Kresy 2015: Polska - to nie tylko terytorium

2015-11-10, 10:07

wielkość czcionki Zmniejsz czcionkę Powiększ czcionkę
Wydrukuj
Email
Komentarzy (5)

Oceń ten artykuł

(5 głosów)

Edgar Kriwelis z Gimnazjum im. Konstantego Parczewskiego w Niemenczynie oraz Julia Guniewicz z Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie będą reprezentowali Litwę w grudniu na konkursie recytatorskim „Kresy 2015" w Białymstoku.

W piątek, 6 listopada, w Domu Kultury Polskiej w Wilnie odbyły się eliminacje centralne XXIV już Konkursu Recytatorskiego im. Adama Mickiewicza „Kresy 2015". W tym roku konkurs, nazywany świętem polskiej poezji, był wyjątkowy – przypadł w 160. rocznicę śmierci naszego wieszcza – patrona przedsięwzięcia.

„Zaszczepić miłość do słowa ojczystego"
Konkurs otworzył prezes Stowarzyszenia Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie „Macierz Szkolna", poseł na Sejm RL Józef Kwiatkowski. „Poezja jest to chleb dla duszy. Już jesteście zwycięzcami, ponieważ sięgnęliście do dzieł, które wzbogacają dusze ludzkie, czynią świat lepszym, tym bardziej dziś, w tym zwariowanym świecie technologii, w którym często brakuje miejsca dla poezji, a więc brakuje miejsca dla siebie, dla duszy, dla bliskich. Cieszę się, że w szkołach nasi nauczyciele, nasi instruktorzy pracują nad tym, by zaszczepić miłość do słowa ojczystego, do poezji polskiej" – powiedział Kwiatkowski. Podziękował nauczycielom, w szczególności polonistom, podkreślając, że nauczyciel polonista tworzy klimat w szkole i od niego zależy, czy „kwitnie polskość w szkole, czy się ona tam zakorzeniła".

„Jeszcze bardziej czuję się Polką"
Wszystkich miłośników poezji oraz pięknego słowa polskiego przywitała również przewodnicząca jury Magdalena Kruszyńska. „Cieszymy się bardzo, że możemy tu przyjeżdżać. Jest to dla mnie taki moment, że jeszcze bardziej czuję się Polką" – powiedziała Kruszyńska. „Powiedzcie to, co Wam w duszy gra" – tymi słowami Kruszyńska rozpoczęła rywalizację recytatorów.

O miano najlepszego recytatora rywalizowało 835 osób
O miano najlepszego polskiego recytatora walczyło 60 uczniów z polskich szkół na Litwie, którzy zostali wyłonieni podczas rejonowych i miejskich przeglądów. Reprezentowali oni rejon wileński, solecznicki, trocki, święciański, szyrwincki i miasto Wilno. Ogółem na wszystkich etapach konkursu udział wzięło 835 osób. Uczestnicy etapu centralnego wystąpili w 3 kategoriach wiekowych: kategoria I – dzieci do lat 12, kategoria II – dzieci i młodzież od 12 do 16 lat, kategoria III – młodzież od lat 16 i dorośli. Każdy z nich zaprezentował po 2 utwory prozą lub wierszem, a kunszt recytatorski oceniało tym razem jury w składzie: przewodnicząca jury Magda Kruszyńska – instruktor teatralny i animator kultury z Białegostoku, Magda Kiszko-Dojlidko – aktorka oraz wykładowczyni Akademii Teatralnej w Białymstoku, Lilia Kiejzik- reżyser Polskiego Studia Teatralnego w Wilnie oraz Irena Litwinowicz – reżyser Teatru Polskiego w Wilnie.

Jurorzy brali pod uwagę nie tylko interpretację utworów, ale też dobór repertuaru, technikę i wyrazistość wymowy oraz ogólny wyraz artystyczny.

W najmłodszej grupie wiekowej dominowały tradycyjnie wiersze Jana Brzechwy i Juliana Tuwima, ale pojawiały się również prezentacje takich poetów jak Dorota Gellner, Danuta Wawiłow czy Hanna Niewiadomska. Starsi chętniej sięgali po utwory Wisławy Szymborskiej oraz naturalnie po utwory Adama Mickiewicza, do czego, szczególnie w 160. rocznicę śmierci poety, zachęcali organizatorzy.

Po zakończeniu prezentacji każdej z kategorii wiekowej każdemu z uczestników wręczono dyplomy za uczestnictwo w konkursie oraz upominki.

Obecna na konkursie radca Ambasady RP w Wilnie Monika Zuchniak-Pazdan po zakończeniu występów I kategorii wiekowej zażartowała, że najmłodsi prezentują tak wysoki poziom, że strach pomyśleć, co się będzie działo dalej. Dodała, że zazdrości uczestnikom swobody, bo nie każdy może poszczycić się takim talentem. Radca podziękowała również pedagogom, gdyż przygotowanie najmłodszych wymaga największego wysiłku.

Po wysłuchaniu wszystkich uczestników jurorzy udali się na naradę końcową. Oczekując na decyzję, widzowie mieli okazję zobaczyć wzruszający spektakl pt. „Oskar i pani Róża" E.-E. Schmitt w wykonaniu Teatru „Wędrówka" z Gimnazjum im. Św. R. Kalinowskiego w Niemieżu, w reżyserii Bożeny Bieleninik.

Jury nie miało łatwego zadania, biorąc pod uwagę liczbę wszystkich recytatorów oraz wysoki poziom, jaki zaprezentowali.

Poznawać piękno języka polskiego
Przed odczytaniem wyników przewodnicząca jury podziękowała wszystkim młodym adeptom sztuki za to, że są. Podkreśliła, że konkurs „Kresy" cały czas się rozwija. Wyrazy podziękowania skierowała także pod adresem instruktorów, rodziców, bo to dzięki nim młodzież ma kierunek, poznaje piękno języka polskiego. Dzięki polskim szkołom, domom kultury, świetlicom język polski trwa na Kresach od wielu lat.

Członkinie jury podzieliły się dobrymi radami z uczestnikami. Magdalena Kruszyńska podkreśliła, że podstawą jest odpowiedni dobór utworów, dopiero potem można pracować nad techniką i emocjami. Zauważyła również, że konkurs recytatorski to nie konkurs aktorski, a konkurs słowa. Szczegóły techniki wysławiania się omówiła aktorka Magdalena Kiszko-Dojlidko. Uczuliła, by mówienie dykcyjne nie zabiło interpretacji, aby nie kłaść akcentu na każdy wyraz. Przestrzegała także przed nadużywaniem pauz, gdyż umyka wtedy sens wypowiedzi, a konkurs się niepotrzebnie wydłuża. M. Kiszko-Dojlidko położyła również nacisk na pracę nad emisją głosu tak, by uczestnicy dotarli ze swoimi emocjami do wszystkich zebranych na sali. Przestrzegła również przed wyborem zbyt długich tekstów, w których niedoświadczonym recytatorom trudno utrzymać poziom emocji.

Laureaci
Laureatami konkursu „Kresy 2015" zostali: w I kategorii – Ewelina Romejko, w II kategorii – Gabriela Mazur, w III - Edgar Kriwelis. Zdobywcy miejsc I i II w najstarszej grupie wiekowej - Edgar Kriwelis oraz Julia Guniewicz - będą reprezentowali Litwę na Spotkaniach Laureatów w Białymstoku, które odbędą się w dniach 7-12 grudnia tego roku.

Zwycięzca: „Podrosłem"
Zwycięzca Edgar Kriwelis w rozmowie z naszym portalem powiedział, że w doborze repertuaru pomogła mu jego nauczycielka Aldona Sudenis. Podczas występu pojawiła się trema, a dzień wcześniej Edgar zachorował, jednak to nie przeszkodziło mu w tym, by zachwycić jurorów swoim wykonaniem fragmentu księgi IX „Pana Tadeusza" oraz wiersza Tadeusza Różewicza „Grzeczność nie jest nauką łatwą". To był jego drugi występ w konkursie „Kresy". W zeszłym roku zdobył wyróżnienie, w tym roku udało się wygrać. „Podrosłem od tego czasu" – z uśmiechem powiedział Edgar.

Lilia Kiejzik: „Nasza młodzież jest fantastyczna"
Członek jury - Lilia Kiejzik - w rozmowie z naszym portalem powiedziała, że najbardziej ucieszyła ją średnia grupa. „O dziwo, wybierali bardzo poważne utwory. Wzruszyło mnie, że często sami się na to decydowali. Dużo się mówi, że młodzież jest obecnie niedobra, a ja zauważyłam, że nasza młodzież jest fantastyczna, kocha ojczyznę i mówi od duszy" – powiedziała L. Kiejzik. Stwierdziła również, że piękne jest to, że młodzież czuje poezję i oddaje swoje emocje innym. „Życie jest czasami szare i marne, ale młodzi ludzie potrafią od serca mówić o pięknie i przekazują to innym. To jest najważniejsze" – zaznaczyła reżyser.

Sponsorem konkursu było Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP, Wydział Konsularny Ambasady Polski w Wilnie, Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie", prezydent miasta Białystok, Podlaski Oddział Stowarzyszenia „Wspólnota Polska" w Białymstoku, Dom Kultury Polskiej w Wilnie oraz „Macierz Szkolna".

Wydział Konsularny Ambasady RP w Wilnie tradycyjnie już ufundował nagrody dla nauczycieli-instruktorów, których podopieczni zajęli miejsca I-III w konkursie. W tym roku były to: Beata Bołądź, Olga Wołkowicka, Alina Czerniawska, Jolanta Pacyno, Wacława Iwanowska, Inessa Mozyro, Aldona Sudenis, Anna Jasińska, Alina Masztalec oraz Czesława Osipowicz.

***

Po zakończeniu konkursu o kilka słów poprosiliśmy przewodniczącą jury – panią Magdalenę Kruszyńską.

L24: Jaka idea przyświeca konkursowi recytatorskiemu „Kresy"?

Magdalena Kruszyńska: Konkurs został wymyślony przez białostockich aktorów, przez „Wspólnotę Polską" jako impreza dla uczczenia 200. rocznicy urodzin Adama Mickiewicza. Nikt nie spodziewał się, że to będzie tak ogromna impreza. Konkurs jest po to, aby Polakom poza granicami Polski przybliżyć polską poezję, aby mogli ją prezentować nie tylko w swoich krajach. Żeby pokazać, że jesteśmy, gdzie jesteśmy, jak dużo nas jest, jak piękny mamy język. Na początku była to poezja tylko Adama Mickiewicza - po to, by uczcić rocznicę urodzin poety. Ale to było dla ludzi za mało, ludzie się przyzwyczaili, państw uczestniczących w konkursie przybywało, przybywało uczestników, przybywało coraz piękniejszych prezentacji i tak nam zostało do dziś i trwa 24 lata w 12-14 krajach.

L24: Czy tego typu konkursy mają znaczenie dla zachowania polskości w krajach w których się odbywają?

Magdalena Kruszyńska: Absolutnie tak. Takie konkursy są potrzebne i Polakom tu i nam w Polsce, bo Polska - to nie tylko terytorium. Kresy to kategoria moralna, filozoficzna wręcz, nie mówiąc o historii czy mentalności. Myślę, że po to, aby ten język przetrwał, żeby Polacy tu uwierzyli, że mają wspaniałą literaturę, poezję, piosenki. Trzeba było od czegoś zacząć, a takim, chyba najlepszym, wzorcem był Mickiewicz. W tej chwili jest prezentowana poezja absolutnie współczesna. Są poeci, których nie wydaje się jeszcze książkowo. Są poeci z Internetu. Poeci zapomniani, regionalni, ale wszystko to język polski, który jest piękny i myślę, że ten konkurs dużo robi dla języka.

L24: Jak ocenia pani poziom tegorocznych uczestników?

Magdalena Kruszyńska: I to jest zawsze najtrudniejsze pytanie. To jest kwestia tego, skąd są dzieci, jakie mają doświadczenia. Jest coraz większa świadomość tego, gdzie szukać, jak szukać. Że nie tylko klasyka i utwory, które wszyscy znają. Na Litwie nie macie problemu z literaturą, więc ten repertuar jest rzeczywiście zróżnicowany. Chwała nauczycielom, tutejszym instruktorom, Domowi Polskiemu za to, że pojawia się coraz więcej ciekawszych współczesnych tekstów, aczkolwiek kocham, gdy Polacy z Litwy mówią Mickiewicza, bo to jest w ich naturze, w ich języku, śpiewności. W tym jest cała wartość. Uwielbiam „Pana Tadeusza" mówionego przez Polaków z Litwy.

Idea „Kresów"
Organizatorem „Kresów", które skierowane są do wszystkich Polaków mieszkających poza granicami Polski, jest Podlaski Oddział Stowarzyszenia „Wspólnota Polska" w Białymstoku. Poza terenem RP konkurs organizowany jest przy współudziale organizacji polskich i polonijnych. Na Litwie jest to Stowarzyszenie Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie „Macierz Szkolna".

Ideą „Kresów" jest podtrzymywanie u Polaków mieszkających poza granicami Rzeczpospolitej związków z Macierzą, popularyzacja polszczyzny oraz literatury polskiej, propagowanie sztuki pięknego mówienia oraz wzmacnianie świadomości narodowej. Jest to jedyny konkurs recytatorski organizowany dla polskich środowisk poza granicami RP. W środowiskach polonijnych impreza cieszy się sporym zainteresowaniem i renomą.

Wśród laureatów konkursu są m.in. aktorzy – Joanna Moro („Anna German. Tajemnica białego anioła", „Blondynka", „Talianka"), Agata Meilutė („Popiełuszko. Wolność jest w nas", „Mała Moskwa", „Samotność w sieci"), Jan Drawnel („Miasto 44", „Boża podszewka", „Ratownicy", „Oda do radości").

***

Laureaci etapu centralnego Konkursu Recytatorskiego im. Adama Mickiewicza „Kresy 2015":

I kategoria (do lat 12)

I miejsce: Ewelina Romejko (Szkoła średnia im. Wł. Syrokomli w Wilnie, nauczyciel Beata Bołądź)
II miejsce: Diana Savanevičiūtė (Szkoła Podstawowa im. Cz. Miłosza w Pakienie, nauczyciel Olga Wołkowicka)
III miejsce: Bartosz Urbanowicz (Szkoła-Przedszkole „Wilia", nauczyciel Alina Czerniawska)

Wyróżnienia:

Aleksandra Szot (Szkoła Średnia im. Wł. Syrokomli w Wilnie, nauczyciel Beata Bołądź)
Daniel Marcinkiewicz (Szkoła Średnia im. Wł. Syrokomli w Wilnie, nauczyciel Wiesława Gawerska-Żwirblis)
Anastazja Uzielajtie (Gimnazjum „Żejmiana" w Podbrodziu, nauczyciel Irena Urbonawiczienie)
Kinga Lewko (Szkoła Podstawowa w Mościszkach, nauczyciel Danuta Czerniawska)
Adriana Malinowska (Gimnazjum w Ejszyszkach, nauczyciel Alicja Turowska)

II kategoria (12-16 lat)

I miejsce Gabriela Mazur (Szkoła Średnia im. Sz. Konarskiego w Wilnie, nauczyciel Jolanta Pacyno)
II miejsce Laura Kulpowicz (Gimnazjum w Ejszyszkach, nauczyciel Wacława Iwanowska)
III miejsce Dorota Bielawska (Gimnazjum im. Św. Jana Bosko w Jałówce, nauczyciel Inessa Mozyro)

Wyróżnienia:

Sandra Kalinowska (Szkoła Średnia im. Wł. Syrokomli w Wilnie, nauczyciel Danuta Korkus)
Tomasz Maksymowicz (Gimnazjum Jana Pawła II, nauczyciel Danuta Szejnicka)

III kategoria (od 16 lat)

I miejsce Edgar Kriwelis (Gimnazjum im. K. Parczewskiego w Niemenczynie, nauczyciel Aldona Sudenis)
II miejsce Julia Guniewicz (Gimnazjum Jana Pawła II w Wilnie, nauczyciel Anna Jasińska)
III miejsce Jarosław Macutkiewicz (Gimnazjum Jana Pawła II w Wilnie, nauczyciel Czesława Osipowicz)

Wyróżnienia:

Józef Kuczyński (Gimnazjum im. A. Mickiewicza w Wilnie, nauczyciel Ewelina Bielawska)
Greta Korzeniewska (Szkoła Średnia im. J. Lelewela w Wilnie, nauczyciel Oswald Kuźmicki)
Artur Markiewicz (Gimnazjum im. Św. R. Kalinowskiego w Niemieżu, nauczyciel Bożena Bieleninik).

Katarzyna Szot

View the embedded image gallery online at:
http://l24.lt/pl/polska-oswiata/item/98345-polska-to-nie-tylko-terytorium#sigProGalleria7e92725144

Projekt jest współfinansowany w ramach funduszy polonijnych Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej

Etykiety

Artykuły powiązane

Polacy na Litwie z kolejnym parlamentarnym sukcesem wyborczym, jako jedyni na świecie	„Dziękujemy za zaangażowanie w sprawy Polaków na Litwie”. Wiec poparcia dla ambasadora Konstantego Radziwiłła
Marszałek Senatu RP na Litwie: Chęć opieki nad Polonią jest i pozostanie	Marszałek Senatu RP Małgorzata Kidawa-Błońska spotka się z Polakami na Litwie

Komentarze

#5 Marek 2015-11-12 15:13

Wbrew narzekaniom różnych dyżurnych maruderów na delfi czy ZW, zapowiadających upadek polskości szczególnie w młodym pokoleniu - ten konkurs udowadnia, że wcale nie jest aż tak źle. Wręcz przeciwnie, wystarczy odpowiednio zmotywować naszych młodych, by móc się cieszyć wspaniałą polską poezją.

Cytować | Zgłoś administratorowi

#4 Ryś 2015-11-12 11:03

Rośnie piękne pokolenie,obywateli Ziemi Wileńskiej,patriotów polskości na Kresach.

Cytować | Zgłoś administratorowi

#3 mac56 2015-11-10 17:22

Zuchy!

Cytować | Zgłoś administratorowi

#2 08/15 2015-11-10 16:20

Śliczne te nasze dziewczątka i chłopaczki.

Cytować | Zgłoś administratorowi

#1 Alina 2015-11-10 16:03

Cudowny konkurs na bardzo wysokim poziomie! Nasza młodzież jest na prawdę wspaniala i uzdolniona, jest się czym pochwalić :)