„Specjalny departament należy powołać m.in. dlatego, że pytania dotyczące spraw mniejszości narodowych są w dalszym ciągu aktualne w polityce wewnętrznej i pozostają kwestiami drażliwymi w stosunkach z niektórymi państwami sąsiednimi. Dlatego departament, który działalność rozpocznie w przyszłym roku, nie tylko będzie prowadził współpracę z urzędami państwowymi i samorządowymi oraz organizacjami pozarządowymi, ale też z innymi państwami i placówkami dyplomatycznymi, których przedstawiciele mieszkają na Litwie" – w komunikacie prasowym cytowany jest premier Algirdas Butkevičius.

Departament ma też prowadzić współpracę na szczeblu rządowym z ONZ, Radą Europy, Organizacją Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, instytucjami unijnymi i międzynarodowymi zajmującymi się sprawami mniejszości narodowych. Departament ma też upowszechniać informacje na temat polityki państwa litewskiego w stosunku do mniejszości narodowych.

Rząd przyznaje, że odrodzenie działającego kiedyś na Litwie Departamentu Mniejszości Narodowych przyśpieszyły nawoływania Komitetu Doradczego Rady Europy, który niejednokrotnie podkreślał, że likwidacja Departamentu Mniejszości Narodowych i Wychodźstwa przy Rządzie RL miała negatywne skutki.

Departament Mniejszości Narodowych i Wychodźstwa zlikwidowano 1 stycznia 2010 roku. Funkcje, które pełniła instytucja, przekazano resortom: kultury, oświaty i nauki oraz MSZ.

Za politykę względem wspólnot narodowych od 1 stycznia 2010 roku odpowiedzialność ponosi Ministerstwo Kultury. W Departamencie Mniejszości Narodowych i Wychodźstwa sprawy dotyczące mniejszości narodowych koordynowało 15 osób, a po zlikwidowaniu instytucji – 5. Jak przyznaje Rząd, wydział ds. mniejszości narodowych Ministerstwa Kultury nie jest dostateczną reprezentacją spraw wspólnot narodowych, zwłaszcza na szczeblu międzynarodowym.

Prawie 16% mieszkańców Litwy stanowią mniejszości narodowe. Najliczniejszą mniejszością narodową są Polacy (235-300 tysięcy osób).