Na drugiej pozycji z wynikiem nieco ponad 21,5 proc. uplasowała się prawicowa Partia Jedności. Na trzecim miejscu ulokowała się centroprawicowa Unia Zielonych i Związku Rolników – 19,7 proc. Dalsze pozycje zajęły Sojusz Narodowy (16,5 proc.) oraz nowo powołana lewicowa partia Serce Łotwy, której udało się przekroczyć próg wyborczy (5,8 proc.).

Jest bardzo mało prawdopodobne, że - mimo zwycięstwa - premierem Łotwy po raz pierwszy w historii zostanie Rosjanin, lider Partii Zgody Nił Uszakow. Będzie musiał raczej kontentować się stanowiskiem mera Rygi, które zresztą pełni już drugą kadencję z rzędu. Szefem rządu nie zostanie, ponieważ inne łotewskie partie zamierzają zawrzeć blok powyborczy, swego rodzaju koalicję bojkotu zwycięzcy.

Zgoda więc najprawdopodobniej zostanie wyautowana w niezbyt parlamentarny sposób, ale to sprawa Łotyszy. Moją uwagę jako obywatela sąsiedniego kraju bardziej zaabsorbowała atmosfera łotewskich wyborów, która, jak wynika z doniesień mediów, była podszyta strachem zagrożenia ze Wschodu.

Na Łotwie dawno nie byłem, ale mniemam, że atmosfera jest podobna we wszystkich republikach bałtyckich. Politycy, eksperci, analitycy, politolodzy bez końca wieszczą o rychłym już scenariuszu z zielonymi ludzikami również nad Bałtykiem, co ostatecznie zaczyna w końcu działać na wyobraźnię tubylczych mieszkańców. Wreszcie podgrzewana atmosfera staje się coś w rodzaju samonapędzającej się przepowiedni. Scenariusz zaczyna przebiegać według przysłowia: „Co ma być, to nie odstanie".

Na Litwie słynna już „delfiinternautka" Renata, popisując się kolejnym tekstem o wileńskich Polakach, sprawy nie owija w bawełnę. Jej jesienny esej o Wileńszczyźnie i jej osobliwych mieszkańcach śmiało można by nazwać „Wykopki kartofli w przededniu trzeciej wojny światowej". I nie sądzę, że esej, wieszczący o niechybnym wręcz kataklizmie, to tylko wykwit wyobraźni internautki. Sądzę, że to bardziej owoc codziennego bombardowania umysłów mieszkańców przez „znawców" z politycznego establishmentu.

Jak w telewizji bez końca się straszy ludzi scenariuszami w najwyższym stopniu tylko hipotetycznymi, to ludziom ten strach w końcu zaczyna się udzielać. Jeden mój znajomek powiedział mi niedawno, gdy o grzybobraniu wszczęliśmy dyskurs, że w tym roku to mamy obfitość tych leśnych darów. I zaraz dodał: „Mówią, że przed II wojną światową też dużo było w lasach grzybów". No wszystko się zgadza. Znaki na niebie i ziemi niechybnie wieszczą to, co nam niestrudzeni politycy dzień w dzień wbijają do głowy.

Na Łotwie, domyślam się, też mamy do czynienia z pewną formą samonapędzającej się przepowiedni. Już sama Grybauskaitė przecież niedawno litewskim ambasadorom się przechwalała, że na różnych forach międzynarodowych broni przed rosyjską agresją nie tylko Litwę, ale i Łotwę z Estonią też. Po takim „bronieniu" wyniki wyborów na Łotwie mamy właśnie takie, jakie zostały ogłoszone. No, bo to nawet nie wypada, że prezydent sąsiedniego kraju prawi nieustannie o zagrożeniu, a tu „zagrożenie" w wyborach marnie by się popisało. Wstyd byłby i tylko.

Z samonapędzającą się przepowiednią to jest tak trochę jako ze sławą gwiazd Hollywood. Póki o sławie gwiazdy nieustannie bębnią media – gwiazda żyje. Gdy media cichną, gwiazda znika z nieboskłonu niezauważalnie, samoistnie i bezpowrotnie.

Tadeusz Andrzejewski