Przedstawiciele MSZ poinformowali posłów, że od 29 marca 2008 roku, czyli od dnia wejścia w życie ustawy o Karcie Polaka, do 15 maja 2014 roku polskie urzędy konsularne przyjęły około 140 tys. wniosków o KP.

Wnioskodawcy odebrali 110 tys. Kart Polaka. Najwięcej wniosków (ok. 63 tys.) złożono na Białorusi, na Ukrainie (ok. 60 tys.), w krajach bałtyckich (m.in. na Litwie - 5 917, na Łotwie 1 562). Na terytorium Federacji Rosyjskiej złożono 3 665 wniosków, a w Kazachstanie - 1 828.

MSZ podkreśla, że 1 maja weszła w życie nowelizacja Ustawy o cudzoziemcach, a Karta Polaka stała się podstawą do uzyskania karty stałego pobytu, ułatwiając drogę do uzyskania polskiego obywatelstwa. Resort daje sobie czas do maja 2015 roku na monitorowanie tego procesu. Po tym czasie możliwe, że nastąpi przygotowanie nowelizacji ustawy o Karcie Polaka. Niewykluczone, że karta będzie rozszerzona na cały świat. Obecnie jest dostępna tylko dla Polaków za wschodnimi granicami naszego kraju.

Według MSZ, największe trudności związane z wydawaniem Karty Polaka odnotowano na Białorusi, gdzie zakazano prawem przyjmowania dokumentów wydanych przez obce państwa uprawniających do korzystania z ulg i świadczeń wynikających m.in. z przynależności narodowej. Dotyczy to zwłaszcza pracowników administracji i służb. MSZ stara się zapewnić bezpieczeństwo odbierających KP m.in. przez bezpieczniejszy sposób przesyłania korespondencji związanej z KP.

Karta Polaka to dokument potwierdzający przynależność do narodu polskiego i przyznający jego posiadaczowi pewne przywileje dotyczące m.in. uzyskania wizy do Polski, podjęcia w Polsce pracy czy działalności gospodarczej. O Kartę mogą ubiegać się obywatele państw byłego ZSRR.

Członkowie sejmowej komisji zapowiedzieli spotkanie z przedstawicielami Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w związku z sygnałami o złym traktowaniu posiadaczy Karty Polaka na przejściach granicznych. Osoby legitymujące się tym dokumentem są zwolnione z niektórych obowiązków przy przekraczaniu granicy Polski.

Karta Polaka od lat wywołuje dyskusje na Litwie. Dwukrotnie, w roku 2009 i 2011, w litewskim parlamencie próbowano skierować sprawę do Sądu Konstytucyjnego, ale Sejm Republiki Litewskiej dwukrotnie odrzucał ten wniosek.

MSZ przedstawiło też informacje o polskich instytutach poza granicami Polski. Ich celem jest promocja Polski, kultury i języka polskiego.

Obecnie na świecie działają 24 instytuty polskie (Berlin, Budapeszt, Bukareszt, Bratysława, Bruksela, Dusseldorf, Kijów, Londyn, Madryt, Mińsk, Moskwa, New Delhi, Nowy Jork, Paryż, Pekin, Praga, Rzym, Sofia, Sztokholm, St. Petersburg, Tel Awiw, Tokio, Wiedeń, Wilno). Najmłodsze są instytuty: w Tokio (utworzony w 2011 roku), w New Delhi (2012 rok), w Pekinie (maj 2014).

W 2015 roku planowane jest otwarcie instytutu polskiego w Stambule. Będzie to zwieńczenie tegorocznych obchodów 600-lecia nawiązania polsko-tureckich stosunków dyplomatycznych. W dłuższej perspektywie MSZ rozważa dalszą ekspansję sieci instytutów na obszarach pozaeuropejskich.

W ciągu ostatnich lat instytuty zrealizowały kilka tysięcy projektów. Priorytetowymi projektami były: Rok Chopina, Rok Lutosławskiego, Rok Korczaka, Rok Curie-Skłodowskiej, działania związane z polską prezydencją w Radzie UE. W bieżącym roku były to przedsięwzięcia związane z rocznicami wywalczenia demokracji, członkostwa Polski w NATO i UE, a także 100-tną rocznicą urodzin Jana Karskiego i 600-leciem nawiązania stosunków dyplomatycznych z Turcją.

PAP, inf. wł.