Konferencja została poświęcona 150. rocznicy Powstania Styczniowego oraz 20-leciu wizyty apostolskiej papieża na Litwę. Oprócz ww. polskiej placówki, która była inicjatorem i gospodarzem spotkania, sympozjum to zgromadziło uczniów litewskich gimnazjów: im. S. Daukantasa, M. Biržiški, Žemynos, Žirmūnų oraz Liceów Ogólnokształcących w Warszawie: im. T. Reytana i A. Kamińskiego.

Sprzyjać integracji
Wileńskie Gimnazjum im. Jana Pawła II od lat współpracuje z litewskimi gimnazjami. W ramach tej współpracy 10 nauczycieli historii na zaproszenie Instytutu Historii Polski wyjechało do Warszawy na spotkanie, którego celem było przybliżenie historii Polski nie tylko dla szkół polskich, ale i litewskich. Pedagodzy z Litwy uczestniczyli w konferencjach zorganizowanych w warszawskich liceach, odwiedzili w stolicy Polski miejsca związane z Powstaniem Styczniowym, Muzeum Historii i Muzeum Powstania Warszawskiego. Tam zrodził się pomysł stworzenia międzynarodowego projektu pt. „Otwórzmy drzwi przeszłości".

„Nauczyciele z wielkim zaangażowaniem uczestniczyli w spotkaniach w Warszawie. Dlatego zechcieli tym duchem i zapałem podzielić się z młodzieżą" – powiedziała Hanna Wach, nauczycielka historii LO im. A. Kamińskiego w Warszawie.

Jak podkreślił Adam Błaszkiewicz, dyrektor Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie, cała konferencja i referaty były pomyślane nie tylko pod kątem historycznym, ale i integracji. „Młodzież przyjmujemy w rodzinach, zarówno w polskich na Litwie, jak i litewskich. Mosty porozumienia trzeba budować i jeżeli wspólnie będziemy robili podobne przedsięwzięcia, to klimat wzajemnych stosunków między Polakami i Litwinami polepszy się, jeśli nie w tym pokoleniu, to chociażby w następnym" – stwierdził dyrektor.

Łamać stereotypy
Projekt trwał w dn. 13-17 listopada. Młodzież z Polski zamieszkała u kolegów z Litwy, którzy brali udział w konferencji. Jak sami zauważyli, stereotypy należy przełamywać, zaś dobrze temu służą podobne przedsięwzięcia. „Taka współpraca uczniów z rówieśnikami zza granicy budzi wielkie zainteresowanie, zarówno przeszłością jak i współczesnością obu krajów. Młodzież poznaje, co jest wspólne, nie tylko ogólnoeuropejskie, ale nasze polsko-litewskie i czym się różnimy" – dzieliła się swoimi spostrzeżeniami Anita Kopczyńska, nauczycielka historii LO im. A. Kamińskiego.

Uczestnicy konferencji byli w podziemiach katedry, Pałacu Władców, zwiedzili Starówkę pod kątem Powstania Styczniowego. Wzięli udział w wykładzie profesora historii Alfredasa Bumblauskasa.

Warszawiacy, zapytani o wrażenia z pobytu w grodzie Giedymina, stwierdzili, że pomysł wspólnej pracy młodzieży polskiej i litewskiej bardzo im przypadł do gustu. „W rodzinach, w których mieszkamy (a są to rodziny zarówno polskie, jak i litewskie), spotkaliśmy się z dobrym przyjęciem. Owszem, nie dało się uniknąć tematu o sprawach polsko-litewskich. Nasi koledzy przyznawali, że wiele osób z ich klasy nie chciałoby mieć Polaka w domu, ale oni nie chcieli zwracać uwagi na stereotypy. Być może dlatego dość szybko nawiązaliśmy kontakty, zintegrowaliśmy się i czas wolny od wykładów spędzamy wspólnie" – opowiadali Ola, Hela, Oskar i Agata z LO im. T. Reytana, podkreślając, że językiem do porozumienia z Litwinami jest angielski.

Młodzież młodzieży
Organizatorzy konferencji zaproponowali, by młodzież skupiła się nad dwoma tematami – wizyty Jana Pawła II i rocznicy Powstania Styczniowego. Na konferencji uczniowie zaprezentowali 14 referatów w formie prezentacji multimedialnej. Wcześniej odwiedzili miejsca związane z powstaniem w Wilnie i Warszawie, w bibliotekach uzupełniali wiedzę o dowódcach, używanej wówczas broni i amunicji, obejrzeli wiele fragmentów filmów dotyczących wizyt Jana Pawła II na Litwie i w Warszawie. Zdobytą wiedzą dzielili się z rówieśnikami. Natomiast w zrozumieniu referatów pomagało tłumaczenie, którym zajęła się młodzież Gimnazjum im. Jana Pawła II.

Pewną ciekawostką był wykład dotyczący gałęzi rodziny Platerów, opowiedziany przez potomka tego rodu – ucznia z LO im. A. Kamińskiego w Warszawie – Ksawerego Platera.

Pobudzać kreatywność
Po wykładach młodzież do dyspozycji miała warsztaty przygotowane przez nauczyciela historii Wiktora Łozowskiego oraz katechetkę Brygidę Nadtoczy. Na zajęcia z historii uczniowie szykowali prezentacje, jak potoczyłyby się dzieje, gdyby zwycięstwo powstania było po stronie Rzeczypospolitej. „W tym roku pan Wiktor zaproponował nam interaktywne zajęcia z historii. W ramach kółka historycznego szykowaliśmy warsztaty dla rówieśników podczas konferencji, co by było, gdyby zwycięstwo było po naszej stronie. Zaś uczestnicy zajęć mieli wymyślić zachowanie carskiej Rosji po przegranej" – opowiedział Andrzej Iwaszko z Gimnazjum im. Jana Pawła II, zapewniając, że na brak pomysłów nie można było narzekać.

Podczas warsztatów z religii młodzież pracowała z fragmentami wypowiedzi Jana Pawła II dotyczącymi pokoju i błogosławieństwa. Rysowała do nich symbole. „Uczestnictwo w projekcie było bardzo interesujące, wiele się dowiedzieliśmy o Powstaniu Styczniowym i spotkaniach Jana Pawła II z wiernymi. Znaleźliśmy tutaj wielu przyjaciół. Takie przedsięwzięcie pozwala poznać kulturę innych narodów, ciekawe są konferencje młodzieży innych narodowości" – dzieliły się swoimi spostrzeżeniami Saulė Marcinkevičiūtė i Skaistė Mikėliūnaitė z litewskiego Gimnazjum im. S. Daukantasa, podkreślając, że współpraca z rówieśnikami innych szkół daje dużo nowych pomysłów na organizowanie nowych projektów.

Płaszczyzna sztuki
Uczniowie Gimnazjum im. Jana Pawła II podczas konferencji wystawili przedstawienie oparte na fragmentach dramatu Karola Wojtyły „Przed sklepem jubilera". W celu przybliżenia twórczości Jana Pawła II także dla Litwinów, sztukę artyści zaprezentowali w dwóch językach – polskim i litewskim. Połączenie dwóch języków odkryło jeszcze jeden wymiar sztuki Wojtyły, że miłość jest ponad ludzkimi podziałami.

„Tworząc ten projekt chcieliśmy podkreślić, że polskie szkoły Wilna współpracują z litewskimi, a to służy budowaniu mostów między obu narodami" – powiedziały lituanistki Gimnazjum im. Jana Pawła II Lina Činčiuvienė i Eglė Ratkevičienė, podkreślając, że historia dowodzi, iż jedność obu narodów jest możliwa. Natomiast dogłębne studiowanie faktów historycznych i zainteresowanie nimi uczniów daje szansę na to, by stosunki Polski i Litwy były takie, jak w roku 1863.

Teresa Worobiej