Studencka konferencja
Trzynasty rok z rzędu w ramach Dni Polonistyki, tradycyjnego majowego święta polonistów Uniwersytetu Wileńskiego, odbyła się konferencja studencka. Była ona niezwykła z kilku powodów.
Po pierwsze dlatego, że miała miejsce w dniu 18 maja, ważnym dla każdego Polaka z racji kilku rocznic. W tym dniu przypadała bowiem 105. rocznica śmierci Elizy Orzeszkowej, 95. rocznica urodzin Karola Wojtyły oraz 80. rocznica złożenia ciała Marszałka Józefa Piłsudskiego w kaplicy św. Leonarda na Wawelu.
Po drugie, tegoroczna studencka konferencja polonistyczna nabrała prawdziwie międzynarodowego charakteru. Studenci z Polski chętnie brali udział w wileńskiej imprezie już od 2011 roku, czyli odkąd została uruchomiona wymiana studentów w ramach programu Erasmus, ale dopiero w tym roku doczekaliśmy się gości z Polski, którzy przyjechali specjalnie na naszą konferencję. Jest to zasługa językoznawcy, prof. dra hab. Stanisława Cygana z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, który przed kilku laty był gościem takiej konferencji wileńskiej i zachęcił do wzięcia w niej udziału 4 swoje podopieczne – studentki III roku filologii polskiej, działające w Dialektologicznym Studenckim Kole Naukowym, a także studentki dziennikarstwa i komunikacji. Dzięki nim wysłuchaliśmy wielu ciekawych wystąpień m.in. o tematyce kieleckiego graffiti, internetowego życia gwar ludowych czy też o zasługach nieżyjącego już wybitnego korespondenta wojennego TVP Waldemara Milewicza.
W międzynarodowej konferencji studenckiej wzięła udział również przedstawicielka Białorusi Maria Anufryieva, aktualnie magistrantka na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, która przedstawiła swoje badania na temat współczesnej sytuacji socjolingwistycznej Polaków na Białorusi. Nie mogło zabraknąć również udziału studentek z polonistyki wileńskiej. Warto tu wymienić Izabelę Chorościn, studentkę I roku filologii polskiej, która przedstawiła losy polonistyki w powojennych dziejach Uniwersytetu Wileńskiego, oraz Honoratę Kłodzińską, studentkę II roku, która wystąpiła z prezentacją pt. Wilno i Litwa w twórczości Juliusza Słowackiego.
Oprócz polonistów w konferencji studenckiej wzięły udział również rusycystki z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, które aktualnie są na studiach semestralnych na naszym uniwersytecie. Karolina Bugajska przedstawiła pracę dotyczącą analizy przekładów wierszy Anny Achmatowej na język polski, a jej koleżanka Anna Plech – na temat klasyfikacji frazeologizmów rosyjskich i polskich na przykładzie czasowników ruchu.
Po konferencji uczestników i gości czekało spotkanie z filmem polskim. Studentka polonistyki Uniwersytetu Wrocławskiego Małgorzata Jagodzińska, przebywająca w Wilnie w ramach programu Erasmus, przygotowała krótką prelekcję na temat filmu Pawła Pawlikowskiego pt. Ida, który stał się zdobywcą Oskara w kategorii filmu nieanglojęzycznego za 2014 r. Po prelekcji odbyła się projekcja filmu.
Szlakiem wybitnych Polaków
Kolejnym punktem programu Dni Polonistyki był wyjazd edukacyjno-krajoznawczy wykładowców i studentów polonistyki wileńskiej oraz jej sympatyków z Polski. Rozpoczęliśmy wyjazd od Jaszun, dawnego majątku Radziwiłłów, a później Balińskich...
Dzięki uprzejmości znakomitego erudyty i miłośnika lokalnych dziejów Kazimierza Karpicza, dyrektora Gimnazjum im. Michała Balińskiego, poznaliśmy historię miejscowości i rodów z nią związanych, odwiedziliśmy też założony w 1830 r. niewielki cmentarzyk, na którym spoczywa rektor Uniwersytetu Wileńskiego prof. Jan Śniadecki, a także znany historyk i publicysta Michał Baliński wraz z żoną Zofią i ich potomkowie. Z radością mogliśmy obserwować, jak obecnie przebiega renowacja pałacu Balińskich, zaprojektowanego w XIX wieku przez prof. Karola Podczaszyńskiego. Wiadomo, że w swoim czasie odwiedzali to miejsce Tomasz Zan, Juliusz Słowacki, Antoni Edward Odyniec, Józef Mianowski, Wawrzyniec Puttkamer i in.
Dalsza trasa naszej wycieczki biegła przez teren, na którym w latach 1769-1794 znajdowała się słynna w XVIII w. na całą Rzeczpospolitą Republika Pawłowska. Dzieje tego unikatowego państewka, założonego przez ks. kanonika Pawła Ksawerego Brzostowskiego (1739-1827) w miejscu dawnego majątku Merecz, przybliżyła nam Łucja Jurgielewicz, dyrektorka gimnazjum w Turgielach, wielka miłośniczka ziemi rodzinnej i propagatorka idei ks. Brzostowskiego, który jest patronem tej najstarszej szkoły w rejonie solecznickim.
Prowadzone wzorowo muzeum szkolne jest przykładem, jak w mądry i dostępny sposób można mówić o pięknie tej ziemi i ludziach-klejnotach, którzy ją zamieszkiwali. Dowodem na to, że ziemia solecznicka jest bogata w takie przykłady, świadczyła wizyta w innym ważnym miejscu – w Muzeum malarki ludowej Anny Krepsztul, mieszczącym się w budynku szkoły w Taboryszkach. Oprowadziła nas po nim i opowiedziała o życiu „nadwornej malarki Matki Boskiej Ostrobramskiej" Danuta Mołoczko, młodsza siostra, powierniczka i „sekretarka" Anny Krepsztul. Malarka, której naznaczone cierpieniem życie było poświęcone Bogu, bliźnim i sztuce, nie tylko otrzymała tytuł honorowego obywatela Ziemi Solecznickiej, ale ma też szanse zostać błogosławioną.
Ku lepszemu poznaniu
Ostatnim punktem w programie XIII Dni Polonistyki na UW było ogłoszenie wyników i rozdanie nagród uczestnikom konkursu adresowanego do uczniów szkół polskich na Wileńszczyźnie pt. Wczoraj i dzisiaj wileńskiej Alma Mater. Uczestnicy konkursu musieli odpowiedzieć na 8 pytań związanych z dziejami Uniwersytetu Wileńskiego i studiami polonistycznymi, np.: Gdzie i kiedy zaczęła funkcjonować pierwsza polonistyka w Wilnie? Co oznaczał skrót ZNAJ i jaki był cel działalności sekcji ukrytej pod tym skrótem?
Najtrudniejsze okazało się pytanie nr 7: Syn jakiego wybitnego polskiego poety XIX wieku otrzymał w 1926 r. tytuł profesora honorowego Uniwersytetu Stefana Batorego? Chodziło oczywiście o Władysława Mickiewicza, syna i biografa wielkiego Adama. Z odpowiedziami na inne pytania uczestnicy konkursu nie mieli większych trudności, wszystkie prace, nadesłane przez uczniów ze szkół w Jałówce, Mickunach, Awiżeniach, Zujunach i Czarnym Borze zostały zakwalifikowane, chociaż jurorzy nie przyznali miejsca III.
Miejsce I w konkursie zajęli uczniowie klasy 11 ze Szkoły Średniej im. św. Jana Bosko w Jałówce: Albert Tomaszewicz, Jarosław Olechnowicz oraz Albert Awierkijew. Miejsce II przyznano uczennicom 9 klasy Szkoły Średniej w Mickunach Beacie Achramowicz i Julii Gotowskiej. Myślę, że wszyscy uczestnicy konkursu, którzy przybyli na rozdanie nagród, czuli się wyróżnieni, ponieważ po uroczystości zostali zaproszeni na wycieczkę po uniwersytecie, najstarszej i najbardziej prestiżowej uczelni na Litwie, aby przekonać się o panującej tu niezwykłej atmosferze i podziwiać widoki Starówki wileńskiej z dzwonnicy kościoła św. Janów, skąd mickiewiczowskie hasło: „Młodości! ty nad poziomy/ Wylatuj, a okiem słońca,/ Ludzkości całe ogromy/ Przeniknij z końca do końca" wydaje się być szczególnie wymowne.
W imieniu organizatorów Dni Polonistyki na Uniwersytecie Wileńskim chciałabym bardzo serdecznie podziękować Ambasadzie RP w Wilnie za sfinansowanie wycieczki oraz nagród książkowych dla uczestników konkursu i międzynarodowej konferencji studenckiej.
Dr Irena Fedorowicz
Tygodnik Wileńszczyzny
