Konkurs, organizowany przez Instytut Pamięci Narodowej i Ministerstwo Edukacji i Nauki, został ogłoszony 8 września 2023 roku podczas konferencji prasowej w Warszawie z udziałem ministra edukacji i nauki dr. hab. Przemysława Czarnka oraz zastępcy prezesa IPN dr. Mateusza Szpytmy.

Minister Przemysław Czarnek przypomniał, że już 10 września odbędzie się beatyfikacja rodziny Ulmów i przy okazji tego wydarzenia:

- Chcemy pokazać, jak rzeczywiście wyglądały relacje polsko-żydowskie w czasie Holokaustu. Jak wielką ofiarę składali ci, którzy pomagali Żydom, a których przykładem są państwo Ulmowie i ich dzieci. Jak wielkim heroizmem wykazywali się Polacy w wielu miejscach w Polsce, pomagając swoim żydowskim braciom, pomimo tego, że była za to kara śmierci i ta kara śmierci była wykonywana.

Przedstawił również założenia konkursu:

- Konkurs ma polegać na przygotowaniu scenariusza lekcji, dotyczącej zagadnienia relacji polsko-żydowskiej w czasie Holokaustu czy zagadnienia pomocy, której Polacy udzielali swoim żydowskim braciom podczas Holokaustu. Scenariusz lekcji powinien w interesujący sposób rzeczywiście oddawać całokształt tego, co się działo wówczas w Polsce i jak wyglądały relacje polsko-żydowskie.

Następnie głos zabrał zastępca prezesa IPN dr Mateusz Szpytma:

- W Instytucie Pamięci Narodowej historią rodziny Ulmów zajmujemy się już od dłuższego czasu. Teraz w związku z tym wielkim wydarzeniem, jakim będzie beatyfikacja całej rodziny Ulmów oraz zainteresowaniem społecznym, jakie się wyraźnie zwiększyło, chcemy wyjść naprzeciw i przygotować odpowiednie materiały edukacyjne na temat rodziny Ulmów i innych Polaków, którzy ratowali Żydów. Te scenariusze będą mogły dotyczyć lekcji, które będą prowadzone w szkołach, ale również w Muzeum Polaków Ratujących Żydów. Z badań, które przeprowadziliśmy na wniosek dr. Karola Nawrockiego, które zaprezentowaliśmy na Kongresie Pamięci Narodowej, wynika, że uczniowie bardzo lubią poznawać historię w miejscach związanych z historią, chcą jeździć do takich miejsc jak byłe obozy koncentracyjne, żeby poznawać tę historię na miejscu.

Uzasadnił również dlaczego wieś Markowa, może być tematem lekcji dotyczącej relacji polsko-żydowskich:

- Przez pryzmat tej miejscowości możemy pokazać niemiecką i nie tylko niemiecką okupację. Na początku wojny zaczyna się eksterminacja elit. Działacze z Markowej giną w Palmirach, Katyniu, Charkowie. Później rozpoczyna się akcja Reinhardt, w ramach której Niemcy likwidują społeczność żydowską, wywożą część mieszkańców żydowskich Markowej do Bełżca, a cześć się ukrywa. Mieszkańcy wsi są zmuszani do poszukiwania Żydów, którzy później są mordowani przez Niemców. W dosyć dużej skali mieszkańcy wsi ukrywają Żydów, w końcu pojawia się donos, który jest przyczyną zbrodni na rodzinie Ulmów.

Szczegółowe informacje o konkursie są dostępne na stronach IPN, MEiN i wojewódzkich kuratoriów oświaty. Prace konkursowe kuratoria przyjmują do dnia 30 października 2023 roku.

IPN