Bezpośrednio po uroczystości powitania Andrzej Duda odebrał z rąk prezydenta Vējonisa najwyższe łotewskie odznaczenie państwowe - Order Trzech Gwiazd - przyznane mu za „zasługi na rzecz państwa łotewskiego, znaczący wkład w zacieśnianie stosunków dwustronnych pomiędzy Łotwą a Polską oraz wkład Polski w umacnianie bezpieczeństwa Łotwy”.

- Przed stu laty Polacy pomogli Łotwie odzyskać niepodległość i dziś Polska w osobie prezydenta RP również dba o bezpieczeństwo Łotwy - podkreślił, wręczając order, łotewski prezydent.

Andrzej Duda wskazał z kolei, że przyznane mu odznaczenie jest symbolem podziękowania za wkład Polski w bezpieczeństwo naszej części Europy. - Razem staraliśmy się o postanowienia szczytu NATO w Warszawie, które w tej chwili są wcielane w życie, postanowienia, które znacząco zmieniły architekturę bezpieczeństwa w naszej części Europy - zmieniły ją dla Łotwy, i zmieniły ją dla Polski. Wierzę w to, że właśnie m.in. dzięki temu będziemy mogli się cieszyć nieprzerwaną suwerennością i niepodległością przez następne sto lat - dodał Andrzej Duda.

Polski prezydent przekazał też prezydentowi Vējonisowi w ramach podziękowania księgę pamiątkową zawierającą życzenia „stu zasłużonych Polaków” z okazji stulecia niepodległości Łotwy.

Następnie, zgodnie z oficjalnym programem wizyty odbyły się rozmowy z udziałem obu Par Prezydenckich, rozmowy „w cztery oczy” Prezydenta Dudy z Prezydentem Vējonisem, a także rozmowy plenarne pod ich przewodnictwem. Potem szefowie państw wystąpili na wspólnej konferencji prasowej.

Podczas spotkania z przedstawicielami mediów prezydent RP podziękował prezydentowi Łotwy za zaproszenie jego oraz polskiej delegacji do Rygi, w tym jakże niezwykle ważnym roku stulecia uzyskania niepodległości przez Łotwę oraz przez Polskę. Przypomniał czerwcową wizytę Raimondsa Vējonisa na spotkaniu przywódców Bukaresztańskiej Dziewiątki w Warszawie.

– Chciałem Panu Prezydentowi również podziękować za bardzo dobry stosunek państwa łotewskiego do Polaków i Polonii, którzy są obywatelami Łotwy – podkreślił podczas konferencji Andrzej Duda. – Bardzo dziękuję za to, że stwarzają Państwo możliwości rozwojowe dla polskiej mniejszości tutaj, na Łotwie. Że może ona korzystać w pełni nie tylko ze swobód obywatelskich, ale przede wszystkim, że ma możliwość kultywowania polskiego języka – dodał prezydent Duda.

– Dzisiaj prowadziliśmy z Panem Prezydentem – i będziemy prowadzili – bardzo ważne rozmowy polityczne. Mówiliśmy o sytuacji w Unii Europejskiej, trochę o brexicie, o sytuacji naszych wspólnot w Wielkiej Brytanii, bo mieszka tam bardzo wielu Łotyszy i Polaków, zwłaszcza młodych – relacjonował prezydent. Więc oczywiście cały czas zabiegamy o to, żeby mieli jak najlepsze warunki, żeby ich prawa zostały w jak największym stopniu zachowane – te, które posiadają jeszcze cały czas jako współobywatele Unii Europejskiej – zaznaczył.

Na wspólnej konferencji prasowej z prezydentem Łotwy Andrzej Duda wymienił wśród tematów środowych rozmów nadchodzący szczyt NATO w Brukseli. Jak podkreślił polski przywódca, powinien być decyzyjny i kontynuować postanowienia poprzednich szczytów, w Newport w 2014 roku i w Warszawie w 2016 roku, których konsekwencją jest obecność sił Sojuszu w państwach bałtyckich i Polsce.

– Cieszę się, że są tu obecni także i polscy żołnierze. Pan Prezydent o tym wspominał. To jest rzeczywiście ponad 160 żołnierzy i 15 czołgów z Polski, które pełnią tutaj swoją służbę, strzegąc bezpieczeństwa Łotwy. W przyszłym roku będziemy po raz kolejny brali udział w misji Air Policing – polskie samoloty będą strzegły nieba łotewskiego i państw bałtyckich. Tak więc wspólnie dbamy o to, by bezpieczeństwo w naszym regionie było jak najbardziej zagwarantowane, ale potrzebujemy do tego także i sojuszniczego wsparcia – mówił Andrzej Duda.

– Wdzięczni jesteśmy oczywiście sojusznikom – Kanadzie, Stanom Zjednoczonym i wszystkim innym, którzy biorą udział w obecności NATO w naszych krajach, ale chcemy, żeby za tym szły odpowiednie decyzje co do lokalizacji dowództw NATO i chcemy również, żeby za tym szły odpowiednie decyzje co do procedur NATO w przypadku, gdyby doszło do jakiegokolwiek ataku – żebyśmy byli w stanie w szybkim tempie się zmobilizować i zorganizować obronę – zaznaczył prezydent RP.

Odnosząc się do relacji z Rosją Andrzej Duda mówił: Uważamy, że sankcje wobec Rosji powinny być utrzymane; będziemy przeciwni wszelkim działaniom, które miałyby prowadzić do jakiegoś resetu w stosunkach z nią.

- Absolutnie nie jesteśmy zwolennikami tego, aby Rosję izolować, nie jesteśmy zwolennikami tego, żeby się na Rosję zamykać - zapewnił prezydent. Podkreślił jednak, że „z przyczyn oczywistych” - m.in. ze względu na okupację ziem ukraińskich przez Rosję oraz na jej „agresywne, prowokacyjne zachowania”, nad którymi nie można przechodzić obojętnie – absolutnie nie są też „zwolennikami tego, aby podwyższać poziom dialogu z Rosją”.

- Uważamy, że powinien on pozostać na tym samym poziomie i uważamy również, że sankcje powinny być utrzymane i na pewno będziemy przeciwni wszelkim działaniom, które miałyby prowadzić do jakiegoś resetu w stosunkach z Rosją - oświadczył prezydent Duda.

Prezydent Polski spotkał się też z szefem łotewskiego rządu Mārisem Kučinskisem. Złożył również kwiaty przed Pomnikiem Wolności w Rydze. A po południu wraz z małżonką uroczyście przekazał okolicznościowy upominek dla Łotewskiej Biblioteki Narodowej z okazji obchodzonej w tym roku setnej rocznicy niepodległości kraju. Jest to reprint odnalezionych niedawno rękopisów Ignacego Paderewskiego. Podarunek polskiej pary prezydenckiej zasili utworzony w łotewskiej Bibliotece Narodowej „regał społeczny” (people's bookshelf).

Prezydent Duda zauważył w wystąpieniu podczas przekazania książki, Paderewski „to nie tylko jeden z tych Polaków, których nazywamy ojcami naszej niepodległości, wielki dyplomata, ale przede wszystkim wielki kompozytor, wielki pianista, znany na całym świecie, który o wolną, niepodległą Polskę zabiegał u prezydenta Stanów Zjednoczonych”.

- Co znaczące w kontekście naszej przyjaźni i naszych związków polsko-łotewskich, w czasie, kiedy przygotowywana była ofensywa łatgalska, która w zamyśle autorów miała doprowadzić do wyzwolenia Łatgalii spod okupacji sowieckiej, to właśnie Ignacy Paderewski był polskim premierem - dodał.

Przyłożył on tym samym - jak zaznaczył polski prezydent – „swoją pomocną rękę do tego, aby Łotwa mogła istnieć w swoich granicach i aby nie było tutaj okupacji Armii Czerwonej”. - Niech więc właśnie to dzieło Ignacego Paderewskiego pozostanie tutaj w Bibliotece Narodowej Łotwy, na pamiątkę tego stulecia uzyskania niepodległości, jako widomy znak naszej przyjaźni – powiedział Andrzej Duda.

Z kolei prezydent Łotwy Raimonds Vējonis wręczył polskiej parze prezydenckiej srebrną zakładkę z wygrawerowanymi słowami łotewskiej pieśni ludowej.

Prezydent Polski z małżonką zwiedzili również Narodowe Muzeum Historii Łotwy, w tym wystawę poświęconą 100-leciu uzyskania niepodległości przez Republikę Łotewską. 

Później Andrzej Duda spotkał się też z polskimi przedsiębiorcami działającymi na Łotwie.

Na zakończenie dnia prezydent Raimonds Vējonis z małżonką wydali oficjalny obiad na cześć polskiej pary prezydenckiej.

W czwartek rano prezydent Duda wraz z szefem MON Mariuszem Błaszczakiem odwiedzi stacjonujący w miejscowości Ādaži na Łotwie polski kontyngent wojskowy.

Wizytę Andrzeja Dudy na Łotwie zwieńczyć ma spotkanie z Polakami mieszkającymi w Dyneburgu. Wraz z przedstawicielami polskiej społeczności w Dyneburgu Prezydent ma też obejrzeć czwartkowy mecz Polski z Japonią, który zakończy udział polskiej reprezentacji w piłkarskich mistrzostwach świata w Rosji.

Na podst. MK/ KG/PAP