Okres niemiecki

Urodził się w Lipsku. Ojciec – Herman Bernard Obst – był dyrektorem Muzeum Etnograficznego w Lipsku, matka – Maria Obst (z domu Sokołowska) – pochodziła z osiadłej na Inflantach polskiej rodziny szlacheckiej herbu Korab.

Lata dziecięce i młodzieńcze spędził Jan Konrad Obst na terenie Niemiec. Uczył się w gimnazjum w Lipsku, w konserwatorium i na uniwersytecie (wydział humanistyczny). Jego domeną była historia oraz historia sztuki. 

Okres rosyjski

Kolejny etap jego życia związany jest z Rosją. Z zachowanych rękopisów Jana Konrada Obsta wynika, że początkowo Rosję przemierzał jako śpiewak operowy, a później w charakterze aktora trupy wędrownej. Jego żoną została zawodowa francuska aktorka Blanche (Bianka) Camerlot. Po jej tragicznej śmierci (poronienie) Obst stracił głos (tenor).

Podjął się wówczas pisania recenzji teatralnych. W 1903 r. rozpoczął pracę w redakcji „Kraju”, petersburskiego pisma wydawanego po polsku, gdzie pełnił funkcję sekretarza oraz kierownika działu literacko-kulturalnego aż do jego zamknięcia, później zaś zainicjował wydanie „Kwartalnika Litewskiego”.

W Petersburgu poznał swoją drugą żonę – Różę. Na ten okres przypada nawiązanie kontaktów twórczych z takimi pismami, jak: „Dziennik Poznański”, „Czas”, „Gazeta Lwowska”, „Tygodnik Ilustrowany”, na łamach których aktywnie zabiera głos jako dziennikarz.

Będąc miłośnikiem dzieł sztuki, ich znawcą, gromadził przedmioty o wartości artystyczno-historycznej.

Okres wileński

W 1911 roku redakcja „Kwartalnika Litewskiego” zostaje przeniesiona do Wilna. W 1911 r. Jan Konrad Obst nabył w Wilnie kamienicę nr 11 przy Zaułku Zamkowym, w okresie międzywojennym nazwanym Bernardyńskim. W mieszkaniu, należącym w l. 1911-1940 do Jana Konrada Obsta, przebywał w swoim czasie Adam Mickiewicz. Jan Konrad Obst założył więc tu Muzeum Mickiewiczowskie, które nieodpłatnie udostępniał zwiedzającym.

W tymże roku Obst został członkiem Polskiego Towarzystwa Naukowego. W rok później pełnił obowiązki jego sekretarza. Był też odpowiedzialny za wydawnictwa Towarzystwa. Wygłaszał odczyty, publikował artykuły na łamach pierwszego w XX wieku w Wilnie polskiego czasopisma naukowego „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk”.

Podstawową jednak działalnością Jana Konrada Obsta w tym czasie była jego praca w charakterze dziennikarza. Był redaktorem i jednocześnie wydawcą kilku pism. W 1911 roku ukazała się pod jego patronatem „Gazeta Codzienna”, która była najbardziej poczytnym i najtańszym wówczas dziennikiem polskim na terenie Litwy. Pisząc do obu pism Obst nadal kontynuuje swoją działalność w charakterze korespondenta w prasie wydawanej na terenie Polski.

Wzorując się na warszawskim „Tygodniku Ilustrowanym” stworzył wileńskie „Wiadomości Ilustrowane” (1913 r.) – pismo poświęcone kulturze – jako cotygodniowy dodatek „Gazety Codziennej”. Zamieszczał utwory literackie, pisał o tradycjach regionalnych.

Wojna

I wojna światowa, cenzura okupacyjna sparaliżowały działalność wydawniczą Obsta. W okresie okupacji niemieckiej udało się mu zainicjować wydawnictwo „Biblioteczki dla Ludu i Młodzieży”, jednak cenzura niemiecka dokonała jej konfiskaty, a sam wydawca znalazł się na krótko w więzieniu. W latach 1916-1918 wznawia on wydawanie „Gazety Codziennej” pod nazwą „Dziennik Wileński”. W 1919 r. znalazł się w szeregach Wojska Polskiego.

Działalność kulturalno-oświatowa

Od 1922 r. stał na czele Ligi Robotniczej, organizacji samokształceniowo-oświatowej. Wygłaszał prelekcje z historii i geografii, urządzał kursy. Był jednym z najwybitniejszych działaczy wileńskiej Narodowej Demokracji. Jednak służba kulturze polskiej, wierność katolicyzmowi i hołd składany tradycji narodowej były i pozostały jego dewizą.

W okresie międzywojennym Obst nie przerywa swojej pracy dziennikarskiej. W latach 1925-1933 był redaktorem naczelnym „Dziennika Wileńskiego”. W Wilnie Obst wydał osobno drukiem wiele broszur, kilka książek.

Rubno

Początkowo Rubno było letniskiem państwa Obstów. Zostało nabyte przez Jana Konrada Obsta w 1933 r. W obawie przed rozruchami wojennymi Obst przewiózł do Rubna swoje księgozbiory oraz kolekcje prywatne. W 1940 r. jego biblioteka została przez Rosjan zarekwirowana, dzieła artystyczne wywiezione. Śmierć matki, a wkrótce i żony Róży, były kolejnym, ale nie ostatnim ciosem. Jan Konrad Obst został pozbawiony majątku, pieniędzy, dworu, dachu nad głową.

Wraz ze swoim zarządcą tymczasowo zamieszkał w chłopskiej chacie. Według relacji naocznych świadków, po wojnie Jan Konrad Obst wraz z zarządcą zostali przesiedleni do pobliskiej wsi Dziekaniszki. Ostatnią życiową przystanią Jana Konrada Obsta był stojący na uboczu stary, opuszczony dom. Ich sytuacja materialna była godna politowania. Nie mieli nawet najniezbędniejszych rzeczy, w tym naczyń i pościeli. Okoliczni mieszkańcy dokarmiali obu. Przez całe dnie pisał swoje pamiętniki na podstawie wcześniej sporządzonych notatek. Zmarł 9 marca 1954 roku w wieku 79 lat. Nie pozostawił po sobie potomka.

Jan Konrad Obst został pochowany w Rubnie obok matki i żony, przy kaplicy stanowiącej część jego majątku. Według miejscowej tradycji, był tu niegdyś cmentarz, miejsce wiecznego spoczynku dziedziców Rubna. Nekropolia dziedziców Rubna. Pomnik byłego właściciela Rubna Ryszarda Rouby. Obok – trzy żeliwne krzyże nad grobami syna, matki, żony…

Spuścizna

Książki, pisma i artykuły Jana Konrada Obsta są dostępne m.in. w Bibliotece Akademii Nauk w Wilnie, Bibliotece Narodowej w Warszawie, w Bibliotekach Jagiellońskiej oraz Czartoryskiej w Krakowie. Jego zapiski można przestudiować w Bibliotece Głównej Uniwersytetu w Białymstoku.

Na podstawie aktu darowizny z 1938 r. Jan Konrad Obst przekazał na własność Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie Muzeum Mickiewiczowskie. Autorka niniejszego artykułu składa serdeczne podziękowanie dyrektorowi oraz pracownikom Muzeum Adama Mickiewicza w Wilnie za udostępnienie materiału archiwalnego, na który się składa m.in. przedmiotowy akt darowizny.

Siłacze ZPL

Jan Konrad Obst zmarł w skrajnej nędzy we wsi Dziekaniszki na Wileńszczyźnie, pochowany jest we wsi Rubno, gmina ławaryska, rejon wileński. Imponujący zespół memorialny rodziny Jana Konrada Obsta powstał w Rubnie w roku 2008 dzięki staraniom ZPL i miejscowych mieszkańców.