Paprocie nad Swiłą
Paprocie, rosnące w odległym lesie Nadleśnictwa Święciańskiego, na odcinku przygranicznym z Białorusią, są jak z bajki. Liście sterczące niczym pióropusze dorastają tu do dwóch metrów wysokości! Ponieważ gleba na równinie zalewowej rzeczki Swiła jest niezwykle żyzna. Rozległe siedlisko służy jako korytarz do rozprzestrzeniania się gatunków. Aby zachować tę różnorodność biologiczną, utworzono tutaj kluczowe siedlisko leśne.
„Z Białorusi przez las płynie wijąc się rzeczka Swiła. Pełno tu butwiejących kłód, trudno się dostać, i pewnego razu natrafiłem na te ogromne paprocie. Zaprosiliśmy botaników, byli zdumieni – w tym lesie na własne oczy zobaczyli nie tylko gigantyczne paprocie, ale także wiele rzadkich roślin, które są zapisane w Czerwonej Księdze” – opowiada Leonas Zabiela, leśniczy w Nadleśnictwie Święciańskim.
W cieniu stuletnich drzew i na podmokłych dolinach rzeczki Swiła kwitną nie tylko tajemnicze, ogromne paprocie, ale także wiele innych rzadkich, chronionych i wpisanych do Czerwonej Księgi gatunków roślin, np. dzwonek szerokolistny (łac. Campanula latifolia), Galium Triflorum, bukwica zwyczajna (łac. Stachys officinalis), kukułka Fuchsa (łac. Dactylorhiza fuchsii) i inne.
Aby udać się w te miejsca, nietkniętego żadną działalnością człowieka, wymagane są specjalne zezwolenia straży granicznej. Najlepiej w towarzystwie przewodnika, który dobrze zna okolicę. Znawcą tych terenów jest Leonas Zabiela, który od 35 lat pracuje jako leśniczy w Święcianach, nie boi się chmar komarów ani much bąkowatych i śmiało „nurkuje” w gąszcz lasu. Podążając za nim i brodząc przez bagniste brzegi Swiły, pokonując labirynty ogromnych paproci, zapoznając się z niewidzianymi wcześniej roślinami leśnymi, wznosząc wzrok ku niebu – ujrzysz też gniazdo orlika krzykliwego czy lecącego bociana czarnego. Prawdziwa litewska dżungla!
Bujne łąki kwietne
Nie tylko lasy, ale i łąki w Święcianach są bujniejsze i bardziej soczyste niż gdziekolwiek indziej. Ta wschodnia część kraju charakteryzuje się wilgotnymi łąkami i lasami, dużą bioróżnorodnością flory i fauny. Od dawien dawna miejscowi zbierają zioła lecznicze i leczą się nimi. Usłyszysz od wielu, jak spędzili tu swoje dzieciństwo, zbierając zioła i wożąc je do wielkiej fabryki zielarskiej.
„Wszystkie dzieci zbierały tu zioła lecznicze, nauczyły się je rozpoznawać od rodziców i dziadków. A ziół na łąkach jest ogrom, bo ziemia jest bardzo żyzna i plony są dobre. Lasy w tym regionie są zupełnie inne niż np. bory wokół Wilna, bo ziemia jest tu mokra, jest więcej bioróżnorodności” – mówi leśnik Leonas Zabiela.
Ścieżki poznawcze
W Święcianach znajduje się imponujący pałac Mostowskich z pocz. XIX wieku. Prowadzi stąd ścieżka edukacyjna, łącząca pałac z kopcem w Cerkliszkach, zwanym także Górą Perkuna, na której corocznie odbywa się zabawa świętojańska.
Kopiec w Cerkliszkach pamięta czasy, kiedy Litwni bronili się przed Krzyżakami, tworząc linię obronną i budując zamki. Na wzgórzu w Cerkliszkach w XIII wieku stał drewniany zamek księcia Girdenisa z Nalszy. Ścieżka wije się wśród stuletnich dębów, w połowie drogi można się zatrzymać, by podziwiać panoramę dworskiego stawu.
Odwiedzając Ziemię Święciańską można poczuć oddech Puszczy Łabanorskiej – zalesionego obszaru z najgęstszą siecią jezior na Litwie, pośrodku którego, w pobliżu wsi Januliszki, wzdłuż malowniczych brzegów rzeki Peršokšna biegnie ścieżka edukacyjna. Leśny strumień jest tak czysty, że ryby widać gołym okiem. Na szlaku znajduje się kilka miejsc do odpoczynku.
Zarząd Lasów Państwowych dogląda około 1150 obiektów rekreacyjnych na terenie Litwy: ścieżki edukacyjne i kompleksy edukacyjne, pola biwakowe, tereny rekreacyjne, tarasy widokowe, miejsca odpoczynku i in.
Więcej informacji o tych miejscach znajdziecie na stronie: https://vmu.lt/visuomenei/
Na podst. am.lrv.lt
