Elektroniczne recepty w polskich aptekach pojawiły się już 1 stycznia 2019 r. Od tego momentu można je było zrealizować w każdej aptece w Polsce. Od 8 stycznia 2020 r. wchodzi w życie obowiązek wystawiania recept w postaci elektronicznej. Już dziś licznik Ministerstwa Zdrowia pokazuje, że wystawiono ich ponad 63 mln.

Ministerstwo Zdrowia i Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia od maja 2018 r. rozpoczęło pracę nad wdrożeniem usług cyfrowych w zakresie ochrony zdrowia. Pierwszą z usług, która została zaprezentowana pacjentom, lekarzom i farmaceutom była elektroniczna recepta. Inauguracja pilotażu odbyła się 25 maja 2018 r. w Siedlcach z udziałem ministra zdrowia prof. Łukasza Szumowskiego. Pierwszym pacjentem, któremu wystawiono elektroniczną receptę, był ówczesny prezydent Siedlec. Od tego momentu wprowadzenie e-recepty do polskiej służby zdrowia stało się rzeczywistością.

Pierwszym z etapów, który zakończył się w grudniu 2018 r., było podłączenie wszystkich aptek do systemu e-zdrowia (P1). „Za tym sukcesem stoi olbrzymia praca wielu ludzi i zaangażowanie samorządu aptekarskiego. Tu podziękowania dla przedstawicieli środowisk farmaceutycznych, którzy są dziś z nami, za to, że uwierzyli, że damy radę” – powiedział podczas środowej konferencji prasowej wiceminister zdrowia Janusz Cieszyński.

Dzięki przygotowaniu farmaceutów udało się zrealizować pierwszy krok w upowszechnianiu e-recept w Polsce. Jak zaznaczył wiceprezes Naczelnej Rady Aptekarskiej Marek Tomków, „projekt udało się przeprowadzić w tempie wprost astronomicznym, sąsiedzi zza naszej zachodniej granicy e-receptę wprowadzają od 12 lat i procesu tego jeszcze nie dokończyli, a nam udało się to zrobić w 12 tygodni”.

Także kolejne etapy wdrożenia odbywały się w atmosferze dialogu z całym środowiskiem medycznym. Jak zaznaczył wiceminister zdrowia Janusz Cieszyński, „wiele zmian, między innymi w postaci czterech projektów ustaw dotyczących e-zdrowia, które uchwalono w latach 2018-19, powstało w wyniku licznych uwag ze strony środowisk medycznych”.

Przygotowania do zmiany upłynęły także pod hasłem szkoleń dla profesjonalistów medycznych, w których wzięło udział ponad 60 tysięcy osób w całej Polsce. Były one realizowane we współpracy z samorządami zawodowymi oraz przy wsparciu Narodowego Funduszu Zdrowia i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Trenerzy CSIOZ przejechali blisko 150 tys. km. Każdy uczestnik szkolenia po udziale w nim wiedział, jak podłączyć się do systemu e-zdrowie (P1), jak wystawić e-receptę w bezpłatnej aplikacji MZ – gabinet.gov.pl oraz jakie zmiany weszły wraz z ustawą o e-zdrowiu.

Ministerstwo Zdrowia udostępniło także materiały wideo dotyczące podłączenia do systemu e-zdrowie (P1) oraz wystawienia e-recepty w gabinet.gov.pl. We współpracy z Naczelną Izbą Lekarską do każdego odbiorcy Gazety Lekarskiej trafił „Przewodnik po e-zdrowiu od A do Z”.

Dziś lekarze najczęściej wystawiają e-receptę dla leków stosowanych w profilaktyce oraz leczeniu stanów niedoboru potasu czy obniżających ciśnienie tętnicze. Dzięki udostępnieniu bezpłatnych form podpisu opartych na certyfikatach ZUS możliwość wystawiania e-recept to już nie tylko domena lekarzy – coraz chętniej z takiej opcji korzystają również pielęgniarki i asystenci medyczni.

Elektroniczna recepta niesie za sobą korzyści dla pacjentów, lekarzy i systemu ochrony zdrowia:

dla lekarza:

oszczędność czasu – szybkie wyszukanie w bazie nazwy leków i ich zamienników, podpowiedzi o interakcjach oraz ponawianie wcześniej wystawionych recept;
mniejsza biurokracja – nie trzeba pobierać zakresu numerów z NFZ, cały proces wystawiania recepty odbywa się cyfrowo;
lepsza komunikacja – sprawna wymiana informacji między pacjentem, lekarzem i farmaceutą;
ułatwienie w procesie leczenia – możliwość sprawdzenia, czy pacjent wykupił przepisane leki;
kontrola procesu leczenia – wgląd w historię leczenia pacjenta u innego specjalisty i możliwość zaplanowania terapii, tak aby przepisane leki nie wchodziły w niepożądane interakcje;
mniejsze kolejki – ograniczenie liczby wizyt związanych wyłącznie z ordynacją leków;

dla pacjenta:

większa elastyczność – możliwość wykupienia leków w różnych aptekach (nie tracąc refundacji) lub częściowej realizacji e-recepty;
większa wygoda – e-recepty nie można zgubić, można ją otrzymać SMS-em lub e-mailem, zawsze jest dostępna na Internetowym Koncie Pacjenta;
oszczędność czasu – nie trzeba osobiście stawić się u lekarza, aby otrzymać kolejną e-receptę, można ją otrzymać SMS-em lub e-mailem;
mniejsze ryzyko błędu – e-recepta jest zawsze czytelna. To eliminuje sytuacje, w których aptekarz nie może odczytać nazwy leku czy jego dawki;
łatwiejsza dostępność – można upoważnić dowolną osobę przez Internetowe Konto Pacjenta. To ona otrzyma e-receptę SMS-em i wykupi leki – nie trzeba samemu iść do apteki;

dla farmaceuty:

szybsze wydawanie leków – nie trzeba wpisywać danych do systemu, odczyt jest automatyczny po zeskanowaniu kodu;
oszczędność czasu – koniec z wystawianiem odpisów recept;
większe bezpieczeństwo – ograniczenie problemu fałszywych i nieczytelnych recept, mniejsze ryzyko popełnienia błędu i wydania nieodpowiednich leków.

Ministerstwo Zdrowia RP