Józef Piłsudski to jeden z najbardziej zasłużonych polityków w historii. Jego nazwisko kojarzy się najczęściej z odzyskaniem przez Polskę niepodległości. Znamy go jako patriotę, wodza, polityka, działacza niepodległościowego. Czytaliśmy na lekcjach, że nazywano go „dziadkiem narodu“. Wiemy, że miał ogromne poczucie humoru. Jednak celem naszego wspólnego działania z Szkołą Podstawową nr 35 w Bydgoszczy było poznanie miejsc, które pomogły mu zostać patriotą, poznanie miejsc na Litwie, które chronią o nim pamięć. Tak powstaje projekt „Ścieżkami Józefa Piłsudskiego na Litwie“.
Projekt trwał od 21 kwietnia do 27 kwietnia. Do naszego gimnazjum przybyło 21 uczniów wraz z opiekunami p. Joanną Dobber-Wożnicką, Renatą Walczak, Marią Pasińską. Kierownikiem projektu jest p. Ewa Jędrzejczak-Taranek, a fotoreporterem Kamila Zroślak.
Pierwszy dzień projektu rozpoczęliśmy od mszy świętej w kościele pw św. Michała Archanioła w Niemenczynie. Po mszy udaliśmy się do Mejszagoły do dworku Houwaltów, gdzie obecnie mieści się Centrum Rzemiosła Tradycyjnego. Kierownik placówki Jolanta Łapińska opowiedziała, że dwór został odnowiony i można tu się nauczyć wicia palm, rzeźbiarstwa, garncarstwa, produkcji mydła. Tutaj uczniowie zapoznali się z historią plecenia palm na Wileńszczyźnie oraz każdy uczestniczył w zajęciu praktycznym. Palmy zadziwiły każdego, bo każdy włożył w swą pracę wiedzę z kolorystyki i kierował się poradami pani palmiarki. Uczestnicy projektu pod okiem Łucji Żdanowicz zapoznali się z garncarstwem. Wykonali talerze z narodowymi motywami z okazji 100. lat niepodległości Polski i Litwy.
Kolejnym miejscem naszej znajomości z kulturą Wileńszczyzny było Muzeum Księdza Prałata Obrembskiego. Tu mieliśmy piękną lekcję o miłości do ziemi ojczystej księdza i do mieszkańców miasteczka. Ksiądz prałat jest znany daleko poza granicami Litwy, bo odwiedzali go politycy, ambasadorowie, dziennikarze i prezydent Polski. Ten skromny domek był świadkiem spotkań księdza z młodzieżą i dziećmi.
Nasza projektowa ścieżka przywiodła nas do letniej rezydencji Marszałka Józefa Piłsudskiego w Pikieliszkach. Mogliśmy podziwiać piękny krajobraz oraz dworek, którego w roku 1930 właścicielami zostali Józef i Aleksandra Piłsudscy.
W tym dniu był jeszcze spacer nad jezioro i zwiedzanie Muzeum Etnograficznego Wileńszczyzny.
Drugi dzień pobytu gości – to uroczyste otwarcie projektu. Uczestniczyli podczas otwarcia goście z Polski, uczniowie, dyrekcja gimnazjum, bibliotekarki.
Uczestnicy projektu w tym dniu zwiedzili Zułów. Wysłuchali opowiadania przewodnika o historii rodu i miejscu urodzin Józefa Piłsudskiego. Zgromadzili materiał o historii kościoła w Powiewiórcę.
Próba z zespołem „Perła“ pod kierownictwem Germana Komarowskiego w Wielofunkcyjnym Ośrodku w Niemenczynie pozwoliła gościom z Polski poznać zainteresowania swych rówieśników oraz ich umiejętności. Były jeszcze mecze piłki nożnej i siatkówki, a wieczorem zabawa dyskotekowa.
Podziwialiśmy piękne Troki oraz zamek. Mieliśmy spotkanie z wicedyrektorem Domu Polskiego w Wilnie p. Władysławem Wojniczem, a także zwiedziliśmy ekspozycję poświęconą Józefowi Piłsudskiemu i akcji pod Bezdanami. Podczas tej akcji w 1908 r. J. Piłsudski wraz z towarzyszami dokonali ataku na rosyjski pociąg. Zdobyli ponad 200 tys. rubli, które zostały przeznaczone na zakup broni.
Podczas spotkania z p. radną Renatą Cytacką w Samorządzie Wilna dowiedziliśmy się o pracy radnych, o frakcji polskiej. Otrzymaliśmy upominki. Mogliśmy podziwiać Wilno z dwudziestego piętra budynku samorządu miasta.
Uczestnicy projektu z okazji 100-ej rocznicy Polski i Litwy odwiedzili Sejm RL. Posłanka Rita Tamašunienė zaprosiła do jednej z sal Sejmu RL i opowiedziała o swej działalności. Wręczyła upominki. Przewodnik zapoznał uczniów z historią państwa. Wymownym świadkiem walki o niepodległość narodu litewskiego jest memoriał 13-ego stycznia przy Sejmie.
Dalej ścieżka projektu zaprowadziła do redakcji „Kuriera Wileńskiego“, na cmentarz na Rossie. Przewodnik opowiedział o działalności J. Piłsudskiego w Wilnie, o historii cmentarza. Uczniowie zapalili znicze i wszyscy zaśpiewaliśmy hymn Polski. Odwiedziliśmy groby: J. Lelewela, W. Syrokomli, A. Wiwulskiego. Barokowy kościół św. Piotra i Pawła oczarował wszystkich. Byliśmy w muzeum A. Mickiewicza i zwiedziliśmy Starówkę. W Ostrej Bramie zobaczyliśmy wotum Marszałka Józefa Piłsudskiego ze słowami : „Dziękuję Ci Matko za Wilno”. Marszałek był wielkim czcicielem Matki Bożej.
Ostatni dzień projektu minął niepostrzeżenie. Uczestnicy projektu w zespołach rysowali plakaty na temat odnośnie patronów obu szkół, Marszałka Józefa Piłsudskiego. Szykowali prezentacje o realizacji projektu „Ścieżkami Józefa Piłsudskiego na Litwie“. Wydali specjalny numer gazetki szkolnej.
Na podsumowaniu byli obecni starosta gminy Niemenczyn Edward Puncewicz, radna Irena Karpavičienė, dyrekcja gimnazjum, nauczyciele, uczniowie.
Realizacja projektu była możliwa dzięki Wydziałowi Konsularnemu Ambasady RP w Wilnie i Samorządowi Rejonu Wileńskiego. Serdecznie dziękujemy za pielęgnowanie patriotyzmu.
Środki finansowe i materiały promocyjne na realizację projektu po stronie Polski pozyskano z następujących źródeł:
• Urząd Miasta Bydgoszczy
• Gotowski Budownictwo Komunikacyjne i Przemysłowe
• Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe DRABEX
• Poseł do Parlamentu Europejskiego Kosma Złotowski
• Radny Rady Miasta Bydgoszczy Szymon Róg
• Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy
• Konsul Honorowy Republiki Litewskiej w Toruniu
• Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego
• Wojewoda Kujawsko-Pomorski
• Urząd Miasta Torunia
• Radio PiK
• prywatne osoby: Państwo Kapuścińscy, Chmielewscy, Januchowscy, Ciesielscy, Nowakowscy, Grabowscy, Chmielowie, Lacknerowie, Mathia, Ramianowie, Gryczkowie, Walczakowie, Kosmowscy, Marcinkowscy, Szmelterowie, Woźniccy, Dolni, Pani Izabela Adamczak, Pani Katarzyna Lipigórska, Monika Pikos, Pani Ewa Jędrzejczak-Taranek.
Dziękujemy naszym partnerom z Bydgoszczy i mamy cichą nadzieję, że nasza przyjaźń będzie kwitła i wyda plony.
Krystyna Rostowska
Gimnazjum im. Konstantego Parczewskiego w Niemenczynie