Polskie gimnazjum w Niemenczynie. Młode duchem mimo swych 150 lat

2015-11-06, 23:59

wielkość czcionki Zmniejsz czcionkę Powiększ czcionkę
Wydrukuj
Email
Add new comment

Oceń ten artykuł

(9 głosów)

Gimnazjum im. Konstantego Parczewskiego w Niemenczynie – jedna z najstarszych polskich szkół Ziemi Wileńskiej. Od początku swej działalności zmieniła wiele nazw i statusów. Była szkołą siedmioletnią, progimnazjum im. Józefa Piłsudskiego, szkołą średnią nr 1. Ale jedno jest niezmienne – już od 150 lat umożliwia młodym mieszkańcom miasta zdobywanie wiedzy.

„150. urodziny obchodzi placówka, którą tworzą nauczyciele, uczniowie, rodzice oraz pracownicy. Jest to nasze wspólne święto" – podczas uroczystej akademii z okazji 150-lecia szkolnictwa w Niemenczynie powiedział Tadeusz Grygorowicz, dyrektor Gimnazjum im. K. Parczewskiego w Niemenczynie.

Uroczystość odbyła się w piątek w miejscowym Wielofunkcyjnym Ośrodku Kultury. Święto było podwójnie radosne ze względu na najnowszy sukces gimnazjum – jego uczeń Edgar Kriwelis został w piątek laureatą konkursu recytatorskiego „Kresy 2015" w Wilnie i będzie reprezentował Litwę w finałowych zmaganiach konkursowych w Białymstoku.

Trudne początki
„Szkoła w Niemenczynie jako początkowa rosyjskojęzyczna została założona w roku 1865. Był to okres rozwoju kapitalizmu i nawet rząd carski rozumiał, że potrzebuje pewnej liczby wykształconych ludzi" – o początkach szkolnictwa w Niemenczynie opowiedziała zebranym Irena Karpavičienė, zastępca dyrektora Gimnazjum im. K. Parczewskiego. Zaznaczyła jednak, że początki edukacji w tym mieście są o wiele wcześniejsze.

Już w 1777 roku, jak wynika z aktów Komisji Edukacji Narodowej, w Niemenczynie była szkółka, w której uczyło się 5 dzieci szlachty i 5 dzieci włościan. Natomiast pierwsze pisane świadectwo o stanie szkolnictwa w Niemenczynie pochodzi z księgi kościelnej aż z 1733 roku. „Ono głosi: „Szkółki parafialnej nie ma z powodu braku chłopców w okolicy". Bo wtedy dziewczynki pod uwagę nie były brane" – jako ciekawostkę wymieniła Karpavičienė.

Pierwszy gmach szkolny wybudowano w 1887 roku. „Nauczanie odbywało się w języku rosyjskim. Rozmawiać po polsku zabraniano nawet na przerwach. (...) Rodzice, żeby jakoś zapoznać dziecko z polską gramatyką, wynajmowali wędrownego nauczyciela, który prowadził zajęcia tajne" – odnalezione w kronice szkolnej wspomnienia urodzonego w 1885 roku niemenczynianina Adolfa Jasewicza cytowała pani Irena.

W obronie szkoły
Nauczać w języku polskim zaczęto tylko w 1919 roku. W 1936 roku, w ramach budowy 100 szkół im. Marszałka Józefa Piłsudskiego dla Wileńszczyzny, w Niemenczynie powstaje nowy drewniany budynek szkolny (zachował się do dziś jako część kompleksu gimnazjalnego).

Po wojnie, w 1947 roku nauczanie w szkole odbywa się znów wyłącznie w języku rosyjskim.

„Mieszkańcy Niemenczyna i okolic nie pogodzili się z takim stanem rzeczy. Utworzyli komitet, który uparcie żądał od władz sowieckich zezwolenia na otwarcie klas z polskim językiem nauczania. Przedstawiciel komitetu Jan Jarmołowicz w tym celu jeździł z petycją do Moskwy" – opowiadała zastępca dyrektora. Udało się, w roku 1951 nauczanie znów rozpoczęto w dwóch językach: polskim i rosyjskim. Za kilka lat – także w litewskim. (W 1990 roku litewski pion staje się samodzielną placówką).

Wiele tych faktów pochodzi z kroniki szkolnej, która była przygotowana z okazji 100-lecia szkoły w 2005 roku. A do jej powstania, jak zaznaczyła Karčiauskienė, przyczynił się obecny poseł, prezes Stowarzyszenia Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie „Macierz Szkolna" Józef Kwiatkowski, a wówczas nauczyciel historii w niemenczyńskiej szkole.

„Szczycę się, że w tej szkole rozpocząłem pracę pedagogiczną" – powiedział obecny na piątkowej akademii poseł Kwiatkowski. Podkreślił, że szkoła w Niemenczynie zawsze słynęła w rejonie wileńskim. Zawsze miała dobrych nauczycieli, zdolnych uczniów, a także świetnych sportowców.

Nie boi się wyzwań
Obecnie gimnazjum Parczewskiego mieści się w trzech budynkach przy ulicy Adama Mickiewicza. Od 2004 szkoła kieruje dyrektor Tadeusz Grygorowicz.

„Stan obecny gimnazjum to 525 uczniów, 65 pedagogów i 32 pracowników obsługi" – opowiadał dyrektor. Najliczniejszy jest pion polski – 463 uczniów, zaś w klasach rosyjskich uczą się 62 osóby. Pracuje 18 nauczycieli metodyków, 34 starszych nauczycieli, 1 ekspert.

„Cechą szczególną gimnazjum w Niemenczynie jest to, że ponad połowa pracujących tutaj nauczycieli jest absolwentami tejże szkoły" – podkreślił Grygorowicz, też absolwent tej placówki, którą ukończył ze złotym medalem.

Zastępczyni dyrektora, polonistka Irena Karpavičienė również jest wychowanką szkoły w Niemenczynie. Sięgając pamięcią do swoich szkolnych lat powiedziała, że placówka ta zawsze była otwarta na nowości i zmiany, nie bała się wyzwań i nigdy „nie wlekliśmy się w ogonku". „Jest to szkoła młoda duchem, mimo swoich 150 lat, pomysłowa, otwarta na zmiany, pragnąca się rozwijać i dawać dobrą wiedzę uczniom" – w rozmowie z naszym portalem powiedziała pani Irena.

„To, że wśród obecnych nauczycieli większa połowa to byli uczniowie, świadczy bardzo dobrze o nauczycielach tych nauczycieli, którzy poprzez pracę pedagogiczną potrafili nie tylko przekazać wiedzę, ale także zamiłowanie do tego zawodu, zamiłowanie do troski o to, by przyszłe pokolenie mieszkańców Niemenczynia i okolic była na coraz wyższym poziomie pod każdym względem. To wielki atut tego gimnazjum" – podczas uroczystości mówił wicemer rejonu wileńskiego Jan Gabriel Mincewicz, składając społeczności szkolnej życzenia w imieniu mer Marii Rekść oraz swoim. Dodał, że Gimnazjum im. Parczewskiego w Niemenczynie „zawsze było oczkiem w głowie samorządu rejonu wileńskiego".

W czołówce najlepszych
Gimnazjum im. Parczewskiego to pierwsze gimnazjum w rejonie wileńskim (otrzymało ten status w 2005 roku). „To miano zmusiło całą społeczność gimnazjum do wytężonej i oddanej pracy. Wszystkie placówki oświatowe w rejonie, ubiegające się o akredytację, miały nas za wzór. Dlatego nie mogliśmy spoczywać na laurach" – powiedział zebranym dyrektor.

Podkreślił, że w gimnazjum ogromna uwaga zwracana jest na poziom nauczania. „W dobie ogromnej konkurencji na rynku pracy i nagonek na szkoły mniejszości narodowych stawiamy sobie za zadanie dać wysoki poziom wiedzy naszej młodzieży, która wybiera naukę w języku ojczystym" – zaznaczył Grygorowicz. Cieszy się, że stawianym wyzwaniom udaje się sprostać.

O jakości nauczania świadczą otrzymane przez maturzystów„setki" na egzaminach państwowych, a „za 10 lat uzbierało się ich ok. 20". Zaś w organizowanym przez „Macierz Szkolną" rankingu „Najlepsza szkoła – najlepszy nauczyciel" polskie gimnazjum w Niemenczynie od kilkunastu lat jest w czołówce.

Równie aktywnie władze szkoły dbają o warunki nauczania. Dzięki środkom unijnym, samorządowym, a także dzięki pomocy finansowej Stowarzyszenia „Wspólnota Polska", rządu RP oraz partnerów z Macierzy, dokonano remowacji budynków gimnazjum, modernizacji pracowni, zakupu najnowszego sprzętu, pomocy dydaktycznych itd. Gimnazjum posiada też szkolną bursę, gdzie mieszkają uczniowie, którzy nie mają możliwości dojazdu do domu transportem szkolnym czy publicznym.

Jak zaznaczył kierownik, brakuje jeszcze własnej auli oraz łącznika między oddzielnymi budynkami gimnazjum. Społeczność szkolna z niecierpliwością czeka też na otwarcie nowego boiska.

Rozmiłowani w tańcu
Placówka może się szczycić bogatym życiem pozalekcyjnym. Uczniowie aktywnie się udzielają w rozmaitych kółkach, m.in. sportowych, kulinarnych, artystycznych. Jak powiedział dyrektor, najpopularniejsze są zajęcia taneczne, a w szkole działa kilka zespołów, m.in. „Jutrzenka", „Perła", grupa tańców współczesnych. „Możemy śmiało stwierdzić , że każdy trzeci uczeń w naszym gimnazjum jest tancerzem" – żartował dyrektor.

Społeczność gimnazjum może się pochwalić aktywnym udziałem w międzynarodowych projektach. „Działalność projektowa została wysoko oceniona przez agencje i nasze gimnajum zostało wciągnięte do ogólnoeuropejskiego rejestru szkół, uczestniczących w projektach finansowanych przez Unię Europejską" – zaznaczył gospodarz szkoły.

Uroczystość z okazji jubileuszu była wspaniałą okazją, by podziękować całej społeczności gimnazjalnej. Również nauczycielom seniorom, także rodzicom „za ich postawę obywatelską, za odwagę i honor kształcić swoje latorośle w języku ojczystym".

Zasłużona placówka
„Jesteście świadectwem sukcesu" – o polskim gimnazjum w Niemenczynie powiedział podczas uroczystości wicemarszałek Sejmu RL, Jarosław Narkiewicz. Bo jak zaznaczył, sukces polega na tym, iż na przeciągu tylu lat gimnazjum zachowało nie tylko możliwość nauki w języku ojczystym, ale też udowodniło, że oświata w języku ojczystym jest konkurencyjna.

W imieniu Ambasadora RP na Litwie Jarosława Czubińskiego życzenia powodzenia dla społeczności gimnazjum złożył Konsul Generalny Ambasady RP w Wilnie, Stanisław Cygnarowski.

„Zwieńczeniem półtora wieków trudnych losów szkolnictwa w Niemenczynie jest dziś Gimnazjum im. K. Parczewskiego – znana i ceniona nie tylko w Niemenczynie szkoła. Zasłużona placówka oświatowa, która długo jako szkoła średnia, a teraz jako gimnazjum skutecznie buduje polską szkołę przyjazną uczniom" – zaznaczył dyplomata.

Wychowywali w duchu patriotyzmu

Zacny jubileusz był okazją do spotkania uczniów, nauczycieli, rodziców, absolwentów, gości.

„Mam jak najlepsze wspomnienia o szkole. Nauczyciele starali się nas wychowywać w duchu patriotyzmu, mimo że było to wtedy zabronione. Zapamiętałem swoją wychowawczynię Wandę Tumasz, nauczycielkę języka polskiego Irenę Chlewińską. Wszystkich nauczycieli ciepło wspominam i jestem im wdzięczny" – powiedział Marian Dźwinel, absolwent 1980 roku.

Swymi wspomnieniami podzieliła się z naszym portalem także wieloletnia polonistka Maria Lipniewicz. Niemeńczyńskie dzieci uczyła języka polskiego od 1964 do 2000 roku.

„Z Niemenczynem i szkołą wiążą mnie jak najlepsze uczucia. Tutaj mieszkają dobrzy, porządni i pracowici ludzie. A uczniów miałam bardzo starannych, oddałam dla nich całe swoje serce" - wyznała Lipniewicz.

Na uroczystej akademii obchody zacnego jubileuszu jeszcze się nie kończą. W następnym tygodniu na społeczność gimnazjum czeka koncert z udziałem Katarzyny Zvonkuvienė.

Natomiast w najbliższą niedzielę, o godz. 9.15 społeczność gimnazjum uczci pamięć byłych nauczycieli, spoczywających na miejcowym gimnazajum, zapalając znicze na ich grobach. Zaś podczas niedzielnej Mszy św. będzie się modliła w intencji swego gimnazjum.

Iwona Klimaszewska

Fot. Marian Dźwinel

View the embedded image gallery online at:
http://l24.lt/pl/polska-oswiata/item/98045-polskie-gimnazjum-w-niemenczynie-mlode-duchem-mimo-swych-150-lat#sigProGalleriad9abf9b458

300x100 MSZPR

„Projekt jest współfinansowany w ramach funduszy polonijnych Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”

Etykiety

Gimnazjum im K Parczewskiego w Niemenczynie

Artykuły powiązane

Msza św. w intencji Gimnazjum im. K. Parczewskiego w Niemenczynie	Spotkanie opłatkowe w Gimnazjum im. Konstantego Parczewskiego w Niemenczynie
Młodzież z Niemenczyna śladami polskiego romantyzmu	Maturzyści z Gimnazjum im. Konstantego Parczewskiego w Niemenczynie otrzymali świadectwa dojrzałości

Dodaj komentarz

JComments

Powrót na górę