Pomnik Adama Mickiewicza, stworzony przez rzeźbiarza Zbigniewa Pronaszkę w 1922 roku, to jeden z wielu wileńskich projektów, które nigdy nie zostały urzeczywistnione. 21 lipca w Muzeum Wileńskim zostanie otwarta wystawa, na której zaprezentowane będzie ponad sto projektów urbanistycznych, architektonicznych i inżynieryjnych, które powstały w ubiegłym stuleciu. Mogły one znacząco zmienić oblicze Wilna, jednak nie zostały nigdy zrealizowane.
Zbigniew Pronaszko zaproponował wzniesienie na placu ratuszowym 12-metrowego pomnika Adama Mickiewicza odlanego z brązu lub betonu. Pomnik miał być dwa razy wyższy od makiety, która pojawiła się w centrum Wilna w poniedziałek rano.
Komitet budowy pomnika Adama Mickiewicza oraz przedstawiciele władz Wilna uznali, że pomnik Pronaszki jest zbyt nowoczesny i nie pasuje do miasta. Inicjatywę przejął nowo powołany alternatywny komitet. Dzięki niemu na prawym brzegu Wilii, w pobliżu obecnego Pałacu Sportu, powstała makieta pomnika w oryginalnym rozmiarze. Jej budowie towarzyszyła burzliwa dyskusja – dla jednych forma pomnika była nie do przyjęcia, dla innych zaś współczesna i niecodzienna forma pomnika świadczyły o znaczeniu poety „na tamte czasy”.
Chociaż w 1924 roku w Wilnie wzniesiono makietę pomnika zaprojektowanego przez Pronaszkę, zorganizowano jeszcze dwa konkursy, które miały wyłonić zwycięski projekt na pomnik Adama Mickiewicza.
Konkursy te jeszcze bardziej wznieciły polemikę dotyczącą m.in. formy pomnika, która trwała jeszcze przez wiele lat. Dyskusje i brak funduszy opóźniły budowę, przez co w okresie międzywojennym w mieście nie pojawił się pomnik wieszcza.
Na podst. ELTA