W 2019 roku przypada rocznica szczególna – 80. rocznica agresji sowieckiej na Polskę. Wniesiona do Sejmu inicjatywa Prezydenta RP ma na celu zadośćuczynić polskim obywatelom, przebywającym w latach 1939-1956 na zesłaniu lub deportacji w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, za doznane krzywdy. Zadośćuczynienie to polegać będzie na przyznaniu jednorazowego świadczenia pieniężnego w wysokości proporcjonalnej do okresu przebywania na zesłaniu lub deportacji w ZSRR (200 zł za każdy pełny miesiąc okresu podlegania represjom w latach 1939-1956, jednak nie mniej niż 2 400 zł). Wysokość świadczenia pieniężnego przysługującego danej osobie będzie ustalał Zakład Ubezpieczeń Społecznych w drodze decyzji administracyjnej.
Inicjatywa Prezydenta RP zmierza do zniwelowania dotychczasowych nierówności i umożliwienia zaspokojenia słusznych roszczeń obywateli polskich, przebywających w latach 1939-1956 na zesłaniu lub deportacji w ZSRR, którzy do tej pory nie otrzymali rekompensaty za doznane cierpienia. Świadczeniem pieniężnym zostaną objęte zarówno osoby wywiezione z terytorium państwa polskiego w głąb ZSRR i przebywające tam na zesłaniu, jak i osoby, które urodziły się na zesłaniu w ZSRR.
Świadczenie pieniężne przysługiwać będzie osobom, które łącznie spełniają dwie przesłanki. Po pierwsze, uzyskały, na podstawie ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego, decyzję Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych potwierdzającą okres przebywania na zesłaniu lub deportacji. Po drugie, w chwili złożenia wniosku o przyznanie świadczenia pieniężnego posiadają obywatelstwo polskie.
W celu wyeliminowania sytuacji, w której tej samej osobie przysługuje świadczenie pieniężne z tego samego tytułu, projekt wyklucza przyznanie świadczenia osobom, które uzyskały, na mocy wyroku sądu okręgowego, odszkodowanie lub zadośćuczynienie na podstawie art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. Jednocześnie uzyskanie odszkodowania lub zadośćuczynienia na podstawie ww. ustawy uniemożliwi otrzymanie świadczenia pieniężnego.
Świadczenie pieniężne będzie przyznawane na wniosek osoby zainteresowanej, złożony we właściwym ze względu na miejsce jej zamieszkania oddziale Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Oprócz podstawowych danych wnioskodawcy, wniosek o przyznanie świadczenia pieniężnego będzie zawierał oświadczenie o nieuzyskaniu odszkodowania lub zadośćuczynienia, złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej. Do wniosku osoba zainteresowana zobowiązana będzie dołączyć zaświadczenie Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych o okresie podlegania represjom w latach 1939-1956. Zaświadczenie Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych wydawał będzie bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie miesiąca od dnia złożenia wniosku.
Organem właściwym w sprawie przyznania, ustalenia wysokości oraz wypłaty świadczenia pieniężnego będzie Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Decyzja w przedmiocie przyznania, ustalenia wysokości oraz odmowy przyznania świadczenia pieniężnego będzie ostateczna. Od decyzji tej przysługiwać będzie skarga do sądu administracyjnego. Świadczenie pieniężne będzie wypłacane przez Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w terminie miesiąca od wydania decyzji o przyznaniu świadczenia pieniężnego.
Świadczenie pieniężne będzie wolne od egzekucji, podatku dochodowego oraz nie będzie podlegać wliczeniu do dochodu uprawniającego do wszelkich świadczeń i dodatków przysługujących na podstawie przepisów odrębnych.
Na podst. prezydent.pl
