Ogólna zasada zapisana w aktach prawnych głosi, że wnioskodawca może zmienić nazwisko po ukończeniu 16. roku życia. W przypadku zmiany nazwiska osoby poniżej 16. roku życia w jej imieniu wniosek oraz inne dokumenty ws. zmiany nazwiska do wydziału stanu cywilnego składa jej przedstawiciel według prawa.
Nazwisko dziecka w wieku poniżej 16 lat za obopólną zgodą rodziców może zostać zmienione i nadane dziecku jednego z rodziców (gdy nazwiska ojca i matki są różne). Wniosek ws. zmiany nazwiska wnioskodawca lub jego przedstawiciel mogą złożyć do Urzędu Stanu Cywilnego bezpośrednio lub za pośrednictwem Systemu Informacyjnego Usług Metrykalnych. Do Urzędu Stanu Cywilnego oprócz innych wymaganych dokumentów należy przedstawić pisemną zgodę drugiego z posiadanych rodziców oraz pisemną zgodę dziecka, jeżeli ukończyło już 10 lat, ws. zmiany nazwiska. Pisemna zgoda drugiego z posiadanych rodziców nie jest wymagana, jeżeli prawomocną decyzją sądu ma tymczasowo lub bezterminowo ograniczoną władzę rodzicielską.
Jeżeli pisemna zgoda drugiego z rodziców nie jest przedstawiana w związku z tym, że prawomocną decyzją sądu jest on tymczasowo lub bezterminowo ograniczony we władzy rodzicielskiej, a Urząd Stanu Cywilnego ma wątpliwości co do tego, że zmiana nazwiska dziecka spełnia interesy dziecka, to powinien się zwrócić do państwowej instytucji ochrony praw dziecka o otrzymanie wniosku, w którym podana zostanie ocena zgodności zmiany nazwiska interesom dziecka.
Z przedstawionej wyżej sytuacji wynika, że nazwisko niepełnoletniego dziecka bez zgody ojca, jeżeli nie jest on tymczasowo lub bezterminowo ograniczony w prawach rodzicielskich, nie może zostać zmienione niezależnie od tego, czy ojciec faktycznie troszczy się o dziecko, i dba o jego utrzymanie.
Jeżeli jednak pomiędzy rodzicami wynikają spory ws. zmiany nazwiska dziecka (np. ojciec nie zgadza się na zmianę nazwiska dziecka lub unika wydania zgody na zmianę nazwiska dziecka), mogą one zostać rozwiązane w trybie zgodnym z aktami prawnymi. W oparciu o podjętą prawomocną decyzję sądu może zostać zmienione nazwisko niepełnoletniego dziecka i dokonane odpowiednie nowe wpisy w aktach stanu cywilnego oraz wydane nowe poświadczające je dokumenty.
Tygodnik Wileńszczyzny
