Budowa pomnika to inicjatywa Stowarzyszenia Pamięci Polskich Termopil i Kresów im. Ks. Bronisława Mireckiego w Przemyślu i Klubu Inteligencji Katolickiej w Przemyślu. Stanisław Szarzyński, inicjator i prezes Stowarzyszenia oraz przemyskiego KIK, członek Zarządu Światowego Kongresu Kresowian w rozmowie z NaszymDziennikiem.pl podkreśla, że pomnik, który zostanie zlokalizowany przy obwodnicy Przemyśla, przy drodze na Kresy, ma upamiętniać bohaterstwo Polaków, którzy polegli na Kresach w walce o wolność i niepodległość Polski.

– Pomnik będzie upamiętniał bohaterów „Polskich Termopil”, którzy polegli w obronie całości ziem kresowych, oddali swe życie, abyśmy mogli żyć wolni. Wpisuje się w obowiązek pamięci o bohaterach naszej wolności – zauważa Stanisław Szarzyński.

Monument zostanie usytułowany w wyjątkowym miejscu –przed mostem Brama Przemyska, przy skarpie w pobliżu skrzyżowania ul. Zadwórzańskiej z aleją Wolności.

– Żelbetowa konstrukcja i kształt pomnika wzorowany jest w pewnym stopniu na pomniku w Zadwórzu upamiętniającym bitwę polskich oddziałów dowodzonych przez kpt. Bolesława Zajączkowskiego z 17 sierpnia 1920 r. przeciwko dziesięciokrotnie liczniejszym bolszewikom. Krwawa potyczka i zatrzymanie wroga pozwoliły wycofać się do Lwowa 13. Dywizji Piechoty oraz innym polskim jednostkom i przygotować się do obrony miasta. W bitwie pod Zadwórzem z armią Budionnego z liczącego ponad czterystu żołnierzy polskiego oddziału poległo 318. Pozostali zaginęli bądź trafili do łagrów sowieckich, skąd powrócił tylko jeden. Za pomnikiem stanie słup graniczny zwieńczony godłem, zaś na bocznych ścianach trójkąta zostaną umieszczone napisy o treści „Polegli, abyśmy mogli żyć wolni, Chwała Bohaterom, Cześć ich Pamięci” – mówi Stanisław Szarzyński.

Na pomniku znajdą się obok Zadwórza nazwy innych miejscowości na Kresach: – Kostiuchnówka, Dytiatyn, Horpin – z datami bitew. Na płycie głównej zostanie umieszczony napis: „Legionistom polskim poległym na Kresach w walkach o niepodległą ojczyznę i bohaterom polskich Termopil – Obrońcom odrodzonej Rzeczypospolitej”.

Budowa będzie realizowana ze społecznej zbiórki, która zostanie ogłoszona po otrzymaniu stosownego pozwolenia na budowę.

– W imieniu członków Stowarzyszenia Pamięci Polskich Termopil i Kresów i KIK w Przemyślu zwracam się z prośbą o pisemne poparcie naszej inicjatywy i projektu budowy w Przemyślu pomnika pamięci „Legionów Polskich i Bohaterów Polskich Termopil”. Poparcie inicjatywy i projektu z ewentualną deklaracją finansowego wsparcia budowy pomnika Legionów Polskich i Bohaterów Polskich Termopil proszę kierować pocztą na adres: Robert Choma Prezydent Miasta Przemyśla, ul. Rynek 1, 37-700 Przemyśl – zachęca prezes Stanisław Szarzyński.

Zwraca uwagę, że upamiętnienie Bohaterów Polskich Termopil, a także Legionów Polskich będzie pierwszym takim pomnikiem w Polsce, a ponadto zlokalizowanym w wyjątkowym, patriotycznym kresowym mieście Przemyśl.

– Pomnik ten – „Świadek Historii” – będzie jednocześnie miejscem edukacji o historii, której nie uczyliśmy się w polskich szkołach. Będzie łączył Polaków i Ukraińców – mieszkańców naszego miasta, którzy po Mszy św. w kościele pw. Świętego Brata Alberta będą mogli przejść ok. 800 m we wspólnym marszu na uroczystości pod pomnik – argumentuje prezes Stanisław Szarzyński.

Mariusz Kamieniecki

"Nasz Dziennik"