– W okresie stanu wojennego rozwijały się szczególne formy kultury. Kultury, która wtedy zeszła do podziemi i stawiała opór. Pamiętamy teatr domowy, wystawy w kościołach, ale także tzw. wystawy walizkowe. To jest coś bardzo bliskiego wielu Polakom. W zwykłej walizce można było zmieścić całą wystawę i później prezentować ją w prywatnym mieszkaniu. Czym był stan wojenny i opór wobec stanu wojennego przekonujemy się m.in. dzięki ważnemu symbolowi – kwietnemu krzyżowi. Symbolowi, który miał znaczenie artystyczne, ale także społeczne. Możemy go odkryć, przypomnieć sobie na otwartej w piątek wystawie Narodowego Centrum Kultury w Kordegardzie – powiedział wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński.

Przykłady wydarzeń upamiętniających rocznicę wprowadzenia stanu wojennego

W Warszawie w Kordegardzie – Galerii Narodowego Centrum Kultury można zwiedzać wystawę pt. „Kwiatowy Krzyż”, która stanowi przypomnienie szczególnej aktywności społeczeństwa, będącej reakcją na wprowadzenie stanu wojennego w Polsce. Ekspozycja ukazuje 32 fotografie z Warszawy, Krakowa, Katowic i Częstochowy, wykonane przez dziesięciu autorów m.in. Chrisa Niedenthala, Erazma Ciołka, Stanisława Markowskiego czy Piotra Augustynka. W ich kontekście zaprezentowane jest też 9 obrazów artystów warszawskich, zainspirowanych tą spontaniczną inicjatywą: Wiesława Szamborskiego, Marka Sapetto i Jana Dobkowskiego. Pochodzą one z kolekcji Muzeum Archidiecezji Warszawskiej oraz Muzeum Narodowego we Wrocławiu.

W sobotę, 11 grudnia, o godz. 12.00 Archiwum Akt Nowych organizuje uroczyste przekazanie do zasobu państwowego zbiorów Andrzeja Kołodzieja, wybitnego działacza „Solidarności” połączone z prezentacją książki pt. „Źródła do dziejów NSZZ Solidarność”, która znajduje się w zasobie Archiwów Państwowych.

W niedzielę, 12 grudnia, o godz. 10.00 zaplanowano spacer tematyczny „Toruń i Solidarność w stanie wojennym”, którego organizatorem jest Centrum Sztuki Współczesnej w Toruniu. Uczestnicy spaceru szlakiem wspomnień sprzed czterdziestu lat zapoznają się z toruńskimi wydarzeniami z tego okresu. Będzie można zajrzeć do więziennych cel, podziemnej drukarni, miejsc, gdzie straszono internowanych zsyłką na Syberię, a także dowiedzieć się, gdzie milicja urządzała za pomocą pałek tzw. ścieżki zdrowia. Grupa przemierzy toruńskie ulice zabytkowym autobusem z tamtych czasów. Na koniec uczestnicy wycieczki otrzymają zaproszenie na wieczorne widowisko muzyczne (godz. 19.30) poświęcone stanowi wojennemu pt. „Nocny patrol” z udziałem m.in. Renaty Przemyk, Olgi Szomańskiej, Alicji Szemplińskiej, Macieja Balcara, Janusza Radka i Piotra Furmana w CKK Jordanki.

Tego samego dnia o godz. 17.00 Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny organizuje Galowy Koncert w hali widowiskowo-sportowej w Kędzierzynie Koźlu, który w całości poświęcony będzie 40. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego. Z kolei o godz. 17.30 nastąpi otwarcie plenerowej wystawy Muzeum Tatrzańskiego im. Tytusa Chałubińskiego pt. „Stan wojenny 1981-83” na Krupówkach w Zakopanem.

W poniedziałek, 13 grudnia, odbędą się m.in. niezwykłe koncerty upamiętniające wydarzenia sprzed czterdziestu lat, wśród nich organizowane przez Instytut Dziedzictwa Solidarności (godz. 11.00) w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w Warszawie. 40. rocznicę pacyfikacji KWK „Wujek” dwoma specjalnymi koncertami uczci również Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach. Zostały one zaplanowane na 15 i 16 grudnia (godz. 19.30 i 20.00).

„Zapal światło wolności”

Instytut Pamięci Narodowej przy wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Biura Programu „Niepodległa” przygotowuje kampanię pod hasłem „Zapal światło wolności”. Akcja ma na celu upamiętnienie wydarzeń z grudnia 1981 roku – szczególnie trudnych w polskiej historii. W jej ramach zapraszamy do symbolicznego uczczenia rocznicy poprzez zapalenie świec w oknach domów 13 grudnia o godz. 19.30. Symboliczne światła zapłoną również w ważnych miejscach na terenie całego kraju.

Pełna lista wydarzeń przygotowanych przez instytucje kultury prowadzone lub współprowadzone przez MKiDN dostępna jest w załączniku poniżej.