odsłonięty w 2015 r.
Gen. bryg. Stanisław Taczak urodził się w dniu 8 kwietnia 1874 roku w Mieszkowie w powiecie jarocińskim. Studiował w Akademii Górniczej w Freibergu, a po jej ukończeniu został inżynierem. Następnie był asystentem Politechniki w Berlinie, a potem powołany został do armii niemieckiej, gdzie doszedł do stopnia majora. W latach 1917-1918 był oficerem Polskiej Siły Zbrojnej. Natomiast już w listopadzie 1918 roku znalazł się w szeregach odradzającego się Wojska Polskiego. W okresie listopad-grudzień 1918 roku był oficerem pionu organizacyjnego Sztabu Generalnego WP w Warszawie, natomiast w dniu 28 grudnia praktycznie powierzono wówczas kpt. Taczakowi tymczasowe dowództwo Powstania Wielkopolskiego. W dniu 2 stycznia został awansowany do stopnia majora WP i formalnie mianowany naczelnym wodzem Wojsk Polskich w zaborze pruskim.
W tym dniu usankcjonowano jego dowodzenie Wielkopolska Armią Powstańczą, a jego największym zadaniem było zintegrowanie żywiołowo powstających oddziałów w jedną armię. Stworzył Sztab Generalny Armii Wielkopolskiej oraz sformował dziewięć wielkopolskich Okręgów Wojskowych. Następnie dowodzenie to w dniu 16 stycznia 1919 roku przekazał generałowi Józefowi Dowbor-Muśnickiemu. Ten ostatni mianował mjr. Taczaka II kwatermistrzem w Dowództwie Głównym Wlkp. Wojsk.
Z dniem 2 października 1919 roku mjr, a następnie już podpułkownik Stanisław Taczak został powołany na stanowisko przewodniczącego Komisji Weryfikacyjnej w Ministerstwie Spraw Wojskowych dla oficerów WP z byłej armii niemieckiej. Zdolności, umiejętności i doświadczenie Taczaka wpłynęły na jego szybkie awanse, zarówno w stopniach, jak i w służbie. Toteż w 1920 roku awansował do stopnia pułkownika i 20 kwietnia otrzymał nominację na dowódcę 11. pułku Strzelców Wielkopolskich (później 69. pułku piechoty), zaś już 21 maja objął dowodzenie 34. Brygadą Piechoty, z którą uczestniczył w walkach 1920 roku, następnie dowodził 17 DP w Gnieźnie.
W międzyczasie awansował do stopnia generała brygady (z dniem 1 lipca 1923 r.). W listopadzie 1928 roku został mianowany dowódcą Okręgu Korpusu II w Lublinie. W wieku 57 lat przeszedł w marcu 1930 roku w stan spoczynku i powrócił do Poznania, gdzie został prezesem Związku Weteranów Powstań Narodowych oraz przewodniczącym Okręgu Zarządu Straży Pożarnych i Towarzystwa dla Badań nad Historią Powstania Wielkopolskiego. Po wybuchu II wojny światowej, około 5 września 1939 wyjechał do Gniezna z zamiarem zgłoszenia się w dowództwie Armii „Poznań”.
Około 9 września w Łowiczu dostał się do niewoli. Przebywał w kolejnych oflagach: Prenzlau, Colditz, Johanisbrunn i VII A Murnau, gdzie 29 kwietnia 1945 został uwolniony. Przyjęto go wówczas w szeregi Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, a następnie wysłano na kurację do Nicei. Po zakończeniu kuracji w Nicei, w 1946 roku, powrócił do kraju. Zmarł 2 marca 1960 w Malborku, gdzie go pochowano. Następnie, po ekshumacj ,jego prochy przeniesiono na Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan na Wzgórzu św. Wojciecha przy kościele św. Józefa i klasztorze karmelitów bosych w Poznaniu. Pogrzeb odbył się z honorami wojskowymi w 1988 roku.
Order Orła Białego to najwyższy order Rzeczypospolitej, ustanowiony w 1705 r., a odnowiony w 1921 r. i przywrócony w 1992 r. Nadawany jest za znamienite zasługi cywilne i wojskowe dla RP, zarówno w czasie pokoju, jak i w czasie wojny. Otrzymują go najwybitniejsi Polacy oraz najwyżsi rangą przedstawiciele innych państw.
Na podst. prezydent.pl
