Przed dwoma laty członkowie komitetu wzięli udział w wyjazdowym posiedzeniu, podczas którego udali się na ten zabytkowy cmentarz w Wilnie. Wówczas podjęto decyzję o przyznaniu tej nekropolii statusu obiektu dziedzictwa kulturowego, zaś pytania dotyczące stanu cmentarza postanowiono rozstrzygać wspólnie z samorządem m. Wilna.

Po zmianie władz Wilna zrodziły się obawy o dalszej współpracy, dlatego przedstawicieli samorządu poproszono o przedstawienie przebiegu prac dotyczących cmentarza na Rossie.

Władze m. Wilna ubiegłej kadencji, kiedy to stolicą współrządziła AWPL, wiele zdziałały, by polepszyć stan cmentarza: w miarę możliwości finansowych dbano o groby, wyremontowano część północnego ogrodzenia na Starej Rossie, odbudowano ściankę podporową, dbano o roślinność, realizowano litewsko-polski projekt „Cmentarz na Rossie w Wilnie. Badania inwentaryzacyjne, historyczne i językoznawcze", prowadzono współpracę z Uniwersytetem Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, opracowano cyfrową mapę, która ma pomagać w odnalezieniu grobów pochowanych na tym cmentarzu osób.

Przedsiębiorstwo samorządowe „Vilniaus planas" przedłożyło samorządowemu wydziałowi ds. ochrony dziedzictwa kulturowego do oceny ostatnią koncepcję dotyczącą cmentarza. Po przeanalizowaniu i sporządzeniu wniosków dotyczących projektu dokumenty zostaną przekazane Departamentowi Dziedzictwa Kulturowego przy Ministerstwie Kultury.

Zadbanie o cmentarz na Rossie było jednym z priorytetów władz poprzedniej kadencji samorządu m. Wilna. Planowano, że opracowanie projektu technicznego dotyczącego nekropolii dobiegnie końca do 1 września tego roku, a wartość tych prac oszacowano na około 242 tys. euro.

Przewodnicząca Państwowej Komisji Dziedzictwa Kulturowego Gražina Drėmaitė oświadczyła na posiedzeniu komitetu, że po wyborach nowej rady i mera nie ma gwarancji, ze nowy mer będzie kontynuował priorytetowy dla poprzedniej władzy projekt zadbania o zabytkową wileńską nekropolię. Zgodziła się z nią przewodnicząca sejmowego komitetu ds. oświaty, nauki i kultury Audronė Pitrėnienė, która powiedziała, że nieobecność przedstawicieli nowo wybranych władz stolicy na posiedzeniu tylko potwierdza te obawy.

Wicemarszałek J. Narkiewicz podkreślił, że mimo zmiany władz cmentarz na Rossie powinien pozostać priorytetem władz miasta. Poseł wystąpił z propozycją zwrócenia się do Ministerstwa Środowiska z wnioskiem o podjęcie współpracy mającej na celu zapewnienie polepszania stanu cmentarza oraz zapewnienia finansowania niektórych prac porządkowych.

Prezes Społecznego Komitetu Opieki nad Starą Rossą Alicja Klimaszewska do członków komitetu skierowała prośbę o ustawienie przy wejściu na cmentarz tablicy informacyjnej oraz zamontowanie kamer, bowiem w kaplicach pomieszkują bezdomni, a groby dewastują wandale.

Cmentarz na Rossie jest jedną z najbardziej znanych i najstarszych nekropolii na Litwie. Liczący prawie 250 lat cmentarz do tej pory nie został uznany za pomnik kultury. Nekropolia ta jest żywym pomnikiem historii miasta, muzeum pod gołym niebem, częścią historii kraju.

Jeszcze w 2013 roku Państwowa Komisja Dziedzictwa Kulturowego zaaprobowała projekt rezolucji rządu w sprawie nadania statusu prawnego cmentarzowi. Jednak projekt ugrzązł w Ministerstwie Kultury. Podczas posiedzenia komitetu zaznaczono, że resort nie dba należycie o poprawę stanu cmentarza na Rossie.

Podczas posiedzenia postanowiono zaproponować, by rząd uznał cmentarz na Rossie za obiekt dziedzictwa kulturowego o znaczeniu narodowym, wnioskować do samorządu o ustawienie tablicy informacyjnej zawierającej dane o pochowanych tutaj osobach zasłużonych dla państwa litewskiego i kultury. Ponadto członkowie komitetu postanowili zwrócić się do samorządu o sfinansowanie zainstalowania na cmentarzu monitoringu.

Sprawa dbania o cmentarz na Rossie będzie w dalszym ciągu monitorowana przez wicemarszałka sejmu J. Narkiewicza oraz sejmowy komitet ds. oświaty, nauki i kultury.

„Cmentarz na Rossie - to najstarsza nie tylko w Wilnie, lecz też w Europie nekropolia, która potrzebuje opieki, troski, uwagi oraz współpracy" – oświadczył poseł z ramienia AWPL.

Na cmentarzu spoczywają polscy żołnierze polegli w bojach 1919, 1920, 1939 i 1944, a także znane postacie polskiej, białoruskiej i litewskiej historii. Na wileńskiej Rossie spoczywa również matka Józefa Piłsudskiego - Maria z Billewiczów Piłsudska oraz urna z sercem Józefa Piłsudskiego.