Kampania społeczna IPN “Zapal Światło Wolności” nawiązuje do gestu solidarności, jaki wobec Polaków w Wigilię Bożego Narodzenia 1981 r. wykonały tysiące mieszkańców Zachodu. Na znak jedności z rodakami świecę w oknie Pałacu Apostolskiego w Watykanie zapalił Jan Paweł II, a wezwał do tego gestu również ówczesny prezydent USA Ronald Reagan.
Iluminacje w barwach narodowych
Wiele ważnych budynków i obiektów w całym kraju – jak Stadion Narodowy, Spodek, gdański Pomnik Poległych Stoczniowców czy Tauron Arena i Teatr Bagatela w Krakowie zyska iluminacje w barwach narodowych, upamiętniające obchody rocznicy stanu wojennego. Przygotowaliśmy też informacje edukacyjne dla szkół.
Uroczyście upamiętnimy 16 grudnia 35. rocznicę pacyfikacji kopalni “Wujek”. W obchodach w Katowicach weźmie m.in. udział prezydent Andrzej Duda i prezes IPN Jarosław Szarek. Zaplanowano przemarsz pod Krzyż Pomnik Górników przy kopalni “Wujek” oraz apel poległych i salwę honorową dla uczczenia ofiar szturmu ZOMO.
7 grudnia podczas konferencji dla nauczycieli w Lędzinach przypomnimy o oporze społecznym mieszkańców powiatu bieruńsko-lędzińskiego w rocznicę strajku w kopalniach “Ziemowit” i “Piast”. Organizatorem konferencji jest Oddział Biura Edukacji Narodowej IPN w Katowicach przy współpracy z Wydziałem Edukacji Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego i wsparciu KWK “Ziemowit”.
13 i 14 grudnia w Katowicach odbędzie się konferencja naukowa “Zbrodnie stanu wojennego – aspekty prawne”. Poznamy m.in. szczegóły śledztw prokuratorów IPN związanych z internowaniami, tłumieniem demonstracji i pacyfikacją strajków, weryfikacją dziennikarzy, stosowaniem tzw. ścieżek zdrowia oraz funkcjonowaniem wojskowych obozów internowania. Specjaliści opowiedzą o prawnych przeszkodach podczas ścigania zbrodni komunistycznych popełnionych w tym okresie, podadzą kulisy śledztwa w sprawie pacyfikacji KWK “Wujek” i KWK “Manifest Lipcowy”. Jednym z prelegentów będzie prokurator Andrzej Pozorski - dyrektor Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu IPN.
Wśród akcji edukacyjnych pod patronatem Instytutu jest BiegDziewięciu Górników, zaplanowany na 16 grudnia. Weźmie w nim udział 400 uczniów wraz z opiekunami z 40 szkół województwa śląskiego.
Pomnik Ofiar Stanu Wojennego, konferencje, koncerty
13 grudnia w Gdańsku zostanie odsłonięty Pomnik Ofiar Stanu Wojennego. Stanie w miejscu śmierci Antoniego Browarczyka, ucznia zakładów elektromechanicznych, członka duszpasterstwa dominikańskiego, śmiertelnie postrzelonego podczas protestów pod siedzibą KW PZPR po pacyfikacji strajku w Stoczni Gdańskiej. To tablica, przedstawiająca sylwetkę leżącego młodego mężczyzny, przykrytego flagą “Solidarności”. Przedstawiciele Instytutu będą uczestniczyć w tej uroczystości.
Gdańszczanie usłyszą koncert zespołów: “Armia”, “Izrael”, “Bielizna”, “Kryzys”, “Fabryka” (Słynna sala BHP w Gdańsku) i zobaczą wystawy – “Antoni Browarczyk – pierwsza ofiara stanu wojennego w Gdańsku (Targ Rakowy) oraz “586 dni stanu wojennego” (Plac Solidarności). Wystawy będą otwarte do 5 stycznia 2017 r.
12 grudnia w Głogowie odbędzie się konferencja naukowa “Stan wojenny w Zagłębiu Miedziowym (1981–1983)”. Także w Europejskim Centrum “Solidarności” w Gdańsku na 12 i 13 grudnia zaplanowano konferencję “Stan wojenny w Polsce 1981-1983”.
Żywa lekcja historii
IPN przygotował koncert legendarnego barda i jednego z założycieli “Piwnicy pod Baranami” - Mieczysława Święcickiego pt. “Żyłem... Żyliśmy na krawędzi historii”. Wysłuchamy go 10 grudnia o godz. 18.00 ze Studia Polskiego Radia im. W. Lutosławskiego. Zapraszamy także na wystawę “Wolne Słowo” Małgorzaty Grabowskiej–Kozery w Warszawie. Jej oryginalna instalacja nawiązuje do drukarni podziemnych w czasie stanu wojennego. Zobaczymy “podążające w stronę nieba ulotki rozrzucone nad ruchliwą ulicą” – symbol wolnego słowa.
Na “Przystanku Historia im. Janusza Kurtyki” przy ul. Marszałkowskiej będzie natomiast można odwiedzić mieszkanie opozycjonisty - wskrzeszoną podziemną drukarnię i czytelnię “bibuły” zarazem. Tu zaplanowaliśmy także warsztaty dla młodzieży.
Do udziału w żywej lekcji historii, przygotowanej w jeżdżącym ulicami Warszawy Ikarusie, zapraszamy 13 grudnia. Pojazdem poruszającym się szlakiem miejsc związanych ze stanem wojennym będzie można podróżować w godz. 10.00–18.00. A w autobusie - posłuchać piosenek z tamtych lat i prelekcji historyków.
Zachęcamy także 10 grudnia do udziału w grze miejskiej “Spacerniak 81”, przygotowanej wspólnie z Oddziałem Warszawskim IPN. Oddział IPN w Rzeszowie ogłosił natomiast VI edycję konkursu pt. “Stan wojenny w Polsce – Stan wojenny w mojej rodzinnej miejscowości” dla uczniów gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych. Dzięki niemu powstaną interesujące prezentacje multimedialne. Najlepsze zostaną nagrodzone.
To tylko niektóre z imprez, jakie przygotowaliśmy w wielu miastach. Zachęcamy do udziału w nich i pamięci o ofiarach “grudniowej nocy”, która trwała 586 długich dni, bo dopiero 22 lipca 1983 roku stan wojenny został zniesiony.
Więcej informacji o obchodach rocznicy stanu wojennego można znaleźć na stronie ipn.gov.pl oraz na stronach 11 oddziałów Instytutu.
Na podst. ipn.gov.pl