Polskie kolędy i pastorałki to okazja do wspólnego śpiewania w gronie najbliższych, a przede wszystkim kultywowanie polskiej tradycji. Kolędy i pastorałki wzruszają, przywołują wspaniałe wspomnienia, stwarzają atmosferę radości oraz sprzyjają zadumie. To one tworzą ten niesamowity, magiczny, ciepły klimat, na który czekamy cały rok.
W sobotę, 29 stycznia, w Rudominie rozbrzmiewały przepiękne kolędy. Odbył się tu przegląd kolęd, pastorałek i zespołów kolędniczych, którego organizatorem był Wielofunkcyjny Ośrodek Kultury w Rudominie.
Celem tego przeglądu było kultywowanie tradycji i popularyzacja kolęd, pastorałek, ludowych obyczajów i obrzędów związanych z okresem świąt Bożego Narodzenia, pielęgnowanie tradycji śpiewania kolęd i pastorałek oraz ochrona przed zanikaniem zwyczaju kolędowania, popularyzacja kolęd i pastorałek w środowisku dzieci, młodzieży i dorosłych, jak też pobudzanie twórczych zainteresowań młodego pokolenia. W przeglądzie mogli brać udział soliści, duety, zespoły wokalne, zespoły wokalno-instrumentalne, chóry, zespoły śpiewacze i grupy kolędnicze. Każdy z wykonawców był zobowiązany do przygotowania jednego utworu nawiązującego do tematyki bożonarodzeniowej (np. kolęda, pastorałka). Promowane były kolędy i pastorałki dawne i mało znane. Można było również zaprezentować własną twórczość artystyczną.
Przegląd cieszył się ogromnym zainteresowaniem. Wzięło w nim udział wiele zespołów oraz solistów z różnych miejscowości rejonu wileńskiego.
Przybyłych na przegląd gości i uczestników przywitali gospodarze święta. Przed publicznością wystąpił Zespół Pieśni i Tańca Ludowego „Rudomianka”, a także solistki Gabriela Ždanavičiūtė oraz Miłda Andruszczenko. Ze sceny rozbrzmiewały wzruszające piosenki bożonarodzeniowe, były recytowane piękne wiersze.
Swój dorobek artystyczny zaprezentował Zespół Kolędniczy z Kowalczuk. Zespół ten zapoznał wszystkich z dawnym zwyczajem kolędowania. Obyczaj ten polegał na tym, że pięknie poprzebierane grupy kolędnicze odwiedzały domy po kolędzie, śpiewały kolędy i pastorałki, prezentowały krótkie przedstawienie. W zamian gospodarze obdarowywali ich jedzeniem, a nawet drobnymi monetami. Wierzono, że kolędnicy przynoszą szczęście domowi oraz jego mieszkańcom. Zespół kolędniczy z Kowalczuk przedstawił niezwykle uroczą inscenizację bożonarodzeniową, przeplataną śpiewanymi dialogami i kolędami. Publiczność nie szczędziła dłoni oklaskując występ tego zespołu. Wszyscy byli zachwyceni fantastycznym przedstawieniem, wzruszającymi pieśniami, dźwięcznymi głosami aktorów oraz ich pięknymi strojami. To była prawdziwa uczta dla duszy.
Na przegląd kolęd i pastorałek do Rudominy zawitał zespół wokalny „Nuta” z Szumska. Zespół powstał w 2017 roku i tworzą go młode, energiczne, utalentowane dziewczyny, które lubią śpiewać i grać. Dziewczyny prezentują piosenki w różnych językach. Koncertują na terenie gminy i poza jej granicami. Zespołem kieruje Lech Petkiewicz.
Rudominę reprezentował zespół wokalny „Kolurija”, pod kierownictwem Janiny Pamarnackienė. To entuzjaści muzyki. W swoim repertuarze mają wiele piosenek estradowych. Zespół aktywnie uczestniczy we wszystkich uroczystościach, koncertach, festiwalach rejonu wileńskiego i całej Litwy.
Swym występem zachwycił publiczność również zespół wokalny „Wesołe nutki” z Rukojń. Kierownikiem jest Wanda Masłowska. Uczestnicy zespołu są koleżeńscy, energiczni, tryskający dobrym nastrojem i optymizmem. To mogli odczuć goście, którzy oglądali sobotni występ zespołu. Zespół „Wesołe nutki” zaśpiewał wesołą kolędę „Skrzypi wóz” i pastorałkę „Od serca do ucha”.
Z Rukojń przybył również zespół wokalny „Echo”. Kierownikiem artystycznym jest Siergiej Zarszczikow. Zespół jest bardzo zróżnicowany, gdyż śpiewają w nim mężczyźni i kobiety, dzieci i dorośli. W repertuarze zespołu są wesołe utwory estradowe, ludowe, religijne, patriotyczne w językach polskim, rosyjskim, litewskim. Zespół występuje na imprezach lokalnych, a także na innych świętach rejonu wileńskiego np. św. Jana w Rudominie, festyn „Kwiaty Polskie” w Niemenczynie i in., koncertował także w Polsce. W 2019 roku zdobył III miejsce w eliminacjach Międzynarodowego Festiwalu Kolęd i Pastorałek im. ks. Kazimierza Szwarlika w Będzinie. W roku 2021 został laureatem festiwalu poezji Marii Konopnickiej w Przedborzu. Podczas przeglądu kolęd i pastorałek w Rudominie „Echo” wykonało takie mniej znane, ale nie mniej piękne, kolędy, jak: „Z narodzenia Pana”, „Lulaj go matko”, „Jakie światło nad Betlejem się rozchodzi”.
Wojdaty na przeglądzie reprezentowały dwa zespoły – zespół wokalny „Ballada” i chór mieszany „Pagirių dainoriai”. Zespół wokalny „Ballada” powstał w 1991 roku. Repertuar zespołu składa się z pieśni ludowych, utworów klasycznych, sakralnych oraz autorów wileńskich. Uczestniczy w różnych imprezach, konkursach, festiwalach, śpiewa na odpustach w Ostrej Bramie, w Trokach. Zespołem kieruje Teresa Kołtan. W repertuarze chóru „Pagirių dainoriai”, pod kierownictwem Janiny Pamarnackienė, są utwory świeckie i sakralne. Chór uczestniczy w festiwalach, imprezach miast i rejonów, w obchodach świąt państwowych, w imprezach prezentacji książek, w uroczystościach z okazji świąt zawodowych, w wieczorach przyjaźni, w jubileuszowych koncertach zespołów twórczości amatorskiej, w świętach kalendarzowych w miasteczkach i osiedlach. W 2000 r., w 2014 r., w 2018 r. chór uczestniczył w Republikańskim Święcie Pieśni.
Swym występem publiczność zachwycił zespół wokalny „Korzyść” z Mariampola. Został on założony w 2012 roku. Zespół z powodzeniem uczestniczy w różnych konkursach muzycznych i koncertach w rejonie wileńskim („Polskie kwiaty”, RDKC itp.). Oprócz festiwali na Litwie zespół występował także na Kaziukach w Polsce. Kierownikiem zespołu jest Wiktor Garlukowicz.
Mariampol reprezentował zespół wokalny „Harmonia”. To wielonarodowościowy zespół kraju wileńskiego, w którym śpiewają i Polki, i Litwinki. Zespół założyła w 1986 roku śp. Luba Nazarenko. Od roku 2020 zespołem kieruje administrator Wielofunkcyjnego Centrum Kultury w Mariampolu Agnieszka Bobin. Repertuar zespołu stanowią aranżacje pieśni ludowych, kolędy i romanse, znane hity w różnych językach.
W przeglądzie kolęd i pastorałek wziął również udział zespół wokalny „Borowianka” z Czarnego Boru, pod kierownictwem Kazimierza Moroza. Zespół ten powstał w roku 1989. Celem zespołu – zachować i upowszechniać własną kulturę i dziedzictwo. Członkowie zespołu należą do mniejszości narodowych, a więc starają się połączyć wszystkie kultury, zakorzenione w krwi i sercach mieszkańców Wileńszczyzny. „Borowianka” bierze udział w wielu koncertach, imprezach i festiwalach w rejonie wileńskim.
Z Zujun przybył zespół wokalny „Kresowy płomień”, którego kierownikiem jest Ilona Jurewicz. Założony w 2002 roku zespół poprzez swoją działalność stara się kultywować, promować i zachowywać kulturę polską na Litwie. Kolektyw w swoim repertuarze ma m.in. polskie i litewskie piosenki ludowe, religijne oraz utwory współczesne. Członkowie zespołu nie tylko śpiewają, jak również sami aktywnie uczestniczą w organizacji różnego rodzaju przedsięwzięć. A są to – zapusty, dożynki, walentynki, obchody Dnia Koronacji Króla Mendoga, wieczory tematyczne i autorskie, koncerty bożonarodzeniowe, kiermasze.
Na scenie pojawił się również zespół wokalny „Wiosna” z Grygajć, pod kierownictwem Evaldasa Vasiliauskasa. Od dnia założenia (2000 rok) zespół swoją działalnością muzyczną pielęgnuje polskie tradycje i obyczaje. Śpiewa piosenki patriotyczne, historyczne, rodzinne, miłosne w języku polskim, litewskim, rosyjskim, białoruskim, ukraińskim. Zespół aktywnie bierze udział w wielu imprezach, koncertach w rejonie wileńskim i po za jego granicami. Zespół wokalny „Wiosna” uwielbia podróże i już odwiedził takie kraje jak: Polska, Estonia, Szwecja i Finlandia. Zespół zaprezentował obrazy sceniczne na temat Bożego Narodzenia.
Mickuny reprezentowały dwa zespoły – zespoły wokalne „Przyjaciele” oraz „Mickunianka”. Zespół „Przyjaciele” powstał w 2011 roku. Liczy 14 osób, z nich 10 kobiet i 4 mężczyźni. „Przyjaciele” to jest zespół seniorów. Cieszą nas różnego rodzaju piosenkami, ludowymi, patriotycznymi, kościelnymi, religijnymi. Zespół śpiewa nie tylko w języku polskim, lecz także i w języku litewski, rosyjskim, białoruskim oraz ukraińskim. Zespół „Przyjaciele” jest znany nie tylko u nas w rejonie, ale również w innych rejonach i w Polsce. Zespół wokalny „Mickunianka” został założony w 2018 roku. Celem zespołu jest kultywowanie tradycji i kultury, ludowych obyczajów i obrzędów. Śpiewa piosenki ludowe religijne, starodawne, nowoczesne i napisane przez poetę zespołu. „Mickunianka” wykonuje utwory w języku polskim, litewskim, rosyjskim, białoruskim i ukraińskim. W tym roku zespół ten wziął udział w przeglądzie online.
W przeglądzie kolęd i pastorałek w Rudominie wzięły udział zespoły nie tylko z rejonu wileńskiego, ale również z rejonu szyrwinckiego. Publiczność mogła podziwiać występ zespołu ludowego „Czerwone Maki”. Zespół został założony w 1989 roku i działa przy Szyrwinckim Oddziale Rejonowym ZPL. Jego założycielką i dotychczasową kierowniczką jest Stefania Tomaszun. „Czerwone Maki” występują na różnych scenach w różnych zakątkach Wileńszczyzny, tam, gdzie mieszkańcy lubią autentyczny śpiew. Zespół jest organizatorem Festynu Kultury Polskiej „Śpiewaj z nami”, który cieszy się ogromną popularnością.
Na scenie w Rudominie wystąpiła również schola „Gaudium” z Wilna. Schola „Gaudium” powstała w 2008 roku w parafii bł. Jerzego Matulewicza w Wilnie. Obecnie śpiewa w każdą niedzielę na Mszy św. w kościele św. Teresy w Wilnie. Scholę tworzą muzycznie uzdolnione dzieci, które grają na różnorodnych instrumentach, takich jak flet, skrzypce, gitara. Celem scholi jest nieść ludziom radość. Dlatego zespół nosi nazwę „Gaudium”, co z języka łacińskiego” oznacza właśnie „radość”. Swoim występem ta schola rozradowała wszystkich gości przeglądu.
Publiczność mogła podziwiać na scenie również występy solowe i w duecie. Tego dnia wystąpiła niezwykle utalentowana Patrycja Dołgopołowa – uczennica szkoły muzycznej, członkini zespołu „Rudomianka”, zdobywczyni II miejsca w swojej kategorii wiekowej na międzynarodowym I Konkursie Piosenki Polskiej „Wileńska nuta do nieba się wznosi” organizowanym przez Fundację „Na Obcej Ziemi”, finalistka „Talent Show”, organizowanego przez WOK w Rudominie. Ogromne wzruszenie wywołał występ uroczej Kamili Szostak z Ławaryszek. W przeglądzie wzięła udział również Marta Ewa Jurewicz – uczennica Progimnazjum im. św. Jana Pawła II w Wilnie, która uczęszcza do szkoły muzycznej, gra na skrzypcach, bardzo lubi śpiewać i tańczyć, co niedzielę ze scholą parafialną śpiewa w kościele św. Teresy w Wilnie. Wiele pozytywnych emocji wzbudził i ogólną sympatie zdobył występ duetu Cezariusza Gancewskiego i Kajetany Pernatkinaitė.
Oceny występów uczestników dokonała jury, powołane przez organizatora. W skład tej komisji weszli: kierownik Wydziału Kultury, Sportu i Turystyki Samorządu Rejonu Wileńskiego Lilia Andruszkiewicz, starszy nauczyciel gry na fortepianie Szkoły Sztuk Pięknych w Rudominie Iwona Chodorowicz oraz dyrektor Wielofunkcyjnego Ośrodka Kultury w Rudominie Wioleta Cereszka. Komisja oceniając występy uczestników przeglądu brała pod uwagę takie kryteria jak: walory głosowe, dobór repertuaru, lnterpretacja utworu i dykcja, poziom trudności wykonywanego utworu oraz ogólny wyraz artystyczny.
W kategorii solowej I miejsce zdobyła Marta Ewa Jurewicz, II miejsce przyznano Kamili Szostak, a III miejsce – Patrycji Dołgopołowej. W kategorii kolędniczej I miejsce zajął Zespół Kolędniczy z Kowalczuk. W kategorii zespołów zwyciężyła schola „Gaudium”, II miejsce przyznano zespołowi „Wesołe nutki”. W kategorii chóru I miejsce zajął chór mieszany „Pagirių dainoriai”, II miejsce zdobył zespół wokalny „Ballada”. Nagrodę Grand Prix komisja przeglądu kolęd i pastorałek przyznała zespołowi „Rudomianka”. Nagrodę specjalną otrzymał zespół ludowy „Czerwone maki”. Nagrody wszystkim laureatom wręczyła kierownik Wydziału Kultury, Sportu i Turystyki Samorządu Rejonu Wileńskiego Lilia Andruszkiewicz.
Nagradzając zwycięzców i uczestników przeglądu przewodnicząca komisji Lilia Andruszkiewicz cieszyła się, że nie zważając na ciężką sytuację epidemiologiczną w kraju przybyło do Rudomina tak wiele zespołów, które potrafiły się skoncentrować i przyszykować do udziału w przeglądzie. „Uważam, że święto było bardzo barwne i wesołe. Przybyliście nie po to, aby wziąć udział w konkursie, ale by sprawić przyjemność sobie i publiczności” – mówiła pani Lilia. I dodała: „Chciałabym zwrócić uwagę na kilka momentów. Przede wszystkim na to, że kontynuujemy dawne tradycje kolędowania, śpiewania kolęd. Ważną rzeczą jest nie tylko wyjść na scenę, ale nie mniej ważną sztuką jest poprawnie zaśpiewać, zarecytować wiersz. Należy również zaznaczyć, że tegoroczny przegląd nie jest już rejonowym, ale przybrał charakter republikański, ponieważ gościmy uczestników z innych samorządów”. Lilia Andruszkiewicz podziękowała pracownikom WOK w Rudominie za zorganizowanie tak wspaniałego przeglądu kolęd i pastorałek.
Organizatorzy przeglądu kolęd i pastorałek pragną serdecznie podziękować Samorządowi Rejonu Wileńskiego za wsparcie finansowe święta oraz patronat.
Andrzej Aszkiełowicz