„Podczas planowania Roku polskiego i litewskiego Romantyzmu Muzeum Uniwersytetu Wileńskiego zastanawiało się nad tym, w jaki sposób można godnie go uczcić. Obok wielu różnych imprez okolicznościowych uznaliśmy, że ważne jest przypomnieć to, co było początkiem tego Romantyzmu – pierwszy zbiór poezji Adama Mickiewicza. Opracowanie książki, tłumaczenia i inne prace trwały około półtora roku. Cieszymy się, że książka ukazała się w wigilię urodzin Wilna, gdyż jest swoistym przypomnieniem o wielokulturowej przeszłości tego miasta i wyrazem szacunku dla niej oraz umacniania dziś wspólnotowych więzi między różnymi narodami, które tworzyły i tworzą Wilno” – o przygotowaniu książki opowiadała kierownik projektu M. Ramonaitė.
Prezentację nowej książki zainauguruje Rektor Uniwersytetu Wileńskiego prof. Rimvydas Petrauskas oraz I Radca Ambasady RP, kierująca Instytutem Polskim Dorota Mamaj. Nową książkę, przekład oraz samą ideę wydania przedstawią: tłumaczka tekstów poetyckich prof. Regina Koženiauskienė, główna redaktor książki, starszy pracownik naukowy Instytutu Historii Litwy dr. Reda Griškaitė, literaturoznawczyni, profesor Uniwersytetu Wileńskiego Brigita Speičytė oraz kierownik projektu, dyrektor Muzeum Uniwersytetu Wileńskiego Monika Ramonaitė. Podczas imprezy będą recytowane ballady Adama Mickiewicza w języku litewskim i polskim. Goście imprezy będą mieli wyjątkową okazję do obejrzenia egzemplarza pierwszego tomu „Poezyj” Adama Mickiewicza z 1822 r., przechowywanego w Dziale Druków Rzadkich Biblioteki Uniwersytetu Wileńskiego.
W 1822 roku oryginał książki Adama Mickiewicza ukazał się w działającej na Uniwersytecie Wileńskim drukarni Józefa Zawadzkiego. Nowe wydanie „Poezyj. Tomu pierwszego” zostało przygotowane w języku litewskim i polskim po raz pierwszy jako solidna publikacja źródłowa, zawierająca oryginalne teksty A. Mickiewicza oraz ich nowe tłumaczenia na język litewski. Publikację uzupełniają krytycznoliterackie teksty badaczy literatury i redaktorów książki, również ilustracje autorstwa artysty malarza Stasysa Eidrigevičiusa.
Tłumaczka tekstów poetyckich prof. R. Koženiauskienė za podstawę tłumaczenia wzięła pierwotne źródło z 1822 r. – tomik z unikalnego nakładu 513 egzemplarzy.
„Wczuć się w epokę i przekazać jej ducha i styl jest dążeniem każdego tłumacza. Polszczyzna Mickiewicza wydaje się być tak prosta, przejrzysta i zrozumiała, ale zawarta jest w niej niesamowita wewnętrzna potęga – mówi prof. R. Koženiauskienė. – Najtrudniej jest wiernie przekazać moc ducha poezji, niezaprzeczalny urok, a nie nudę prostoty, obraz, śpiewność języka, plastykę stylu. Słowo poety tylko na pierwszy rzut oka może się wydać proste, bez zbędnych ozdóbek, ale zawsze jest przemyślane, wierne i oszczędne, ono również jest obrazem.”
Jak twierdzi redaktor książki dr. R. Griškaitė, jednym z najważniejszych pragnień inicjatorów publikacji była chęć przedstawienia oryginału w takiej postaci, w jakiej ukazał się w tzw. pierwszym wydaniu: „Chodziło o zachowanie każdej literki, każdego znaku, wielkie poszanowanie wobec dialektalnych cech języka Mickiewicza, a nawet pozostawienie błędów zapisu i korekty.”
„Oczywiście, wszystko to musiało być szczegółowo wyjaśnione czytelnikowi w celu przedstawienia zarówno historii pierwszego tomiku poezji Mickiewicza, jak i koncepcji naszej publikacji. W ten sposób właśnie powstała moja przedmowa i artykuł wstępny” – opowiada.
Książkę można nabyć w księgarni Wydawnictwa Uniwersytetu Wileńskiego, Muzeum Uniwersytetu Wileńskiego oraz w innych miejscach dystrybucji książki, również podczas prezentacji książki.
Wydanie książki sfinansowano ze środków: Rady Kultury Litwy (Lietuvos kultūros taryba), Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, Instytutu Polskiego w Wilnie.
