Z tej okazji Instytut Polski w Wilnie zaprasza na dwa pokazy fabularyzowanego dokumentu „Pilecki” w reżyserii Mirosława Krzyszkowskiego. Film przedstawia historię rotmistrza Witolda Pileckiego od czasów jego młodości, poprzez działania w czasie II wojny światowej, aż do uwięzienia i śmierci w maju 1948 roku.
Witold Pilecki – rotmistrz kawalerii Wojska Polskiego, uczestnik wojny z bolszewikami w l. 1919-1920. Mieszkał, m.in. w Wilnie, gdzie studiował na Uniwersytecie Stefana Batorego. W czasie II wojny światowej przyszło mu walczyć z dwoma wrogami swojej ojczyzny – Niemcami i ZSRR. Nawet po porażce w nierównej walce Pilecki nie poddał się i wstąpił do organizacji podziemnych, prowadzony obowiązkiem walki o wolność ojczyzny. Kierując się tym wewnętrznym głosem przymusu postanowił dowiedzieć się, co się dzieje za ogrodzeniem niemieckiego obozu w Oświęcimiu i z własnej woli dał się pojmać i być osadzonym w tym obozie.
Jego raporty z obozu były pierwszymi i tak niewiarygodnymi, że ani Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie, ani sojusznicy w Londynie nie mogli uwierzyć w prawdziwość tych okropieństw. Pilecki będąc w Oświęcimiu planował nawet zorganizować masowe powstanie. Ostatecznie z grupą przyjaciół zorganizował ucieczkę na skalę filmów hollywoodzkich: w strojach esesmanów skradli samochód komendanta obozu Rudolfa Hössa i w taki sposób wydostali się na wolność. Mimo, iż pod koniec wojny przedostał się do Londynu, gdzie mógł bezpiecznie pozostać i pracować będąc wysoce cenionym przez wywiad brytyjski, Pilecki postanowił wrócić do ojczyzny i pod przybranym nazwiskiem zbierać dane o planach ZSRR dotyczących sowietyzacji Polski. Nawet świadom tego, iż niedługo może być ujęty, postanowił zostać. W marcu 1948 r. został fałszywie oskarżony i skazany na karę śmierci. Jego ostatnie słowa łatwo da się zgadnąć: „Żyj wiecznie niepodległa Polsko!”.
W czasach komunistycznych w Polsce o Pileckim nie wolno było mówić, przemilczano również jego bohaterskie czyny. Zrehabilitowany został dopiero w 1990 r., a w 2006 r. prezydent Polski śp. Lech Kaczyński przyznał Witoldowi Pileckiemu pośmiertnie Order Orła Białego. Obecnie Pilecki jest jednym z największych polskich bohaterów i na jego cześć ustawiane są liczne pomniki. W 2013 roku minister obrony narodowej Tomasz Siemoniak mianował pośmiertnie rotmistrza Witolda Pileckiego na stopień pułkownika.
Pokazy filmu odbędą się w poniedziałek, 20 maja o godz. 17.00 w kinie Skalvija w Wilnie oraz we wtorek, 21 maja o godz. 18.00 w Centrum Kultury w Solecznikach. Przed wileńskim pokazem wprowadzenia dokona (w języku litewskim) historyk Simonas Jazavita, doktorant Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie, pracownik Muzeum m. Kowna, prezes Zarządu Litewskiego Towarzystwa Miłośników Historii Wojny. Film w Solecznikach zapowie historyk Waldemar Szełkowski, prezes Wileńskiego Klubu Rekonstrukcji Historycznej „Garnizon Nowa Wilejka”.
Film po polsku z litewskimi napisami. W Wilnie wstęp za zaproszeniami, które są dostępne w Instytucie Polskim lub w kasach kina. Uwaga, liczba miejsc ograniczona. Na pokaz w Solecznikach wstęp wolny.
Organizatorzy: Instytut Polski w Wilnie, centrum filmowe „Skalvija, Centrum Kultury Samorządu Rejonu Solecznickiego
