Obecnie szkoła w Borskunach jest jedną z najliczniejszych podstawówek wiejskich w rejonie szyrwinckim. A takich w rejonie jest sześć – w Olanach, Zybałkach, Czobiszkach, Bogosławiszkach, Bartkuszkach i Borskunach. Nie należy też zapominać, że szkoła podstawowa w Borskunach to jedyna szkoła polska na cały, liczący ponad 17 tys. mieszkańców, rejon szyrwincki.

Wicedyrektor nie chciał prognozować, co przyniesie przyszłość, chociaż klasa przygotowawcza (przyszli pierwszacy), jak na Borskuny, nie jest mała – 7 dzieci.

Szkoła prowadzi grupę przedszkolną (dla dzieci od lat 4) i wczesnoszkolną (dla dzieci od lat 6). A ponieważ przedszkoli w rejonie szyrwinckim (w miejscowościach wiejskich) nie ma, to dla rodziców idealne rozwiązanie – zamienia przedszkole. Od pierwszego września tego roku z pobliskich Miedziuk do Borskun przeniesiono litewską szkołę początkową.

Do szkoły uczęszczają dzieci z pobliskich miejscowości (Szawle, Jawniuny, Miegucie, Wiciuny, Miedziuki), nauczanie odbywa się po polsku i litewsku: niestety nie ma dzisiaj Polaków –  specjalistów od chemii, czy fizyki, większość nauczycieli to Litwini – stwierdza Bujnicki. Nie ma jednak tego złego, co by na dobre nie wyszło – dzieci doskonale opanowują trudną terminologię litewską i dobrze sobie radzą w klasach gimnazjalnych, a nawet na studiach. Kadra nauczycielska w szkole jest wykwalifikowana, sami licencjaci (bakałarze) i magistrowie. Ogółem – 19 pedagogów. Większość pochodzi z Wilna.  

Szkoła dwujęzyczna
W szkole uczy się niemało Litwinów. Dlatego klasy są mieszane i proces nauczania – dla dobra dziecka – prowadzony jest w dwojaki sposób. Dla Polaków po polsku, dla Litwinów po litewsku. Niektóre przedmioty, na życzenie rodziców, są uczone wyłącznie po litewsku. Imprezy szkolne też przebiegają w dwóch językach – polskim i litewskim.

Religii uczy magister teologii Papieskiego Wydziału Teologicznego w Warszawie (filia w Białymstoku) Waleria Bujnicka.

Wzrost wagi politycznej Polaków
Ubiegła kadencja samorządu rejonu szyrwinckiego (2011-2015) była rekordowa dla przedstawicieli Akcji Wyborczej Polaków na Litwie – po raz pierwszy w historii tego samorządu w Radzie zasiadło 2 deputowanych AWPL (Stefania Tomaszun, Marian Bujnicki). – Były, co prawda, na zarzewiu Niepodległości Litwy kadencje, gdy w samorządzie mieliśmy 2 przedstawicieli AWPL, ale nie byliśmy wtedy tak mocni i dojrzali politycznie – twierdzi M. Bujnicki.

AWPL była w minionej kadencji w składzie koalicji rządzącej, miała swą wicedyrektor administracji – Rasę Tamošiūnienė (obecna radna od AWPL) i współrządziła rejonem. Ten sukces, zdaniem Bujnickiego, zmienił nastawienie mieszkańców do polskiej partii. Poczęto ją postrzegać jak znaczącą siłę polityczną rejonu. Jeszcze bardziej skoczyły notowania partii po wejściu do Sejmu, z okręgu wyborczego wileńsko-szyrwinckiego, posłanki AWPL Rity Tamašūnienė. – Bardzo dużo uwagi pani Rita poświęca naszemu rejonowi, niezwykle aktywnie pomaga w rozwiązywaniu zaistniałych problemów – cieszy się Bujnicki.

Bezpieczna szkoła
– Pewna pani powiedziała kiedyś, że nigdy nie odda swoich dzieci do innej szkoły, bo szkoła w Borskunach jest bezpieczną szkołą – daje mocny fundament do dalszego rozwoju ucznia, mówi wicedyrektor.

Nie mógł zrozumieć o jakie bezpieczeństwo tu chodziło? Owszem, w szkole nie ma przemocy fizycznej, nie ma bójek, nie ma spożywania alkoholu, czy papierosów, zjawiska poniżania słabszych... Ale nie o to chodziło.

 – Szkoła jest bezpieczna pod względem przygotowania dzieci – nasze dzieci nie tracą pewności siebie po przejściu do gimnazjum – polskiego, czy nawet litewskiego. Poziom przygotowania uczniów pozwala im na kontynuowanie procesu kształcenia w dowolnej placówce oświatowej. Dziecko nie załamuje się w szkole średniej – twierdzi wychowanek szkoły w Borskunach M. Bujnicki, pracujący tu od...minionego wieku. – Przyszedłem tu po skończeniu Instytutu Pedagogicznego (obecnie Litewski Uniwersytet Edukologiczny), w 1984 roku. Ta szkoła jest mną „przesiąknięta” – na wpół żartem mówi pan Marian. Dłużej od niego pracuje tu tylko matematyk Marian Siemaszko – całe 45 lat!

Wieloletnia współpraca z Polską
Od wielu lat szkoła w Borskunach współpracuje z samorządem miasta Chełm w Polsce.
– Wspaniali ludzie. Bardzo wiele nam pomogli. Budynek szkoły powstał w 1964 roku. Jedyne co za te 50 lat w nim naprawiali – to dach. Więcej budynek nie widział żadnego remontu. A nasi partnerzy swego czasu wymienili nam wszystkie parapety i okna, załatwiali wyjazdy dzieci na kolonie do Polski, kiedyś sprezentowali nam mikrobus Nysa. Jak z nieba nam wtedy spadł – bo rodzice z pobliskich wsi wyrażali chęć posyłania swych dzieci do nas, a połączenia oficjalnego z Borskunami te miejscowości nie miały, my też nie mieliśmy wtedy możliwości dowożenia. Przyjaciele z Chełma ufundowali dla szkoły farby podłogowe, środki kancelaryjne, dla uczniów odzież, obuwie, przybory szkolne – wyliczał wicedyrektor.

Dzisiaj z dowożeniem dzieci problemu nie ma, bo szkoła posiada własny mikrobus szkolny, przyznany przez Ministerstwo Nauki i Oświaty Litwy.

Szkoła z tradycjami katolickimi
Istnieje w szkole piękna tradycja.
 – Każdego ranka, przed rozpoczęciem lekcji zbieramy się przy krzyżu w korytarzu szkolnym i odmawiamy z uczniami poszczególne części różańca – mówi M. Bujnicki. W każdej klasie jest zawieszony krzyż, w korytarzu szkoły jest też obraz „Jezu, ufam Tobie”, podarowany przez duchowego opiekuna szkoły, proboszcza parafii mejszagolskiej księdza Józefa Aszkiełowicza. Na placu przed szkołą także stoi krzyż – tu odbywają się większe spotkania religijne społeczności szkolnej.

Historia szkoły
Dokumenty archiwalne podają, że szkoła w Borskunach powstała w dalekim 1 września 1910 roku. Mieściła się w prywatnym domu. Pracę w szkolę rozpoczęto 6 listopada. Nazywała się wówczas szkołą ludową. Nauczycielem w szkole był Michaił Pyszkało. Początkowo chodziło do niej 33 uczniów – 27 chłopców i 6 dziewczynek w wieku od 9 do 16 lat. Najwięcej było chłopskich dzieci z pobliskich wsi. Edukację prowadzono po rosyjsku. Nauczano czytania, pisania, rachowania, rysowania, kaligrafii i śpiewu. Wiadomo, że w roku 1912 w szkole pracowała nauczycielka Wiera Preis, trochę później nauczyciel Żwirkiewicz. Lekcji religii uczył ksiądz z kościoła w Korwiu.

Biegły lata, szkoła kształciła całe pokolenia. Niestety, szczegółowych danych o jej działalności w pierwszych dziesięcioleciach nie ma, bo pod koniec II wojny światowej spłonęła zagroda Wincentego Matulańca, w której to szkoła się mieściła. Spaliły się też wszelkie dokumenty dotyczące szkoły. Wiadomo tylko, że w tamtych ostatnich latach nauczycielem był niejaki Kozłowski, a proces nauczania prowadzono po polsku.

Warte uwagi i pochwał jest to, że nawet podczas wojny szkoła działała, przeniosła się tylko do większej zagrody.

Bardziej szczegółową dokumentacje o szkole prowadzono od roku 1946. Obok klas z polskim językiem nauczania powstają klasy litewskie. Szkoła ma status początkowej (4 klasy). Pracują w niej nauczyciele: Stasys Uselis, Vlada Rudakas, Orševskis, S. Spangytė, Matulaniec.

W 1952 roku szkołę początkową w Borskunach przekształcono w siedmioletnią, z polskim językiem nauczania. Do szkoły zaproszono więcej nauczycieli, dyrektorem zostaje Józef Stankiewicz. W latach 1956-57 dyrektorem szkoły był Jarosław Rudalewicz, 1957-58 – Alina Raczyńska, 1958-59 – A. Janušauskaitė.

Lekcje w owym czasie odbywały się w oddzielnych budynkach, nawet w pobliskiej wsi Lewaniszki. W 1959 roku szkołę zreorganizowano w podstawową – ośmioletnią. Na dyrektora mianowano młodego nauczyciela matematyki Iwana Rynkuna, który kierował szkołą do 1980 roku.

W 1964 roku szkoła lokuje się w nowym piętrowym murowanym budynku, w którym znajduje się do dziś. Następuje znaczna poprawa warunków uczenia się i nauczania, rośnie liczba uczniów. Proces edukacji zachodzi w tamtych latach w dwóch językach – po polsku i rosyjsku.

W 1980 roku stanowisko dyrektora szkoły podstawowej w Borskunach obejmuje nauczycielka języka rosyjskiego Irina Siemaszko (Orszewska), jej zastępcą zostaje nauczycielka języka polskiego Zofia Mazolewska. Od 1986 roku w szkole zostają tylko polskie klasy, szkoła posiada status niepełnej średniej, w 1989 roku szkołę zreformowano na 9-letnią, w 1996 – na podstawową (dziesięcioletnią). Od 2000 roku do szkoły powróciły klasy z litewskim językiem nauczania. W 2005 roku do szkoły dodano sekcje nauczania początkowego w Miedziukach, gdzie nauczanie prowadzi się po litewsku.

Za ostatnie 50 lat szkołę skończyło ponad 500 uczniów, uczyło w niej więcej niż 50 nauczycieli. Ponad 30 lat szkole oddali tacy pedagodzy jak: I. Rynkun, M. Rynkun, Z. Mazolewska, H. Mazolewska, A. Orszewska, I. Siemaszko, M. Siemaszko, A. Meškienė. Wiele lat w szkole pracuje zastępca dyrektora M. Bujnicki, a także nauczycielki: W. Bujnicka, A. Šapolienė, K. Mikolajūnienė, B. Kasparienė i in.

Tymczasowym dyrektor szkoły jest Łada Kizina.

• © L24.lt © L24.lt
• © L24.lt © L24.lt
• © L24.lt © L24.lt
• © L24.lt © L24.lt
• © L24.lt © L24.lt
• © L24.lt © L24.lt
• © L24.lt © L24.lt
• © L24.lt © L24.lt
• © L24.lt © L24.lt
• © L24.lt © L24.lt
• © L24.lt © L24.lt
• © L24.lt © L24.lt
• © L24.lt © L24.lt
• © L24.lt © L24.lt
• © L24.lt © L24.lt
•  

„Projekt jest współfinansowany w ramach funduszy polonijnych Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”