Obie strony podkreśliły w przyjętej deklaracji szczególne więzi historyczne, kulturowe i społeczne, łączące Polskę i Litwę na przestrzeni wieków, wskazując na wspólnie obchodzone w tym roku rocznice: 450. rocznicę Unii Lubelskiej, 15-lecie akcesji obu krajów do Unii Europejskiej, a także 20-lecie przystąpienia Polski i 15-lecie przystąpienia Litwy do Sojuszu Północnoatlantyckiego. – Tak intensywna współpraca Sejmu i Seimasu nawiązuje do czasów, w których wspólnie budowaliśmy jeden z najdojrzalszych w Europie systemów parlamentarnych. Nie tak dawno obchodziliśmy wspólnie rocznicę Unii Lubelskiej. Obrady naszego zgromadzenia zorganizowane z tej okazji stały się kolejnym dowodem, że wspólna przeszłość Rzeczypospolitej Obojga Narodów jest coraz mocniejszym zwornikiem naszej wspólnej pamięci. Historia polsko-litewskiego parlamentaryzmu daje nam wreszcie silny mandat do rozmowy o przyszłości Europy, pokazuje, że wnieśliśmy swój wkład do jej dziejów i polityki już przed wiekami. Wspólnie tworzyliśmy historię Europy, i wspólnie chcemy kształtować jej przyszłość – powiedziała wicemarszałek Małgorzata Gosiewska otwierając polsko-litewskie obrady w Seimasie 7 września.

Z kolei przewodniczący Seimasu Viktoras Pranckietis witając parlamentarzystów z Polski podkreślał „strategiczne partnerstwo” Warszawy i Wilna. – Zostało ono osiągnięte. Opiera się na zasadzie dobrosąsiedzkich stosunków, równouprawnienia krajów i wzajemnie korzystnej współpracy oraz jej dalszego rozwoju. Dynamika naszych stosunków bilateralnych jest nie tylko wyrazem naszej współpracy, ale również przykładem dla wielu dalszych i bliższych sąsiadów, zwłaszcza jeśli chodzi o współpracę w organizacjach międzynarodowych i regionalnych –wskazał Viktoras Pranckietis. Szef litewskiego parlamentu zaakcentował również rolę dyplomacji parlamentarnej w zbliżeniu, jakie w ostatnich latach miało miejsce pomiędzy oboma krajami. – Pragnę skorzystać z okazji, aby gorąco podziękować byłemu marszałkowi Sejmu Markowi Kuchcińskiemu za szczere działania na rzecz naszych krajów. Nie mam wątpliwości, że będziemy w dalszym ciągu pogłębiać i upowszechniać stosunki między naszymi dwoma krajami z nową marszałek Sejmu Elżbietą Witek – powiedział litewski polityk. Arvydas Nekrošius, zastępca przewodniczącego Seimasu, powiedział, że podstawą przyjaźni muszą być wysiłki każdej ze stron. – Warto wysłuchiwać siebie nawzajem. Potrzebne są solidarne państwa, które będą dbać o to, by ludzie – niezależnie od narodowości i kraju zamieszkania – czuli się bezpieczni. Wzajemna współpraca i dobra wola może być postrzegana w ten sposób, żeby Polacy na Litwie i Litwini w Polsce nie czuli się gośćmi. Oba nasze kraje powinny się w siebie wsłuchiwać, aby unikać poczucia wykluczenia i usuwać tego przyczyny – zaakcentował Arvydas Nekrošius.

W XXI sesji Zgromadzenia Parlamentarnego Polska – Litwa Sejm i Senat RP reprezentowali posłowie: Tadeusz Aziewicz i Wojciech Zubowski, którzy wygłosili przemówienia podczas obrad. W skład polskiej delegacji weszli również posłowie: Lidia Burzyńska, Małgorzata Golińska, Marcin Porzucek, Tomasz Latos, Andrzej Maciejewski, Jerzy Meysztowicz, Jacek Protasiewicz oraz senatorowie: Robert Mamątow i Antoni Szymański.

6 września Polska delegacja złożyła wieniec na cmentarzu na Rossie w Wilnie przed Mauzoleum Matka i Serce Syna, gdzie obok Marii Piłsudskiej z Billewiczów pochowano urnę z sercem Józefa Piłsudskiego. 7 września rozpoczęcie obrad połączonych parlamentów poprzedziło uczczenie pamięci litewskich ofiar sowieckiego totalitaryzmu. Na cmentarzu Antokolskim upamiętniono dowódcę partyzantów litewskich Adolfasa Ramanauskasa, ps. Vanagas. Delegacje obu parlamentów złożyły także wieńce pod Krzyżem Pamięci we wsi Koniuchy, gdzie podczas II wojny światowej zostali zamordowani polscy mieszkańcy. Następnie reprezentanci Sejmu i Senatu razem z delegacją Seimasu pożegnali z należnymi honorami czterech nieznanych bohaterów Armii Krajowej z Wileńszczyzny, odnalezionych wspólnie przez specjalistów z Instytutu Pamięci Narodowej oraz Centrum Badań Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy. Ceremonia pogrzebowa rozpoczęła się od Mszy św. w intencji żołnierzy, następnie w asyście honorowej kompanii reprezentacyjnej Wojska Polskiego trumny ze szczątkami polskich żołnierzy zostały odprowadzone m.in. przez wicemarszałek Gosiewską i współprzewodniczącego Nekrošiusa do Kwatery Armii Krajowej na cmentarzu w Ejszyszkach. Oprócz delegacji parlamentów Polski i Litwy udział w uroczystościach pogrzebowych wzięli też przedstawiciele polskiego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, władz lokalnych, Instytutu Pamięci Narodowej, Centrum Badania Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy, a także polscy żołnierze, harcerze i miejscowa ludność. W niedzielę, 8 września, parlamentarzyści obu krajów udali się wspólnie na Żmudź, do Szydłowa, które jest najbardziej znanym i najczęściej odwiedzanym ośrodkiem kultu maryjnego na Litwie. Obrady zakończono 9 września w Połądze podpisaniem deklaracji.

Na podst. www.sejm.gov.pl