Muzeum im. Rodziny Ulmów w Markowej zostało nominowane w jednej z sześciu kategorii konkursu – „Public Buildings”. Wyniki konkursu zostaną ogłoszone w październiku 2019 podczas Triennale East Centric Architecture w Bukareszcie.

Budynek Muzeum Polaków Ratujących Żydów Podczas II Wojny Światowej, który powstał w latach 2013-2015, został zaprojektowany przez pracownię Mirosława Nizio, absolwenta warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Minimalistyczna konstrukcja budynku symbolizuje ciągłość historyczną czasu i miejsca. W centralnej części budynku znajduje się szklana makieta domu rodziny Ulmów, którym w 1995 r. instytut Yad Vashem przyznał tytuł Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata. Makieta domu, zbudowana w skali 1:1, upamiętnia rozstrzelanie przez hitlerowskich żandarmów Wiktorii i Józefa Ulmów wraz z szóstką dzieci oraz ukrywanymi przez nich żydowskimi rodzinami podczas okupacji niemieckiej w 1942 r. W 2010 r. Ulmowie zostali oznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego.

Muzeum Polaków Ratujących Żydów Podczas II Wojny Światowej zostało otwarte 17 marca 2016 roku. Jest to pierwsze polskie muzeum zajmujące się tematyką ratowania ludności żydowskiej w Polsce, którego głównym celem jest upamiętnienie bohaterskich postaw Polaków ryzykujących życie, aby pomóc Żydom podczas okupacji niemieckiej. Muzeum zajmuje istotne stanowisko w dyskusji dotyczącej stosunków polsko-żydowskich oraz w kształtowaniu świadomości i szacunku wobec lokalnej historii II wojny światowej. Na jego terenie znajdują się tabliczki z nazwiskami Polaków zamordowanych za pomoc Żydom oraz pomnik poświęcony pamięci żydowskich ofiar i ich polskich wspomożycieli.

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego