„Dzisiejsza uroczystość jest okazją do osobistego zbliżenia się z tradycją szkoły, systemem wartości i wypracowaną renomą. W ciągu 60 lat istnienia szkoła w Śnipiszkach na trwałe zapisała się w historię Wilna" – powiedziała dyrektorka Szkoły Średniej im. Władysława Syrokomli, Danuta Silienė, witając przybyłych na uroczystość uczniów, nauczycieli, absolwentów i gości.
Początki „syrokomlówki" sięgają lat powojennych. Najpierw to była polsko-rosyjska szkoła nr 16, mieszcząca się w dwóch kamieniczkach przy ul. Wiłkomierskiej 3. W 1951 roku odeszły z niej klasy rosyjskie i została siedmioletnią szkołą nr 35. Rok 1954 jest szczególnie ważny dla szkoły – awansowała do miana średniej i nadano jej numer 19. Lata 60. ub. stulecia były szczególnie trudne dla „dziewiętnastki". Z powodu awaryjnego stanu budynku przy ul. Wiłkomierskiej szkoła w ciągu trzech lat „tuliła się" w sąsiedniej szkole rosyjskiej oraz litewskiej na Zwierzyńcu, a następnie w zdezelowanym gmachu po szkole im. Czerniachowskiego. Kolejnym ciosem była podjęta przez Ministerstwo Oświaty decyzja o zlikwidowaniu polskiej szkoły. W obronie „dziewiętnastki" stanęli i nauczyciele, i administracja placówki, i rodzice, szczególnie śp. Stanisława Zawadzka i śp. Tadeusz Milczarski. Delegacja rodziców udała się nawet do Moskwy. Ich starania nie poszły na marne. W 1971 roku polskie klasy po pięcioletniej tułaczce przeniosły się do nowego gmachu przy ulicy Linkmenu.
„Nasza szkoła wytworzyła bardzo bogatą tradycję, swój klimat i przede wszytkim łączy różnych ludzi – nauczycieli oraz rodziców, uczniów i absolwentów. Szkoła od zawsze mogła pochwalić się sukcesami i osiągnięciami naukowymi i sportowymi, kadra pedagogiczna nigdy nie bała się wyzwań, wokół szkoły zawsze gromadziły się osoby twórcze, kreatywne, poszukujące najlepszych rozwiązań oraz owarte i wrażliwe na potrzeby dzieci" – powiedziała dyrektorka szkoły. Podkreśliła, że dzięki ich entuzjazmowi i zaangażowaniu udało się stworzyć szkołę taką jaka jest teraz – przyjazną i otwartą na nowości.
Obecnie naukę w szkole pobiera 868 uczniów, jest 38 klas, pracuje 101 nauczycieli, z których 24 to absolwenci szkoły. Dyrektorka jest dumna z tego, że kierowana przez nią placówka szczyci się wysokim poziomem nauczania – od lat około 80 proc., a w ostatnich latach ponad 90 proc. absolwentów dostaje się na studia wyższe. Ponadto szkoła od lat ma wysokie notowania w konkursie „Najlepsza szkoła, najlepszy nauczyciel", organizowanym przez Stowarzyszenie Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie „Macierz Szkolna".
„Dzięki przekazywanym z pokolenia na pokolenie wartościom, takim jak patriotyzm, uczciwość, odpowiedzialność za słowa i czyny, szkoła nie jest jedynie miejscem zdobywania wiedzy, ale instytucją tętniącą życiem i kształtującą świadomość młodego pokolenia" – mówiła Silienė, podkreślając, że w ciągu 60 lat świadectwa maturalne otrzymało 3269 absolwentów (było wśród nich 48 złotych i 48 srebrnych medalistów).
Za kilka tygodni szkoła będzie obchodziła kolejny ważny jubileusz. Przed 25 laty – 22 maja 1989 roku – odbyło się uroczyste nadanie szkole imienia Władysława Syrokomli. Lira i daty życia poety epoki romantyzmu widnieją na szkolnym sztandarze, ufundowanym przez Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej w Olsztynie. O obecności patrona przypomina też założona przez polonistkę Łucję Mołczanowicz izba pamięci poety. Przed 10 laty na ścianie szkolnego budynku umieszczono też płaskorzeźbę poety (autorstwa Jacka Szpaka).
Chlubą szkoły jest zespół pieśni i tańca „Wilenka", działający w szkole od 1972 roku.
„Szkoła im. Wł. Syrokomli jest największą szkołą polską na Litwie, często jest najlepszą szkołą polską na Litwie i na pewno jesteście tym sztandarem naszej oświaty, o którą zabiegaliśmy, zabiegamy i na pewno będziemy zabiegali przez długie lata" – podczas uroczystości powiedział przewodniczący Akcji Wyborczej Polaków na Litwie, europoseł Waldemar Tomaszewski.
„Oświatę polską musimy zachować, jak by nie było trudno, i na pewno zachowamy, mając tak dobrych nauczycieli, tak zdolnych uczniów i dobrze zorganizowaną wspólnotę szkolną" – zaznaczył lider AWPL
Doniosłą uroczystość zaszczycili także prezes Związku Polaków na Litwie, poseł na Sejm Michał Mackiewicz, prezes Stowarzyszenia Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie „Macierz Szkolna", poseł na Sejm RL Józef Kwiatkowski, wiceminister oświaty Edyta Tamošiunaitė, wiceminister energetyki Renata Cytacka, przedstawiele ambasady RP w Wilnie, radni stołecznego samorządu z ramienia AWPL: Zbigniew Maciejewski i Artur Ludkowski, przedstawiciele wydziału oświaty samorządu stołecznego, dyrektorzy innych polskich placówek stolicy. W imieniu wicemarszałka Sejmu dyplomy dla nauczycieli i uczni przekazała Tatiana Czepukojt.
Z gratulacjami i prezentami na jubileusz „syrokomlówki" przybyli też przedstawiciele szkół partnerskich w Polsce, a także przedstawiciele Polonii w Norwegii.
Renata Cytacka przekazała także podziękowania od absolwenta szkoły – ministra energetyki Jarosława Niewierowicza. „Trzeba nam kolejnych ministrów, noblistów – mamy poetę, ale czemu nie sięgnąć po więcej? Naprawdę wszystko zależy od nas samych" – mówiła Cytacka.
Szczególne powody do dumy i wspomnień mieli byli nauczyciele i dyrektorzy, którzy kilka dziesiątków lat poświęcili pracy w szkole. Zasłużeni dla szkoły nauczyciele otrzymali dyplomy uznania oraz wydaną z okazji jubileuszu książkę o Szkole Średniej im. Władysława Syrokomli.
Na jubileusz w holu DKP przygotowano wystawę zdjęć wsztystkich promocji „syrokomlówki". Społeczność szkolna zaprezentowała też uroczysty koncert, w którym wystąpiły działające w szkole zespoły.
Iwona Klimaszewska
Fot. Marian Paluszkiewicz