Wyjątkowy charakter z okazji 100-lecia niepodległości
Tegoroczna edycja ma wyjątkowy charakter – w związku z Jubileuszem 100-lecia odzyskania przez Polskę Niepodległości Para Prezydencka zaprosiła do lektury Przedwiośnia Stefana Żeromskiego podczas finału akcji, a ponadto, przez cały rok, Antologii Niepodległości. To przygotowany specjalnie na tę okazję zbiór powstałych na przestrzeni wieków utworów, zaliczanych do kanonu polskiej literatury patriotycznej. Lista 44 tekstów Antologii Niepodległości.

Narodowe Czytanie na wszystkich kontynentach
– W tym roku akcja Narodowe Czytanie będzie miała rekordowy zasięg: Przedwiośnie Stefana Żeromskiego odczytane zostanie w ponad 2700 miejscach na całym świecie, w tym w 134 miejscach poza granicami Polski, w 33 krajach. Powieść czytana będzie na wszystkich kontynentach. Dosłownie na wszystkich, bo nawet na Antarktydzie polscy polarnicy w Bazie Arctowskiego sięgną po tę lekturę – zapowiedział prezydencki minister Wojciech Kolarski.

Narodowe Czytanie odbywać się będzie w różnych strefach czasowych. Rozpocznie się w Nowej Zelandii w Christchurch. Potem Przedwiośnie czytane będzie m.in. w chińskiej Bibliotece Esperanto w Shimonoseki, w Biszkeku, Astanie i Koklczetawie, w Baku, gdzie rozgrywają się fragmenty powieści, w Wilnie, Lwowie i kilkunastu innych miejscach na Ukrainie, Litwie i Białorusi, a także m.in. w Londynie, Edynburgu, Dublinie, Lyonie, Barcelonie, Rzymie, Monachium. Przedwiośnie będzie można usłyszeć także w Nowym Jorku i Toronto, a najpóźniej w Chicago.

Finał Narodowego Czytania z Parą Prezydencką
W Warszawie Narodowe Czytanie w Ogrodzie Saskim zainauguruje o godzinie 11.00 (godz. 12.00 czasu litewskiego) Para Prezydencka. We wspólnym czytaniu Przedwiośnia wezmą udział znani aktorzy m.in. Antoni Pawlicki, Grażyna Szapołowska, Piotr Cyrwus, Jolanta Fraszyńska, Ewa Wiśniewska, Joanna Trzepiecińska, Edyta Jungowska, a towarzyszyć im będzie muzyka na żywo w wykonaniu wybitnych muzyków i multiinstrumentalistów. Zabrzmi tu także prawdziwy głos Stefana Żeromskiego. Oryginalne nagranie wypowiedzi pisarza znajduje się w zbiorach Muzeum Lat Szkolnych. Wypowiedź ta została zarejestrowana w 1924 roku podczas spotkania w studiu, znajdującym się w Hotelu Europejskim przy Krakowskim Przedmieściu w Warszawie, gdzie odbyła się dyskusja na temat utworów Żeromskiego.

O godzinie 16.00 prezydent wraz z pierwszą damą wezmą też udział w Narodowym Czytaniu w ogrodzie Domu Artystów Weteranów Scen Polskich im. Wojciecha Bogusławskiego w Skolimowie, a wieczorem, o godz. 22.00, powrócą do Ogrodu Saskiego, aby zakończyć tegoroczną akcję.

Podczas finału w Ogrodzie Saskim podstawę sceny będzie stanowiła łąka, o której Żeromski pisał: Łąka zawierała wszystkie uczucia, zdawała się znać na wskroś serce człowieka. Każde jej źdźbło wyrastało nie z ziemi, nie z gliny, lecz z duszy. Każdy kwiat z głębi szczęścia. Pisarz stworzył jedne z najpiękniejszych opisów łąk, jakie powstały w polskiej literaturze.

Przedwiośnie - najwybitniejsza polska powieść XX wieku
Przedwiośnie to ostatnia powieść Stefana Żeromskiego, opublikowana w 1924 roku. Pisarz dokonał w niej bilansu pierwszych lat niepodległości Polski, zwracając uwagę na entuzjazm, chęć odbudowy państwa, ale także na błędy i zaniechania. Książka stanowiła zachętę do wspólnej debaty nad kształtem II Rzeczypospolitej.

Przedwiośnie jest uznawane za najwybitniejszą polską powieść XX wieku. Jednocześnie wywołało wiele dyskusji i sporów. Jedni widzieli w powieści poparcie dla komunizmu i rewolucji, jeszcze inni dostrzegali negację przewrotu. Sam Żeromski gorąco zaprzeczał takim interpretacjom. Pisał: Oświadczam krótko, iż nigdy nie byłem zwolennikiem rewolucji, czyli mordowania ludzi przez ludzi z racji rzeczy, dóbr i pieniędzy. (…) Chciałem „uderzyć w sumienie polskie”, wezwać do stworzenia wielkich, wzniosłych, najczyściej polskich, z ducha naszego wyrastających idei. Nie rozumiano ohydy, okropności, tragedii pochodu na Belweder – sceny, przy której pisaniu serce mi się łamało.

Do tej pory ukazało się ok. 120 polskich i ponad 10 zagranicznych wydań Przedwiośnia. Powieść doczekała się też dwóch ekranizacji (1928, 2001). Zobacz rękopis Przedwiośnia Stefana Żeromskiego.

Wrażliwość artystyczna i czuły „słuch społeczny” pozwoliły pisarzowi nie tylko docenić przełomowe dokonania i osiągnięcia, ale też bezbłędnie rozpoznać zagrożenia oraz przewidzieć ich przyszłe skutki. Wszystko to, co kłębiło się wówczas w duszach Polaków, odnajdujemy w tej książce – testamencie, apologii i przestrodze, którą u schyłku swego życia Żeromski pozostawił II Rzeczypospolitej – napisał o Przedwiośniu prezydent Andrzej Duda w liście z okazji Narodowego Czytania.

Akcja Narodowe Czytanie organizowana jest przez prezydenta RP od 2012 roku. Została zainicjowana wspólną lekturą Pana Tadeusza Adama Mickiewicza. W 2013 roku w całej Polsce odbyło się czytanie dzieł Aleksandra Fredry, a podczas następnych edycji przeczytano kolejno: Trylogię Henryka Sienkiewicza oraz Lalkę Bolesława Prusa. W 2016 roku Andrzej Duda i Agata Kornhauser-Duda rozpoczęli Narodowe Czytanie Quo vadis Henryka Sienkiewicza w warszawskim Ogrodzie Saskim. W 2017 roku lekturą Narodowego Czytania było Wesele Stanisława Wyspiańskiego. W całej Polsce i za granicą dramat ten przeczytano w ponad 2000 miejsc.

Na podst. prezydent.pl