Wszystkich zebranych na święcie polskiego folkloru na ziemi szyrwinckiej, przywitała prowadząca festyn wicemer Wilna, Edyta Tamošiūnaitė: „Dzisiaj przygotowaliśmy dla Państwa piękny program i myślę, że wspólnie razem te 3 godziny spędzimy na wesoło.  Niech dzisiaj każdego ozdabia uśmiech, dobre emocje. Niech dzisiaj, tutaj, w Szawlach panuje świąteczny nastrój” – życzyła wszystkim prowadząca.

Następnie Edyta Tamošiūnaitė powitała dostojnych gości, którzy przybyli do Szawli: proboszcza mejszagolskiej parafii ks. Edwarda Dukiela, prezesa Związku Polaków na Litwie i Akcji Wyborczej Polaków na Litwie - Związku Chrześcijańskich Rodzin, europosła Waldemara Tomaszewskiego, posłów Republiki Litewskiej: Ritę Tamašunienė oraz Czesława Olszewskiego, przedstawicieli starostwa jawniuńskiego oraz wszystkich zgromadzonych na festynie.

Edyta Tamošiūnaitė przedstawiła także program artystyczny festiwalu oraz zaprezentowała zespoły oraz artystów, którzy uświetnili swymi występami tegoroczny festyn. Podczas święta wystąpiły, obok organizatorów festiwalu – zespołu „Czerwone Maki”, takie zespoły jak: rosyjski zespół pieśni ludowej „Łada” (Glinciszki, rejon wileński), Zespół pieśni i tańca „Brzózka” (Glinciszki, rejon wileński), zespół folklorystyczny „Tolerancja” (Olita), Katarzyna Parszuta (rejon wileński), Dariusz Niedźwiedzki (rejon trocki), żydowski zespół pieśni i tańca „Fajerlech” (Wilno), kwartet rodzinny Gancewskich „Cztery Plus” (Wilno), Młodzieżowy Zespół Taneczny "Przyjaźń" z Mejszagoły oraz goście z Macierzy - Polski zespół pieśni i tańca (Rozogi, Polska).

Ten festyn jest nam potrzebny każdego roku

„Jestem na tym festynie po raz drugi, swoją posługę w mejszagolskiej parafii rozpocząłem właśnie od tego festynu. Przyszedłem do parafii w lipcu ubiegłego roku, a już w sierpniu był festyn” – wspominał proboszcz parafii mejszagolskiej ks. Edward Dukiel. Duchowny zaznaczył, że w dniu dzisiejszym obchodzimy w Kościele święto Przemienienia Pańskiego: „Dzisiaj warto byłoby zapytać, jak możemy zmienić swoje życie na lepsze? Jednym z takich znaków, pomocą, jest festyn, bo wyjdziemy z niego przepełnieni radością, poczuciem bliskości jeden wobec drugiego. Myślę, że te znaki ludzkie, zwykłe, codzienne pomagają nam zmieniać swoje życie. Życzę Wam wszystkim, abyście dzisiaj wychodząc stąd, jadąc do domu, byli napełnieni radością i ta radość prowadziła Was dalej. Niech ten festyn żyje dalej, gdyż jest nam potrzebny każdego roku, abyśmy jak akumulator nasycili się tą dobrocią i radością na cały przyszły rok.” – mówił ks. E. Dukiel.

O sile narodu stanowi również jego kultura

„Takie festyny kultury polskiej są bardzo ważne, szczególnie mieszkając poza Macierzą, tym bardziej w obecnym świecie, gdy zanikają granice, gdy narody się mieszają. O sile narodu będzie stanowiła między innymi jego kultura. Cieszymy się, że jest na tym festynie sporo naszych, polskich zespołów. Ogółem mamy ich na Wileńszczyźnie ponad setkę i to jest nasza ogromna siła w krzewieniu naszej kultury, ale też w utrzymaniu naszej tożsamości, w zachowaniu języka ojczystego. Cieszymy się także, że są z nami zespoły z Macierzy, z gminy Rozogi.” – mówił prezes ZPL i AWPL witając wójta gminy Zbigniewa Kudrzyckiego oraz towarzyszących mu samorządowców. W. Tomaszewski podziękował miejscowemu oddziałowi ZPL na czele z panią Stefanią Tomaszun, „za te 18 lat, za to, że pielęgnowaliście te festyny, za to, że to „dziecko” stało się pełnoletnie.” – mówił.

Musimy brać swój los w swoje ręce

„Jako Polacy szanujemy wszystkie narodowości, dziś na festynie wystąpił np. zespół żydowski, litewski, będzie rosyjski, ale przede wszystkim musimy zadbać o swoje sprawy. Tutaj w rejonie szyrwinckim jest to szczególnie ważne, gdyż jesteśmy tu w zasadzie w mniejszości, chociaż na terenach Parafii Olańskiej, Podbrzeskiej i Mejszagolskiej części rejonu szyrwinckiego Polacy wciąż stanowią większość. Ważne jest, by swoją kulturę i język ojczysty kultywować nieskrępowanie, mieć szkolnictwo w języku polskim. Niestety w rejonie szyrwinckim nasze szkoły buldożerowym sposobem zostały zamknięte. Nie musimy jednak tylko narzekać, ale brać swój los w swoje ręce – przed nami w nadchodzącym roku, 5 marca, bardzo ważna batalia samorządowa. Musimy się zmobilizować, by mieć swoich przedstawicieli w radach samorządowych, żeby rozstrzygać swoje sprawy, żeby nikt w buldożerowy sposób naszych placówek oświatowych nie zamykał. Jako prezes ZPL i AWPL służę wszelką pomocą, aby skoncentrować siły na przyszłą wiosnę i odzyskać dwa polskie mandaty radnych w rejonie szyrwinckim” – podkreślił W. Tomaszewski. Na zakończenie podziękował organizatorom festynu, w szczególności pani prezes Stefanii Tomaszun, wszystkim członkom ZPL w rejonie szyrwinckim za oddaną pracę społeczną na rzecz polskości, a także wręczył na ręce byłej radnej AWPL Rasy Tomaszun słodki upominek dla wszystkich.

Tu jest żywa kultura polska

„Festyn ten, którego inicjatorką i niestrudzoną organizatorką jest pani Stefania Tomaszun, za każdym razem potrafi nas czymś zadziwić. W tym roku jest to wielokulturowy festyn – mamy zespół żydowski, i rosyjski, i polski, i litewski, mamy również gości z Macierzy – bardzo nam miło, że nas odwiedzają, że przywożą do nas kulturę polską. Tutaj, na ziemi szyrwinckiej nie ma ani ośrodka polskiej kultury, ani polskiej szkoły, ale jest żywa kultura polska. Każdego roku wszyscy czekamy na festyn, zastanawiamy się: co nowego zobaczymy w tym roku?” – mówiła posłanka Rita Tamašunienė. Parlamentarzystka podziękowała również zespołowi „Czerwone Maki” z p. Stefanią Tomaszun na czele „za ten trud, za inicjatywę wszystkiego, co dzieje się w szyrwinckim rejonie”. Podziękowania skierowała także do byłej radnej – Rasy Tomaszun, „która włożyła tu wiele trudu fizycznego, nie mówiąc o koordynacji wszystkiego. Myślę, że najwyższa pora, by nasza pani Rasa wróciła do rady Szyrwint i była naszą przedstawicielką” – podsumowała swą wypowiedź R. Tamašunienė

Jeżeli jest kultura, wszystko będzie trwało

„Jestem kolejny raz pod ogromnym wrażeniem, cieszy się i raduje dusza, że w taką pogodę tak licznie zebraliście się, bo naprawdę piękne jest święto i piękny jest nastrój.” – mówił do zebranych poseł na Sejm RL Czesław Olszewski, który na festyn wraz z małżonką przybył aż z Ławaryszek. „Jeżeli jest kultura, wszystko będzie dobrze, wszystko będzie trwało i my będziemy trwali” – mówił. Przypomniał także, że dziś obchodzimy święto Przemienienia Pańskiego oraz podkreślił rolę wiary w naszym życiu: „My Polacy, zawsze powinniśmy pamiętać, że Bóg jest na pierwszym miejscu i dlatego musimy Go słuchać”. Czesław Olszewski wyraził także uznanie dla działalności p. Stefanii Tomaszun: „Pani Stefania jest takim silnikiem, motorem wszystkiego. Kolejny raz jestem pod wrażeniem, że ta pani potrafi tak pięknie organizować to święto. Mieć na naszych ziemiach takie osoby jak Ona, to honor i zaszczyt” – mówił parlamentarzysta wręczając kierowniczce „Czerwonych Maków” bukiet kwiatów.

Wójt gminy Rozogi, Zbigniew Kudrzycki przywitał wszystkich przybyłych na festyn, ale przede wszystkim zwrócił się do p. Stefanii Tomaszun, „bo właśnie dzięki Niej tu jesteśmy”. „Jesteśmy z pogranicza kurpiowsko-mazurskiego. Cieszymy się, że możemy przed Państwem wystąpić i zaprezentować naszą kurpiowska kulturę. Warto pogratulować tego festiwalu, gdyż mamy tu mozaikę kultur i jest to piękne, że to wszystko państwo kultywujecie, przede wszystkim tradycję polską. Życzymy powodzenia w dalszej pracy, wszystkiego dobrego!” – mówił Z. Kudrzycki.

W trakcie festynu grupa „Tatarski Smak” zaznajamiała z narodową tatarską kuchnią. Chętni za symboliczną cenę mogli skosztować niecodziennych dań. Na najmłodszych czekały liczne niespodzianki.

Organizatorami święta był, obok zespołu „Czerwone Maki”, Szyrwincki Oddział Rejonowy Związku Polaków na Litwie oraz Jawniuńskie Towarzystwo Kultury Polskiej.

***

Zespół „Czerwone Maki” powstał w 1989 roku. Jego założycielką była nauczycielka muzyki i historii pani Stefania Tomaszun. Od początku istnienia zespół troszczy się o tradycyjny repertuar ludowy oparty na pieśniach Wileńszczyzny, chroniąc folklor przed zapomnieniem, a jednocześnie ukazując jego piękno i bogactwo.

Swój pierwszy występ publiczny zespół miał w maju 1989 roku w Domu Kultury w Antonajciach. Koncert został poświęcony Dniowi Matki. Pierwszą piosenką, którą „Czerwone Maki” wykonały dla publiczności, była „Serdeczna matka”.

Zespół prowadzi bogate życie kulturalne i społeczne, uczestniczy w tradycyjnych festynach muzyki ludowej, występuje na scenie międzynarodowej – gościł w wielu miastach Polski. Aktywnie uczestniczy w wydarzeniach poświęconych świętom państwowym Litwy i Polski, pieśnią wysławia Najświętszą Matkę w kościołach katolickich. Angażuje też miejscową młodzież do poznawania kultury polskiej, organizując wieczory edukacyjne, a także prezentując prace młodych twórców.

Zespół śpiewa piosenki nie tylko słynnych kompozytorów, lecz sam tworzy nowe utwory. Teksty piosenek układa przyjaciółka od pierwszych lat od założenia zespołu, poetka Władysława Orszewska-Kursevičienė, a melodie kierownik zespołu wraz z przyjaciółmi.