W 2021 roku przypada 230. rocznica Konstytucji 3 Maja i  Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów.

Posłowie podkreślają w dokumencie, że Konstytucja 3 Maja to pierwsza w Europie i druga na świecie spisana Konstytucja, oraz akcentują, że ona deklarowała szacunek dla praw człowieka. Jednocześnie Sejm zwraca się uwagę na to, że reformę konstytucyjną państwa zwieńczył uchwalony 20 października 1791 r. akt Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów, który wniósł zasadnicze poprawki do Konstytucji, zakładające, że Litwa ma być reprezentowana jako równoprawny partner. Posłowie zwracają też uwagę na to, że duchem Konstytucji 3 Maja kierowali się XIX w. przywódcy i uczestnicy powstań, które dążyły do odrodzenia państwowości Litwy i Polski.

Do 1 lipca tego roku rząd miałby opracować i zatwierdzić program obchodów Roku Konstytucji 3 Maja i Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów. Proponuje się zaplanować środki na realizację tego programu w budżecie na 2021 rok.

Wniosek przyjęto jednogłośnie.

Uchwalenie w dniu 3 maja 1791 roku Ustawy Rządowej (Konstytucji 3 Maja) nie oznaczało automatycznie końca istnienia Wielkiego Księstwa Litewskiego. Powstająca w oparciu o nowy ustrój prawny organizacja centralnych władz państwa wymagała jednak pewnych uściśleń. Zawierało je uchwalone 20 października „Zaręczenie wzajemne Obojga Narodów”. Zgodnie z treścią tego dokumentu Korona i Litwa miały posiadać taką samą liczbę ministrów i innych urzędników o równorzędnych kompetencjach, komisja skarbowa i komisja wojskowa Obojga Narodów miały dysponować taką samą liczbą komisarzy koronnych i litewskich. Komisje te miały być kierowane na przemian przez Polaka i Litwina. Zebrane na Litwie podatki miały być tam wydane, Litwa miała też zachować odrębne sądy skarbowe. Rzeczpospolita Obojga Narodów stawała się państwem jednolitym, składającym się z dwóch równoprawnych członów.

Na podst. lrs.lt, inf. wł.